به مجموعه ای متشکل از التهاب باکتریاییِ حاد، مزمن، بدون باکتری و سندرم درد مزمن لگن (CPPS)، پروستاتیت یا عفونت پروستات گفته می شود. این شرایط می توانند باعث عفونت، التهاب و درد در غده پروستات شوند. اغلب، مردان مبتلا به پروستاتیتِ التهابیِ بدون علامت هستند. پروستاتیت حاد (که به صورت ناگهانی بروز می کند) یک وضعیت اورژانسی است.
عفونت پروستات یا پروستاتیت چیست؟
کلمه پروستاتیت، به چهار بیماری مختلف اشاره دارد که بر غده پروستات اثر می گذارند. فقط دو نوع از آن ها، با عفونت دستگاه ادراری (UTIs) مرتبط هستند. مردان بالغ در هر سنی می توانند به پروستات مبتلا شوند و ممکن است عفونت، التهاب و یا درد را تجربه کنند.
اطلاعات منسوخ زیادی درباره پروستات وجود دارد و در بسیاری موارد، شرایط مشابه پزشکی به اشتباه پروستات تشخیص داده می شود. مراجعه به متخصص اورولوژی که راجع به آخرین تحقیقات، آزمایشات تشخیصی و درمان های به روز پروستاتیت، اطلاعات داشته باشد بسیار مهم است.
علائم پروستاتیت یا عفونت پروستات در مردان
علائم پروستاتیت، به نوع و علت آن بستگی دارد. افراد مبتلا به پروستاتیت التهابیِ بدون علامت، هیچ علامتی ندارند. مردان مبتلا به سندرم درد مزمن لگن یا پروستاتیت باکتریایی مزمن، ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- درد در آلت تناسلی، بیضه ها یا پرینه. درد ممکن است به قسمت پایین کمر هم کشیده شود.
- تکرر ادرار
- سوزش ادرار (دیسوریا)
- جریان ضعیف ادرار، یا جریان ادراری که قطع و وصل می شود.
- انزال دردناک یا درد هنگام مقاربت
- وجود خون در منی (هماتواسپرمیا)
- اختلال در نعوظ
- پروستاتیت حاد باکتریایی، باعث تب و لرز می شود.
آیا تحت هر شرایطی نیاز به انجام عمل پروستات داریم؟ در لینک زیر مطالعه کنید:
عمل پروستات
عوارض عفونت پروستات
مردان مبتلا به پروستاتیت حاد باکتریایی، ممکن است با سپسیس روبرو شوند. این التهاب گسترده، می تواند کشنده باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
مردان مبتلا به پروستاتیت باکتریایی مزمن، ممکن است برای درمان عفونت های مکرر به آنتی بیوتیک های زیادی نیاز داشته باشند. در برخی از افراد، مقاومت به آنتی بیوتیک ایجاد می شود و درمان را بی اثر می کند. پروستاتیت التهابیِ بدون علامت می تواند باعث کاهش تعداد اسپرم شود و در نتیجه بر باروری اثر می گذارد.
درمان عفونت پروستات
از آنجایی که عفونت پروستات انواع مختلفی دارد، در ادامه به بررسی درمان هرکدام بصورت مجزا می پردازیم:
1_ درمان سندرم درد مزمن لگن (CPPS)
پزشک، برای درمان علائم از چندین روش درمانی مختلف به طور همزمان استفاده می کند. برای CPPS، پزشک ممکن است از سیستمی به اسم UPOINT برای طبقه بندی علائم به ۶ دسته استفاده کند تقریبا ۸۰% بیماران با این روش درمان شده اند. این سیستم بر روی این علائم و درمانشان تمرکز دارد:
_ بهبود جریان ادراری
برای بهبود جریان ادرار، داروهایی مانند تامسولوسین و آلفوزوسین، عضلات اطراف پروستات و مثانه را شل می کنند.
_ روانشناختی
کنترل استرس، می تواند مفید باشد. برخی از مردان برای درمان، از مشاوره یا داروهایی برای درمان اضطراب، افسردگی و فاجعه پنداری (واکنش بیش از حد به استرس های جزئی که در مبتلایان به CPSS رایج است)، استفاده می کنند.
_ درمان التهاب
مکمل های حاوی کوئرستین و گرده زنبور عسل، تورم و التهاب پروستات را کاهش می دهد.
_ عفونت
آنتی بیوتیک ها، باکتری های عامل عفونت را از بین می برند.
_ کنترل درد
داروهای ضد درد، مانند آمی تریپتیلین و گاباپنتین، دردهای نورولوژیک را تسکین می دهند. این درد می تواند شامل فیبرومیالژی یا دردی باشد که به پاها، بازوها و کمر کشیده می شود.فیزیوتراپی کف لگن، شامل آزادسازی میوفاسیال (ماساژ ملایم برای کاهش درد عضلات منقبض شده کف لگن) است و باعث کاهش اسپاسم عضلانی می شود.
2_ درمان عفونت پروستات باکتریایی
آنتی بیوتیک ها، می توانند باکتری های عامل بیماری را از بین ببرند. بیماران ممکن است به یک دوره ۱۴ الی ۳۰ روز برای درمان نیاز داشته باشند که با آنتی بیوتیک تزریقی در بیمارستان شروع می شود و ممکن است برای درمان قطعی، به ۳ ماه استفاده از آنتی بیوتیک نیاز داشته باشند. برای تخلیه آبسه در پروستات، به ندرت جراحی انجام می شود. برخی مردان، برای درمان سنگ پروستات یا بافت اسکار در مجرای ادرار، به جراحی نیاز دارند. اما جراحان به ندرت پروستاتکتومی (برداشتن بخشی یا تمام غده پروستات) را انجام می دهند.
