اختلال نعوظ (ED) می تواند دلایل بسیاری از جمله بیماری های خاص، داروها و استرس داشته باشد. شناسایی علت اختلال نعوظ و درمان بیماری های زمینه ای از اهمیت زیادی برخوردار است.
اختلال نعوظ یعنی چه؟
زمانی که یک مرد از نظر جنسی تحریک می شود، مغز او سیگنال هایی به عصب های آلت تناسلی اش ارسال می کند. عصب ها، خونرسانی به آلت تناسلی را افزایش می دهند و باعث می شوند که بافت آن ناحیه منبسط و سفت شود. هر چیزی که سیستم عصبی یا گردش خون را مختل کند یا میزان میل جنسی را تحت تأثیر قرار دهد، همچنین می تواند منجر به اختلال عملکرد جنسی شود، زیرا میل جنسی کاهش یافته، کار مغز را برای تحریک نعوظ دشوار می کند.
علت ابتلا به اختلال نعوظ
مشکلات روحی مانند افسردگی می توانند میل جنسی را کاهش دهند و موجب تغییراتی در سطح هورمون ها شوند و علت اختلال نعوظ در مردان باشد. هورمون ها مواد شیمیایی تولید شده توسط بدن هستند. دلایل زیادی وجود دارد که می توانند موجب اختلال در عملکرد نعوظ شوند:
- مشکلاتی که روی خونرسانی به مغز تأثیر می گذارند – وازکولوژنیک
- مشکلاتی که سیستم عصبی متشکل از مغز، نخاع و اعصاب را تحت تأثیر قرار می دهند - نوروژنیک
- مشکلاتی که روی میزان هورمون ها تأثیر می گذارند – هورمونی
- مشکلاتی که روی ساختار فیزیکی آلت تناسلی تأثیر می گذارند – آناتومیک
1_ آسیب ها و جراحی
آسیب های آلت تناسلی و یا جراحی آلت تناسلی، لگن یا نواحی مجاور گاهی اوقات می تواند منجر به اختلال نعوظ شود. در 15 تا 25 % از افرادی که ضربه به سر شدید را تجربه کرده اند، اختلال عملکرد نعوظ نیز ممکن است اتفاق بیفتد.
2_ بیماری های عروقی
یک بیماری در قلب یا رگ های خونی مانند آترواسکلروزیس (سفت شدن شریان ها). اختلال عملکرد نعوظ، تا حد زیادی مربوط به بیماری های عروقی می شود. به همین دلیل می تواند یکی از اولین دلایلی باشد که پزشک شما به هنگام تشخیص و برنامه ریزی برای درمان متوجه آن می شود.
3_ فشار خون بالا (پرفشاری خون)
دیابت – قند خون بالا. این مشکل می تواند تولید خون و پایانه های عصبی آلت تناسلی را تحت تأثیر قرار دهد، بنابراین یک مشکل نوروژنیک (عصبی) در نظر گرفته می شود.
4_ اختلال نعوظ و مشکلات عصبی
نمونه هایی از مشکلات نوروژنیک که منجر به اختلال عملکرد نعوظ می شوند، عبارتند از:
_ اسکلروزیس چندگانه
مشکلی است که عملکردهای بدن از جمله حرکت وتعادل را تحت تأثیر قرار می دهد.
_ بیماری پارکینسون
در این بیماری مغز در هماهنگی حرکات بدن مانند راه رفتن، صبحت کردن ونوشتن دچار مشکل می شود.
5_ آسیب یا اختلال نخاعی
سکته زمانی رخ می دهد که خون رسانی به مغز مختل می شود.
6_ مشکلات هورمونی
نمونه هایی از مشکلات هورمونی که منجر به اختلال نعوظ می شوند، شامل موارد زیر می شوند:
- هیپوگنادیسم: مشکلی ست که تولید هورمون جنسی مردانه تستوسترون را تحت تأثیر قرار می دهد ومیزان آنها را به طور غیرطبیعی کاهش می دهد.
- غده تیروئید پرکار (هایپرتیروئیدیسم): در این مشکل هورمون تیروئید بیش از حد تولید می شود.
- غده تیروئید کم کار (هیپوتیروئیدیسم): در این مشکل هورمون تیروئید کافی تولید نمی شود.
- سندرم کوشینگ: مشکلی ست که تولید هورمونی به نام کورتیزول را تحت تأثیر قرار می دهد.
