به بزرگ شدن غیرطبیعی رگ های خونی در کیسه بیضه «واریکوسل» گفته می شود. این مشکل می تواند عوارضی مثل کاهش تعداد اسپرم، تغییر شکل اسپرم و کاهش تحرک اسپرم را در پی داشته باشد؛ جراحی معمولا بهترین راه حل برای درمان واریکوسل است، اما اگر بعد از عمل واریکوسل باردار نشدم علت چیست؟
واریکوسل که یکی از شایع ترین دلایل ناباروری مردان محسوب می شود، باید به موقع تحت درمان قرار گیرد. جراحی واریکوسل (واریکوسلکتومی) یکی از روش های درمانی این مشکل بوده که در آن، پزشک رگ های آسیب دیده بیمار را درمان می کند. به بیان دیگر، در این جراحی رگ های آسیب دیده کیسه بیضه برداشته می شوند تا خون بتواند مانند همیشه در اندام های تولید مثل جریان یابد.
از آنجایی که ریکاوری بعد از عمل واریکوسلکتومی یکی از مهم ترین مراحل درمان محسوب می شود، در این مقاله ما به جنبه های مختلف این مرحله پرداخته و نکات مفیدی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
چرا بعد از عمل واریکوسل باردار نشدم؟
اسپرم های جدید (بعداز جراحی واریکوسل) بعد از 2 الی 2 و نیم ماه تشکیل شده، مصرف دارو باعث تقویت اسپرم های جدید، افزایش میزان باروری و کیفیت اسپرم می شود.
بطور کلی و به طور میانگین بعد از عمل واریکوسل 80 درصد آزمایش اسپرم بهبود یافته و 50 درصد امکان باروری افزایش می یابد. در پاسخ به اینکه چرا بعد از عمل واریکوسل باردار نشدم میتوان گفت به دلایل زیادی بستگی دارد. بهتر است بدانید باید در مدت زمان ساخت اسپرم جدید انتظار بارداری نداشته باشید.
اما برای اطمینان از بهبود واریکوسل، میزان تحرک و بهبود میزان و کیفیت اسپرم خود بهتر است مجددا آزمایش اسپرم انجام دهید، تا علت اصلی مشخص شده و در صورت امکان با مصرف داروی مناسب برطرف شود. یکی دیگر از دلایل باردار نشدن بعد از جراحی واریکوسل از زبان دکتر ناطق:
همسرم واریکوسل داره و باردار نمیشم، جراحی بهتره یا آی وی اف؟
پاسخ دکتر ناطق متخصص اورولوژی و ناباروری
انواع جراحی واریکوسل
جراحی واریکوسل به بهبود کیفیت اسپرم و افزایش تولید اسپرم و تستوسترون کمک می کند. همچنین اکثر بیماران بعد از این جراحی، کاهش درد ناشی از التهاب شریان های کیسه بیضه را گزارش می دهند. سه نوع جراحی واریکوسل وجود دارد:
- جراحی باز
- لاپاراسکوپی
- میکروسرجری (درمان سرپایی)
ریکاوری بعد از جراحی واریکوسل
سرعت بهبودی پس از جراحی واریکوسل به عوامل زیادی بستگی دارد که مهم ترین آنها تکنیک مورد استفاده برای جراحی می باشد. به طور کلی، افرادی که تحت عمل جراحی باز واریکوسل قرار می گیرند، نسبت به سایر عمل ها بهبودی دشوارتر و طولانی تری خواهند داشت.
1_ ریکاوری پس از جراحی باز واریکوسل (واریکوسلکتومی باز)
به دلیل اینکه واریکوسلکتومی باز تحت بیهوشی عمومی صورت گرفته و شامل ایجاد برش روی کیسه بیضه است، بدیهی است که دوره نقاهت طولانی تر و سخت تری دارد. شما ممکن است در طول دوره ی بهبودی درد در کیسه بیضه، کشاله ران و آلت تناسلی را تجربه کنید. بنابراین، در این دوره اغلب بیماران نیاز به مصرف داروهای مسکن دارند.
علاوه بر این، تقریباً تا یک ماه پس از جراحی بیضه شما متورم می شود. اما شما می توانید با قرار دادن کمپرس یخ روی بیضه ها التهاب ناشی از جراحی را کاهش دهید. لازم به ذکر است که بلند کردن، هل دادن و کشیدن اجسام سنگین و انجام ورزش های طاقت فرسا در دوره نقاهت جراحی باز واریکوسل اکیداً ممنوع است.
2_ ریکاوری پس از واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی
از آنجایی که جراحی واریکوسل به روش لاپاراسکوپی، یک روش کم تهاجم است، دوره ی نقاهت آن به مراتب کوتاه تر و آسان تر است. اگر شغل سختی (از نظر جسمی) ندارید، تقریباً یک هفته پس از عمل می توانید به سرکار خود بازگردید.
در طول دوره نقاهت واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی درد متوسطی را تجربه خواهید کرد که به تدریج کاهش می یابد؛ اما به یاد داشته باشید که فعالیت های شدید و بلند کردن اجسام سنگین بعد از این جراحی باعث افزایش درد و تورم خواهد شد. بنابراین توصیه می شود تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده است، از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید.
