عفونت مثانه می تواند منجر به ایجاد التهاب مثانه (سیستیت) شود. علائم التهاب مثانه شامل احساس درد و سوزش در هنگام ادرار، افزایش تعداد دفعات نیاز به ادرار (تکرر ادرار) و در برخی از موارد، درد های شکمی می باشد. اما آیا التهاب مثانه خطرناک است؟
این التهاب معمولاً با یک دوره ی مصرف دارو های آنتی بیوتیک بهبود می یابد. همچنین، شما با در نظر گرفتن پاره ای از اقدامات می توانید از بروز موارد آتی، التهاب مثانه پیشگیری کنید.
التهاب مثانه (سیستیت) چیست؟
التهاب مثانه (سیستیت) به التهابات در ناحیه ی مثانه گفته می شود که عموماً تحت اثر عفونت های باکتریایی ایجاد می شوند. عفونت های مثانه زمانی شکل می گیرند که باکتری های موجود در بین اندام تناسلی مردانه یا زنانه و مقعد وارد مجاری ادراری شده و خود را به مثانه ی فرد برسانند.
عفونت های مثانه رایج ترین گونه ی عفونت های مجاری ادراری (UTI) را تشکیل می دهند. عفونت های ادراری می توانند در هر نقطه ای از سیستم ادراری اعم از کلیه ها، مجرای ادرار، حالب ها و مثانه تشکیل شوند. سالانه بیش از 1/8 میلیون از موارد مراجعات پزشکی مربوط به این عفونت ها می باشد. حدود 60 درصد زنان و 12 درصد مردان در طول عمر خود حداقل یک بار به این بیماری دچار می شوند.
آیا التهاب مثانه خطرناک است؟
التهاب مثانه (سیستیت) نوعی التهاب در مثانه است که تحت اثر عفونت های باکتریایی در این ناحیه ایجاد می شود. این التهاب معمولاً بیش از این که یک بیماری خطرناک قلمداد شود، یک عارضه ی آزار دهنده است. موارد خفیف این بیماری عموماً طی تنها چند روز به طور خود به خودی بهبود می یابد.
مشکل التهاب مثانه ی شما باید با یک دوره ی مصرف دارو های آنتی بیوتیک بهبود یابد. حتماً طول دوره ی درمان دارویی را کامل کنید. قطع زودهنگام مصرف دارو (حتی در صورت برطرف شدن علائم) می تواند منجر به بازگشت عفونت و التهاب ناشی از آن شود.
در صورتی که علائم ذکر شده برای عفونت های مثانه یا مجاری ادراری را تجربه می کنید، باید برای انجام تشخیص و درمان مناسب به پزشک خود مراجعه کنید.
علائم التهاب مثانه چیست؟
علائم التهاب مثانه (سیستیت) مشابه علائم عفونت های مجاری ادراری می باشد. این علائم شامل موارد زیر است:
- تکرر ادرار: احساس نیاز به ادرار، بیش از حالت معمول. همچنين برخی از افراد نیاز به ادرار فوری و اورژانسی را تجربه می کنند.
- احساس درد یا سوزش در زمان ادرار: طی دوره ی عفونت، شما ممکن است در زمان ادرار، در ناحیه ی فوق عانه احساس درد یا سوزش داشته باشید.
- ادرار تیره رنگ یا ادرار بد بو.
- تب
- لرز
- استفراغ
- درد پهلو
علت بروز مشکل التهاب مثانه چیست؟
یک عفونت مثانه معمولاً زمانی رخ می دهد که باکتری وارد مجاری ادراری شما شده و در قسمت مثانه شروع به تکثیر کند. رایج ترین نوع باکتری عامل عفونت های مثانه، ای کولای (E. coli) نام دارد.
عوامل متعددی می توانند خطر بروز عفونت های مثانه را افزایش دهد. برخی از این موارد در ادامه آمده است:
- مشکلات آناتومی در مجاری ادراری
- یائسگی
- استفاده از کاتتر
- استفاده از اسپرم کش ها
- یبوست
- داشتن شریک های جنسی متعدد
تشخیص این عارضه به چه صورت است؟
اگر احساس می کنید که به عفونت مثانه مبتلا شده اید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. برای کمک به تشخیص التهاب مثانه (سیستیت)، معمولاً آزمایش ادرار تجویز می شود. ادرار شما در دستشویی آزمایشگاه یا مطب پزشک، توسط خود شما در یک ظرف استریل (تمیز) نمونه برداری می شود.