7_ مشکلات آناتومیکی
بیماری پیرونی که روی بافت آلت تناسلی اثر می گذارد، یک مشکل آناتومیکی است که می تواند موجب اختلال عملکرد نعوظ شود.
8_ اثر دارو بر اختلال نعوظ
در برخی از مردان، داروهای خاصی می توانند موجب اختلال عملکرد نعوظ می شوند که عبارتند از:
- داروهای ادرارآور، تولید ادرار را افزایش می دهند و اغلب برای درمان فشار خون بالا، نارسایی قلبی و بیماری کلیوی استفاده می شوند.
- داروهای ضدفشار خون مانند مسدود کننده های بتا که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند.
- فیبرات ها برای پایین آوردن سطوح کلسترول استفاده می شوند.
- آنتی سایکوتیک ها - برای درمان مشکلات ذهنی مانند اسکیزوفرنی استفاده می شوند.
- داروهای ضدافسردگی – این داروها حاوی استروئیدها هستند.
- آنتاگونیست های H2 – برای درمان زخم معده استفاده می شوند.
- داروهای ضدتشنج: برای درمان صرع استفاده می شوند.
- آنتی هیستامین ها- برای درمان مشکلات آلرژیک مانند تب یونجه استفاده می شوند.
- آنتی آندروژن ها – برای سرکوب آندروژن ها (هورمون های جنسی مردانه) استفاده می شوند.
- سیکوتاکسیک ها – در شیمی درمانی برای پیشگیری از تقسیم و پیشرفت سلولهای سرطانی استفاده می شوند.
9_ علل روانشناختی اختلال نعوظ
علل روانشناختی احتمالی اختلال نعوظ عبارتند از:
- اضطراب – احساس ناراحتی مانند نگرانی یا ترس
- افسردگی – احساس ناراحتی شدید که برای مدت زمان زیادی طول می کشد.
مشکلات احساسی زیادی وجود دارد که ممکن است توانایی فیزیکی شما برای دستیابی به نعوظ یا حفظ آن را تحت تأثیر قرار دهد. این مشکلات عبارتند از:
- مشکلات رابطه ای
- عدم آگاهی جنسی
- مشکلات جنسی در گذشته
- سوء استفاده جنسی
- قرار گرفتن در یک رابطه ی جدید
دیگر علل احتمالی اختلال نعوظ عبارتند از:
- مصرف بیش از حد الکل
- خستگی
- استفاده از داروهای غیر قانونی مانند هروئین یا کوکائین
10_ دوچرخه سواری
مردانی که بیش از سه ساعت در هفته دوچرخه سواری می کنند ممکن است به آنها توصیه شود که مدتی دوچرخه سواری را کنار بگذارند تا ببینند که اختلال نعوظ آنها بهبود پیدا می کند یا نه. دوچرخه سواری در وضعیت صحیح با یک زین مناسب نیز ممکن است به پیشگیری از اختلال نعوظ ناشی از دوچرخه سواری منظم کمک کند.
تشخیص اختلال نعوظ
اختلال نعوظ (ED) باید توسط متخصص اورولوژی تشخیص داده شود. پزشک با شما در مورد این وضعیت صحبت می کند و معاینه ی فیزیکی انجام می دهد. پزشک در مورد مسائل زیر از شما سؤال می پرسد:
- علائم
- سلامت فیزیکی و روحی
- مصرف الکل
- آیا در حال حاضر دارو مصرف می کنید
- آیا مواد مخدر مصرف می کنید
- روابط جنسی سابق و فعلی شما
- گرایش جنسی شما
- چند وقت است که اختلال نعوظ را تجربه می کنید؟
- آیا زمانی که صبح از خواب بیدار می شوید درجه ای از نعوظ را می توانید تجربه کنید؟
- آیا توانایی به انزال یا ارگاسم رسیدن را دارید؟
- میزان میل جنسی شما
ممکن است آزمایشات آلت تناسلی انجام شوند تا احتمال مشکل آناتومیکی آلت تناسلی رد شود. اگر علائم پروستات بزرگ شده مانند ادرار ضعیف یا نامنظم دارید، ممکن است آزمایش دیجیتال رکتال انجام شود. آزمایشات خون همچنین ممکن است مشکلات زمینه ای را بررسی کنند.
برای مثال، اندازه گیری میزان هورمون هایی مانند تستوسترون می تواند احتمال وجود مشکلات هورمونی مانند هیپوگنادیسم (سطوح پایین تستوسترون) را رد کند.
دکتر شهریار ناطق، جراح و متخصص اورولوژی در تهران