یکی دیگر از نکات مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، مصرف دارو بعد از واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی است. حتی زمانی که احساس بهبودی کرده اید، به هیچ وجه خودسرانه مصرف داروهایی که پزشک برایتان تجویز کرده است را قطع نکنید. همچنین از مصرف داروهای بدون نسخه ای مثل آسپرین و آرام بخش ها بدون دستور پزشک خودداری کنید.
3_ مراقبت های بعد جراحی واریکوسل به روش میکروسکوپیک
در ادامه به برخی از مراقبت های عمومی بعد از جراحی واریکوسل اشاره خواهیم کرد:
- شما در همان روز جراحی مرخص خواهید شد. بنابراین ممکن است پزشک از شما بخواهد که با یک همراه به بیمارستان مراجعه کرده و بیمارستان را ترک کنید.
- داروهای مسکن و آنتی بیوتیک ها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- از یک کیسه محافظ برای مراقبت از بیضه ها استفاده کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین پس از جراحی واریکوسل خودداری کنید.
- برای پیشگیری از تورم ناشی از جراحی، از کمپرس یخ استفاده کنید.
- حدود 6 ساعت پس از عمل می توانید نوشیدنی مصرف کنید.
- فعالیت های خود را در 24 ساعت اول پس از عمل محدود کنید.
- در دو هفته اول پس از جراحی از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید.
- بعد از گذشت 2 تا 3 هفته می توانید ورزش را از سر بگیرید؛ اما نه به گونه ای که واریکوسل شما بدتر شود. ورزش های سبک انجام دهید.
پس از جراحی واریکوسل از چه مواردی باید اجتناب کرد؟
در طول دوره ی نقاهت واریکوسلکتومی باید از انجام فعالیت های سنگین مانند بلند کرد، هل دادن و کشیدن اجسام سنگین تر از 10 پوند (5/4 کیلوگرم)، خم شدن، دویدن، شنا، دوچرخه سواری و ورزش ایروبیک خودداری کنید. انجام فعالیت های ذکر شده باعث افزایش درد و تورم و طولانی تر شدن دوران نقاهت شما می گردد.
همچنین بهتر است در طول دروه ی بهبودی خود از نشستن طولانی مدت روی زمین یا صندلی بپرهیزید. اگر عمل جراحی باز واریکوسل را انجام داده اید، تا زمانی که زخم هایتان به طور کامل بهبود نیافته اند به هیچ وجه محل برش را نخارانید.
خوردن چه غذاهایی باعث بهبودی سریع تر پس از جراحی واریکوسل می شود؟
داشتن یک رژیم غذایی مناسب بعد از عمل واریکوسل نقش مؤثری در سرعت روند بهبودی شما دارد. در طول دوره ی نقاهت موارد زیر را در نظر بگیرید:
- بلافاصله بعد از عمل واریکوسل ممکن است معده درد و حالت تهوع را تجربه کنید. بنابراین توصیه می شود تا 6 ساعت پس از جراحی از خوردن غذاهای سفت خودداری کنید.
- اگر جراحی شما تحت بیهوشی عمومی انجام شده است می توانید یک روز پس از جراحی غذاهای کم چرب، ماست، غلات، برنج، میوه، سبزیجات و نان مصرف کنید.
- برای جلوگیری از یبوست مصرف میوه، سبزیجات و مایعات فراوان فراموش نشود.
- تا زمانی که معده شما ناراحت است، از مصرف غذاهایی که باعث تشدید نفخ و یبوست می شوند (مثل غذاهای فرآوری شده، گوشت قرمز، غذاهای سرخ شده، سبزیجاتی مثل کلم و کلم بروکلی و مکمل آهن) خودداری کنید. مصرف این غذاها ممکن است باعث تشدید علائم و پارگی بخیه شما شود.
- عذاهای کم چرب مثل برنج ساده، نان تست، مرغ و ماست مصرف کنید.
- شما می توانید با مشاوره ی پزشک مکمل فیبر مصرف کنید.
- اگر به مدت 2 تا 3 روز نتوانستید مدفوع کنید، از پزشک خود بخواهید تا برایتان داروهای ملین تجویز کند.
- تا یک هفته پس از عمل از مصرف کافئین و نوشیدنی های الکلی بپرهیزید.
بعد از جراحی واریکوسل چگونه باید بخوابم؟
در دوران نقاهت جراحی واریکوسل بهتر است به پشت بخوابید. در زمان خواب سعی کنید پاهای خود را بالا نیاورید؛ برای کاهش فشار یک بالش زیر زانوی خود قرار دهید. بعد از گذشت 2 هفته رگ های شما بهبود یافته و شما می توانید در هر پوزیشنی با خیال راحت بخوابید.
حمام بعد از جراحی واریکوسل
توصیه می شود که تا 48 ساعت پس از جراحی واریکوسل از دوش گرفتن خودداری کنید. پس از 48 ساعت می توانید کیسه محافظ بیضه و بانداژ را برداشته و بدن خود را با آب و صابون بشویید. در حین استحمام ننشینید و محل برش خود را آرام شست و شو دهید (محکم نسابید).
دکتر شهریار ناطق، جراح و متخصص اورولووژی در تهران