سرطان حالب شایع نیست و اغلب در افراد مسن و کسانی دیده می شود که قبلاً هم به خاطر سرطان مثانه تحت درمان بوده اند. سرطان حالب با سرطان مثانه ارتباط نزدیکی دارد، چون سلول های پوشاننده ی دیواره ی داخلی حالب و مثانه مشابه هستند، بنابراین اگر سرطان حالب تشخیص داده شود، از آن جا که ریسک ابتلا به سرطان مثانه هم بالا می رود، پزشک درخواست بررسی سرطان مثانه را هم می دهد. درمان معمول سرطان حالب شامل جراحی است، اما در برخی موارد خاص، شیمی درمانی هم توصیه می شود.
علائم سرطان حالب
علایم و نشانه های تومور حالب عبارتند از:
- وجود خون در ادرار
- درد کمر
- درد هنگام ادرار
- کاهش وزن بدون دلیل
- خستگی
دلایل سرطان حالب
علت ایجاد تومور حالب خیلی مشخص نیست. پزشکان می دانند که این سرطان وقتی شروع می شود که در DNA سلول های پوشاننده ی دیواره ی داخلی حالب، یک خطا یعنی جهش، اتفاق بیفتد. در اثر این جهش، سلول ها به سرعت تکثیر می شوند و در زمانی که سلول های طبیعی می میرند، این سلول ها به رشد و زندگی خود ادامه می دهند. به این ترتیب، توده ی سلولی در حال رشدی ایجاد می شود که می تواند آن قدر بزرگ شود که مسیر حالب را مسدود کند یا این سلول ها به دیگر نقاط بدن مهاجرت می کنند.
عوامل خطر
عواملی که منجر به افزایش خطر تومور حالب می شوند، عبارتند از:
❇ افزایش سن
خطر سرطان حالب با افزایش سن زیاد می شود. اکثر افرادی که دچار سرطان حالب می شوند در محدوده ی سنی 70 یا 80 سال قرار دارند.
❇ سابقه ی سرطان مثانه یا کلیه
افرادی که پیش از این دچار سرطان کلیه یا مثانه شده اند، بیش تر در معرض این سرطان قرار دارند.
❇ سیگار کشیدن
استعمال تنباکو می تواند خطر ابتلا به سرطان حالب و دیگر سرطان های دستگاه ادراری، مثل سرطان کلیه و مثانه را افزایش دهد.
تشخیص سرطان حالب
آزمایش ها و روش های مورد استفاده برای تشخیص تومور حالب عبارتند از:
❇ معاینه ی جسمی
پزشک از شما در مورد علایم و نشانه ها سوالاتی می پرسد و برای اطمینان بیشتر، بررسی جسمی انجام می دهد تا شرایط شما را کاملاً متوجه شود.
❇ آزمایش های تصویربرداری
تصویربرداری می تواند به پزشک شما کمک کند تا حدود سرطان حالب را تشخیص دهد. روش تصویربرداری می تواند پیِلوگرام داخل وریدی یا سی تی اوروگرافی باشد. در بعضی موارد خاص، در صورتی که نتوان برای شما سی تی اسکن انجام داد، از اوروگرام رزونانس مغناطیسی استفاده می شود.
❇ آزمایش ادرار
احتمالاً برای شما آزمایش ادرار می نویسند تا ناهنجاری ها مشخص شوند. آزمایش سلول شناسی ادرار برای یافتن احتمالی سلول های ناهنجار در نمونه ی ادرار استفاده می شود.
❇ استفاده از لوله ی باریک برای دیدن حالب
طی تکنیکی به نام یورتروسکوپی، پزشک با استفاده از لوله ی نازک دوربین داری که وارد مجرای خروج ادرار می کند سعی می کند درون مثانه و حالب را ببیند.
پزشک با استفاده از یورتروسکوپی می تواند به وضوح درون حالب را مشاهده کند و در صورتی که لازم باشد می تواند نمونه ی کوچکی را برای فرستادن به آزمایشگاه از درون حالب بردارد. در آزمایشگاه، پاتولوژیست به دقت سلول های نمونه ی شما را از نظر وجود نشانه های سرطان و جهش ژنی، بررسی می کند.
❇ آزمایش های مربوط به سرطان مثانه
پزشک احتمالاً مثانه ی شما را هم با استفاده از آزمایش های تصویربرداری یا با استفاده از سیستوسکوپی مورد بررسی قرار می دهد تا ببیند آیا نشانه ای از سرطان مثانه وجود دارد یا نه.
افرادی که دچار سرطان حالب شده اند، ریسک ابتلا به سرطان مثانه ی بالایی هم دارند. این اتفاق ممکن است در همان زمان رخ دهد، یا اندکی بعد از درمان سرطان حالب، شروع شود.
درمان سرطان حالب
جراحی، رایج ترین درمان سرطان حالب است. گزینه های درمانی افراد بر اساس اندازه و مکان سرطان، میزان تهاجمی بودن سلول ها، و ترجیح خود شخص، متفاوت است.
❇ جراحی
اغلب برای برداشتن سرطان حالب از جراحی استفاده می شود. وسعت جراحی به موقعیت شما بستگی دارد. در صورتی که در مراحل اولیه ی سرطان حالب هستید، جراحی احتمالاً شامل برداشتن بخشی از حالب است. اما اگر سرطان پیشرفته باشد، ممکن است نیاز باشد تا بخش های مبتلای حالب، به همراه کلیه و بخشی از مثانه برداشته شود.
❇ شیمی درمانی
شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است که از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. گاهی اوقات، از شیمی درمانی قبل از جراحی استفاده می شود تا تومور کوچک شود و برداشتن آن با جراحی راحت تر باشد و گاهی هم از شیمی درمانی بعد از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده ی احتمالی استفاده می شود. در موارد پیشرفته ی سرطان، شیمی درمانی برای کنترل علایم و نشانه های سرطان استفاده می شود.
بررسی های پیگیری
بعد از درمان، پزشک برای شما یک برنامه ی زمانبندی تعیین می کند تا نشانه های عود سرطان را مورد بررسی قرار دهد. از آن جا که اکثر افرادی که دچار سرطان حالب شده اند ریسک ابتلای بالا به سرطان مثانه را هم دارند، این آزمایش ها نشانه های سرطان مثانه را حتماً کنترل می کنند.
نوع آزمایش و برنامه ی زمانبندی بستگی به وضعیت و موقعیت شما دارد. اما انتظار این را داشته باشید که در سال اول هر چند ماه یک بار باید با پزشک ملاقات کنید و بعد از آن، تناوب دیدارها کم تر می شود.
ملاقات با پزشک
اگر نشانه یا علامتی دارید که نگرانتان کرده است به دکتر مراجعه کنید. در صورتی که برای شما تشخیص سرطان حالب داده شود، به اورولوژیست، یعنی متخصص عارضه های دستگاه ادراری، یا آنکولوژیست، یعنی متخصص درمان سرطان، ارجاع داده می شوید.
دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.