بنابراین بهتر است پیش از انجام آزمایش یا نوبت مراجعه به پزشک خود از انجام ادرار خودداری کنید تا نمونه برداری به راحتی انجام شود. احتمالاً پزشک انجام دو آزمایش روی ادرار شما را در دستور کار قرار می دهد:
- آزمایش تجزیه ی شیمیایی ادرار: این تست شامل بررسی ظاهر، غلظت و محتویات ادرار شما می شود.
- آزمایش کشت ادرار: این آزمایش نوع باکتری عامل عفونت شما و آنتی بیوتیک تأثیر گذار بر آن را مشخص می کند.
عفونت های مجاری ادراری تا چه میزان رایج هستند؟
عفونت های مثانه -مخصوصاً در زنان- بسیار رایج است. حدود 60 درصد از زنان حداقل یک بار در طول عمر خود به این عفونت ها مبتلا می شوند. همچنین، این عفونت ها ممکن است بیش از یک بار نیز اتفاق بیفتد:
بین 20 الی 40 درصد از زنانی که سابقه ی ابتلا به التهاب مثانه را دارند، در ادامه ی زندگی خود حداقل یک بار دیگر به این بیماری دچار می شوند. به علت تفاوت های آناتومی، مردان کمتر از زنان در معرض خطر ابتلا به این عفونت ها قرار دارند.
درمان التهاب و عفونت های مثانه
مشکلات عفونت مثانه عموماً با مصرف آنتی بیوتیک ها تحت درمان قرار می گیرد. با توجه به نوع باکتری عامل مشخص شده در آزمایش کشت ادرار، پزشک شما یک آنتی بیوتیک مؤثر تجویز خواهد کرد. برای درمان کامل و مطمئن عفونت، حتماً باید دوره ی مصرف تجویز شده برای دارو کامل شود.
برخی از آنتی بیوتیک های مرسوم مورد استفاده برای این دسته از عفونت ها:
- نیترو فورانتوئین
- سولفونامید ها (دارو های سولفا)
- آموکسی سیلین
- سفالوسپورین ها
- تری متوپریم یا سولفامتوکسازول (نام تجاری: باکتریم)
- کینولون ها، مانند سیپروفلوکساسین (نام تجاری: سیپرو)
چگونه از التهاب مثانه (سیستیت) پیشگیری کنیم؟
معمولاً با اعمال یک سری از نکات بهداشتی و سبک زندگی می توانید تا حدود زیادی از وقوع این عفونت های باکتریایی پیشگیری کنید. این موارد عبارتند از:
- رعايت عادات بهداشتی مناسب: از داشتن عادات بهداشتی صحیح مثل تمیز کردن ناحیه تناسلی از جلو به عقب، مطمئن شوید. در صورت ابتلا به یبوست یا اسهال، بلافاصله مشکل مربوطه را تحت درمان قرار دهید.
- نوشیدن مايعات فراوان: برای شستن مثانه و خروج باکتری های احتمالی پیش از شکل گیری عفونت، نوشیدن مایعات فراوان فراموش نشود.
- کرم استروژن برای زنان در دوران پس از یائسگی: زمانی که زنان دوران یائسگی را می گذرانند، بافت واژن دچار تغییر شده و باکتری های مفیدی که جزئی از فلور طبیعی واژن می باشند، دیگر قادر به بقا نخواهند بود. در این مواقع باکتری های دیگر و عامل عفونت های مجاری ادراری می توانند در مثانه تجمع یابند. برای بازگرداندن باکتری های مفید می توانید از کرم های استروژن استفاده کنید. در رابطه با لزوم مصرف این کرم با پزشک زنان خود مشورت کنید.
- تغییر راه های ضد بارداری: در صورتی که دائماً دچار عفونت های مثانه یا مجاری ادراری می شوید، بهتر است به فکر تغییر گزینه ی ضد بارداری خود باشید. زنانی که از مواردی مثل اسپرم کش دیافراگم استفاده می کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت های مجاری ادراری قرار دارند. همچنین در صورت نیاز به روان کننده در هنگام رابطه ی جنسی، از روان کننده های بر پایه آب استفاده کنید.
- مکمل های غذایی: برخی از مکمل ها مثل دی-مانوز و کرن‌بری می تواند به پیشگیری از ابتلا به این دسته از عفونت ها در مجاری ادراری کمک کند. در صورتی که زیاد دچار عفونت های مثانه و مجاری ادراری می شوید -با مشاوره با پزشک خود- امکان مصرف این مکمل ها را بررسی کنید.
دکتر شهریار ناطق، جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری در تهران
زهرا
پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱( 8 ماه پیش)
تعداد بازدید: 87
مشاهده پرسش
