آیا درمان واریکوسل به صورت سرپایی امکان پذیر است؟

یکی از دلایل واریکوسل به دریچه های موجود در طناب اسپرماتیک برمی گردد. طنابی که خون را به بیضه برده و آن را برمی گرداند. به روشنی معلوم نیست چرا این اتفاق می افتد، ولی شبیه همان چیزی است که در واریسی شدن عروق پا اتفاق می افتد.

دریچه های یک طرفه به گونه ای قرار گرفته اند که جریان خون را به سمت قلب هدایت کنند. اشکال در دریچه ها می تواند جریان خون را مختل کند. به جای جریان خون آرام، گیر افتادن و تجمع خون را خواهیم داشت. این گیر کردن خون باعث گشاد شدن رگ ها می شود.

انواع واریکوسل

واریکوسل می تواند به دو گروه دسته بندی شود:

نوع فشاری

طناب اسپرماتیک پر از خون می شود و به سمت واریکوسل درجه ی 1 پیشرفت می کند.

نوع شنتی

تجمع زیاد خون باعث صدمه به ورید اسپرماتیک و بقیه ی ورید ها می شود. که این امر منجر به بزرگتر شدن و واریکوسل درجه 2 و 3 می شود. معمولا بیضه ی سمت چپ بیشتر دچار این شرایط می شود، در هر صورت اگر فقط یک سمت دچار واریکوسل شود، روی اسپرم سازی طرف دیگر هم اثر مخرب دارد.

درمان واریکوسل

در همه ی موارد درمان واریکوسل الزامی نیست، اما در صورت وجود عوارض زیر، درمان واریکوسل باید هر چه سریعتر انجام شود:

• درد و ناراحتی
• کاهش تعداد اسپرم ها
• ناباروری ای که حداقل 6 ماه طول کشیده است و وجود نداشتن دلیل دیگری برای آن

درمان خانگی

اگر واریکسول به اندازه ای جدی نبود که نیاز به جراحی داشته باشد، پوشیدن لباس های زیر حمایت کننده ممکن است درد را کاهش دهد. درمان های مختلف زیادی برای تعداد پایین اسپرم ها انجام می شود، اما بهتر است قبل از هر کاری با پزشک خود مشورت کنید.

جراحی واریکوسل

سه نوع جراحی برای درمان واریکوسل وجود دارد، از جمله:

• جراحی از بین بردن واریکوسل

 نوعی جراحی باز که تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی انجام می شود. جراح معمولا از طریق کشاله ی ران، یا به طور ناشایع از طریق شکم یا بالای ران به ناحیه مربوطه دسترسی می یابد.

با استفاده از سونوگرافی و میکروسکوپ جراحی، جراح وریدهای آسیب دیده را میبندد تا جریان خون درست از طریق عروق سالم برقرار شود. درد بعد از جراحی معمولا بسیار کم است و فرد به زودی می تواند به زندگی سابق خود بازگردد. امروزه به دلیل دقت بالای جراحی میكروسكوپی در پیدا كردن وریدهای معیوب،احتمال كمتر برای آسیب زدن به شریانهای بیضه و عوارض كمتر پس از جراحی و هم چنين دوره نقاهت كوتاهترپس از جراحی،روش جراحی میكروسكوپی روش choice (انتخابی) در جراحی واریكوسل می باشد.

• درمان واریکوسل با جراحی لاپاراسکوپی

 جراح یک برش کوچک روی شکم ایجاد می کند و از طریق آن یک ابزار جراحی ظریف را وارد عروق می کند.

• درمان واریکوسل با لخته سازی زیرجلدی

 رادیولوژیست یک لوله یا کتتر را از طریق گردن یا کشاله ی ران وارد بدن می کند. وسایل جراحی از طریق این لوله وارد بدن می شوند، پس از آن جراح ورید های آسیب دیده را از طریق سوزاندن یا مواد شیمیایی خاصی می بندد.

توجه: این روش کم تهاجمی ترین عمل جراحی می باشد که حتی می توان به صورت سرپایی آن را انجام داد و مدت زمان بهبودی آن نسبتا کوتاه است. اما امروزه به دلیل احتمال بالای عود با روش لخته سازی زیر جلدی، به ندرت از روش فوق استفاده میشود.