عفونت پروستات چقدر شایع است؟
تقریبا، نیمی از مردان در مقطعی از زندگی خود علائم پروستاتیت را تجربه می کنند. پروستاتیت، شایع ترین مشکل ادراری در مردان زیر ۵۰ سال است و سومین مشکل شایع در مردان بالای ۵۰ سال است. سالانه، بیش از ۲ میلیون مرد، برای مشکلات پروستاتیت به پزشک مراجعه می کنند.
انواع عفونت پروستات
انواع پروستاتیت عبارتند از:
1_ پروستاتیت حاد باکتریایی
عفونت ادراری، باعث عفونت در غده پروستات می شود و علائم آن شامل تب و لرز است. همچنین ممکن است دچار تکرر ادرار دردناک شوید یا در ادرار کردن با مشکل مواجه شوید. پروستاتیت حاد باکتریایی، نیاز به درمان فوری دارد.
2_ پروستاتیت باکتریایی مزمن
باکتری ها، در غده پروستات گیر می افتند و باعث بروز عفونت های ادراری مکرر می شوند که درمان آن ها دشوار است.
3_ سندرم درد مزمن لگن (CPPS)
CPPS، شایع ترین نوع عفونت پروستات است، تقریبا از هر ۳ مرد یکی، به التهاب پروستات دچار می شود. همانطور که از نام آن پیداست، این نوع از پروستاتیت باعث درد مزمن در لگن، پرینه (ناحیه ای بین کیسه بیضه و راست روده) و اندام تناسلی می شود.
4_ پروستاتیت التهابیِ بدون علامت
این دسته، باعث التهاب غده پروستات می شود، اما فاقد علامت است. ممکن است در حین انجام آزمایشات برای یافتن درمان مشکلات دیگر، متوجه این بیماری شوید. به عنوان مثال، آنالیز مایع منی برای ناباروری، ممکن است پروستاتیت التهابیِ بدون علامت را تشخیص دهد. این نوع از پروستاتیت، نیاز به درمان ندارد.
چه عواملی باعث التهاب پروستات می شوند؟
انواع مختلف پروستاتیت، علل مختلفی دارند. متاسفانه علت دقیق ایجاد شایع ترین نوع پروستاتیت، یعنی CPPS، مشخص نیست.
1_ عوامل احتمالی ایجاد CPPS عبارتند از:
- بیماری های خود ایمنی
- اسپاسم عضلات کف لگن
- استرس
2_ عوامل احتمالی بروز نوع باکتریایی پروستاتیت عبارتند از:
- عفونت مثانه یا سنگ مثانه
- جراحی یا بیوپسی که نیاز به استفاده از کاتتر ادراری دارد.
- سنگ پروستات
- احتباس ادرار (عدم تخلیه کامل مثانه)
- عفونت مجاری ادرار
راه های پیشگیری از پروستاتیت
درمان سریع عفونت ادراری، از گسترش عفونت به پروستات جلوگیری می کند. اگر هنگام نشستن در ناحیه پرینه خود درد دارید، به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص عفونت پروستات یا پروستاتیت
پزشک معالج شما، ابتدا علائم شما را بررسی کرده و سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد. آزمایشات غیر تهاجمی برای پروستاتیت شامل موارد زیر است:
1_ معاینه دیجیتالی رکتوم
پزشک معالج شما، از انگشت خود در راست روده بیمار برای بررسی رد و تورم در غده پروستات استفاده می کند. این معاینه ممکن است شامل ماساژ پروستات برای جمع آوری نمونه مایع منی باشد.
2_ آنالیز ادرار
آزمایش ادرار و کشت ادرار، برای بررسی باکتری ها و عفونت های ادراری انجام می گیرد.
3_ آزمایش خون
آزمایش خون، پروتئین ساخته شده توسط غده پروستات (PSA) را اندازه گیری می کند. سطوح بالای این پروتئین، ممکن است نشان دهنده پروستاتیت، BPH یا سرطان پروستات باشد.
4_ سیستوسکوپی
سیستوسکوپی، می تواند سایر مشکلات دستگاه ادراری را تشخیص دهد، اما پروستاتیت را، نه. پزشک، از یک سیستوسکوپ که، لوله نازکی به اندازه یک مداد با یک دوربین در انتهای آن است، برای مشاهده مثانه و مجرای ادرار استفاده می کند.
5_ سونوگرافی ترانس رکتال
مردان مبتلا به پروستاتیت باکتریایی حاد یا مزمنی که با آنتی بیوتیک درمان نشده اند، ممکن است نیاز باشد سونوگرافی ترانس رکتال را انجام دهند. یک پروب سونوگرافی باریک، در راست روده قرار می گیرد و با ارسال امواج صوتی و تبدیل آن ها به تصویر، تصاویری از غده پروستات تولید می کند. این آزمایش، می تواند ناهنجاری های غده پروستات، آبسه ها یا سنگ ها را تشخیص دهد.
دکتر شهریار ناطق متخصص اورولوژی در تهران