 رابطه زناشویی تا ۲ هفته پس از جراحی توصیه نمی‌شود. اولین آزمایش اسپرم ۳ ماه پس از جراحی درخواست می‌شود. میزان موفقیت در بهبود اسپرم‌ها پس از جراحی، حدود ۸۰ – ۷۵ درصد بوده و بهتر است بیمار پس از جراحی جهت حصول نتیجه بهتر تحت درمان دارویی (داروهای تقویت کننده اسپرم) قرار گیرد.

خطرات جراحی واریکوسل

این جراحی ها نسبتا بی خطر هستند، اما مانند تمام جراحی های دیگر، یک سری خطرات هم دارند که شامل موارد زیر می باشند:

• آسیب به شریان
• از بین رفتن بیشتر بافت بیضه
• عفونت
• کبودی، تورم و تجمع مایع در ناحیه ی مربوط
• درد شکمی

ندرتا ممکن است ترومبوز (ایجاد لخته) عروق کلیوی نیز به وجود بیاید. که ممکن است کلیه ها را درگیر کرده و باعث تحمیل یک جراحی اضافه به بیمار شود. بعضی اوقات ممکن است عروقی که بعد از جراحی وظیفه ی خونرسانی به بیضه ها را دارند، نیز دچار اتساع شوند و نیاز به درمان دوباره باشد. 

لازم به ذکر است میزان بروز عوارض فوق در جراحی میکروسکوپی حداقلی (زیر %1) می باشد.

عوارض واریکوسل

در بعضی افراد، ممکن است واریکوسل سبب ایجاد عوارض جانبی خاصی شود از جمله:

ناباروری

ناباروری جدی ترین عارضه ی احتمالی واریکوسل است. ممکن است این عارضه به دلیل افزایش خونرسانی و در نتیجه بالا رفتن دمای بیضه ها به وجود آید. بین 35 تا 44 درصد مردانی که ناباروری اولیه دارند، به واریکوسل مبتلا هستند. ناباروری اولیه به معنای عدم فرزند دار شدن زوجین، بعد از 12 ماه تلاش است.

برای مشاهده ی علائم ناباروری در مردان روی لینک زیر کلیک کنید:
علائم ناباروری در مردان

واریکوسل در 45 تا 81 درصد افرادی که ناباروری ثانویه دارند، تاثیر گذار بوده است. ناباروری ثانویه به معنای فرزند دار شدن زوجین برای حداقل یک بار، و عدم توانایی در انجام دوباره ی آن است.

طی تحقیقات اخیر که روی 7035 مرد انجام شد، مشخص شد که 15.7% آن ها واريکوسل داشتند و مایع منی آن ها کم کیفیت بود. ساخت اسپرم در دمای پایین تر از دمای بدن، موثرتر خواهد بود.

انقباض بیضه

واريکوسل ممکن است سبب از بین رفتن بافت بیضه یا انقباض آن ها شود. لوله های اسپرم ساز، بخش عمده ی بیضه ها را تشکیل می دهند. اگر آن ها آسیب ببینند، بیضه کوچک تر و نرم تر می شود.

بهم خوردن تعادل هورمونی

 به دلیل واکنش سلول ها به افزایش فشار، ممکن است هورمون ها دچار تغییر شوند. ممکن است سطح هورمون LH  افزایش یابد. این هورمون در مردان و زنان وجود دارد، ولی مقدار آن در زنان بیشتر است. همچنین ممکن است هورمون تستوسترون کم شده یا در کمترین حد ممکن باشد.

عوامل خطرزا

عامل خطرزای خاصی برای واریکوسل شناخته نشده است، اما ایجاد آن در سن بلوغ شایع تر است. اضافه وزن ممکن است، خطر ابتلا را افزایش دهد. واریکوسل در افراد با قدبلند بیشتر مشاهده شده است.

اگر مردان بالای 40 سال دچار واریکوسل شوند، این عارضه بیشتر در اثر بسته شدن ورید های بزرگ در سطح شکم رخ داده است. همچنین ممکن است در اثر سرطان کلیه باشد.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید. و یا ویزیت آنلاین کلیک کنید.