سوزاک می تواند اندام های زیر را درگیر کند:

• مجرای اداری (لوله ای که ادرار را از مثانه تخلیه میکند)
• چشم ها
• گلو
• واژن
• مقعد
• دستگاه تولید مثل خانم ها

سوزاک از طریق تماس فرد به فرد در طی تماس جنسی محافظت نشده ی دهانی، مقعدی یا واژنی منتقل میشود. افرادی که شرکای جنسی متعدد یا روابط جنسی بدون استفاده از کاندوم دارند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این عفونت قرار دارند.

بهترین راه های محافظت از این عفونت شامل خود نگه داری، تک شریکی (رابطه ی جنسی فقط با یک نفر) و استفاده از کاندوم میباشد. رفتارهایی که احتمال ایجاد روابط جنسی محافظت نشده را افزایش میدهند، فرد را برای ابتلا به این عفونت مستعد می کنند. این رفتارها شامل استفاده از الکل و مواد مخدر میباشند.

علائم سوزاک

علائم معمولا 2 تا 14 روز بعد از تماس ظاهر میشوند، هرچند بعضی از افرادی که به عفونت سوزاک مبتلا میشوند ممکن است هرگز علائم خاصی را تجربه نکنند.

مهم است بدانید شخصی که سوزاک دارد و علائمی را بروز نمیدهد، به عنوان شخص مبتلا و حامل شناخته میشود که همچنان بیماری را منتقل میکند. شخصی که علائم را بروز نمیدهد، بیشتر امکان دارد شرکای جنسی خود را مبتلا کند، زیرا علائم قابل توجهی ندارد.

علائم سوزاک در آقایان

مردان ممکن است تا چند هفته علائم قابل توجهی نداشته باشند. بعضی از مردان ممکن است هرگز دچار علائم نشوند.معمولا یک هفته بعد از مبتلا شدن به عفونت علائم شروع به تظاهر می کنند. اولین علامت قابل توجه در آقایان اغلب سوزش یا احساس درد در هنگام ادرار کردن میباشد. با پیشرفت این بیماری دیگر علائم شامل موارد زیر میشوند:

• تکرر شدید ادرار یا بی اختیاری ادرار
• وجود ترشحاتی از آلت تناسلی (سفید، زرد، بژ یا سبز)
• تورم یا قرمزی خروجی آلت تناسلی
• تورم یا درد بیضه ها
• گلودرد مداوم

بعد از درمان علائم، عفونت تا چند هفته درون بدن باقی خواهد ماند. در موارد نادر، ادامه یافتن سوزاک میتواند به دیگر اندام های بدن مانند مجرای ادراری و بیضه ها آسیب بزند. همچنین ممکن است درد به رکتوم (انتهای روده) نیز انتشار یابد.

علائم سوزاک در خانم ها

خیلی از خانم ها هیچ علائمی از سوزاک را بروز نخواهند داد. وقتی خانم ها علائم را بروز میدهند، ممکن است این علائم خفیف یا شبیه به دیگر عفونت ها باشد، که این امر تشخیص را مشکل میکند. سوزاک ممکن است خیلی شبیه به قارچ واژن یا دیگر بیماری های باکتریایی باشد.

علائم سوزاک در خانم ها عبارتند از:

• ترشحاتی از واژن (آبکی، کرم مانند یا کمی سبز)
• درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• تکرر ادرار
• پریودهای سخت یا لکه بینی
• درد گلو
• درد هنگام روابط جنسی
• درد شدید در زیر شکم
• تب

آزمایش های سوزاک

معالجان از چند طریق میتوانند سوزاک را تشخیص دهند. آنها میتوانند یک نمونه از مایعات نواحی که علائم را بروز میدهند، تهیه کنند، (مانند آلت تناسلی، واژن، رکتوم و گلو) و آن را روی یک اسلاید شیشه ای قرار دهند.

اگر پزشک شما به عفونت مفصل یا خون شک کند، از خون یا مایع مفصلی، یک نمونه تهیه خواهد کرد. در مرحله ی بعد آنها نمونه را رنگ آمیزی کرده و زیر میکروسکوپ آن را مشاهده خواهند کرد و تشخیص خواهند داد. این روش آسان و سریع میباشد، اما پاسخ دهی آن کاملا مطمئن نیست.

روش دوم تهیه ی یک نمونه و قرار دادن آن در یک ظرف مخصوص میباشد. بعد از آن، ظرف در یک شرایط مساعد برای رشد باکتری ها قرار داده خواهد شد (اینکوبه کردن). در صورت وجود باکتری، یک کلونی از آن تشکیل خواهد شد. نتایح اولیه بعد از 24 ساعت مشخص میشود و نتایج نهایی بعد از 3 روز بدست خواهد آمد.

عوارض سوزاک

زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض طولانی مدت سوزاک درمان نشده قرار دارند. عفونت درمان نشده در خانم ها ممکن است به دستگاه تولید مثل خانم ها گسترش یابد و رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها را درگیر کند. این شرایط به نام بیماری های التهابی لگن شناخته میشود و میتواند سبب ایجاد درد شدید و مزمن و آسیب به دستگاه تولیدمثل خانم ها شود.

بیماری التهابی لگن میتواند در اثر عفونت های جنسی دیگر نیز به وجود بیاید. همچنین ممکن است خانم ها دچار انسداد یا زخم شدن لوله های فالوپ شوند که میتواند موجب جلوگیری از بارداری در آینده یا بارداری های نابه جا شود. بارداری نا به جا زمانی ایجاد میشود که تخم تشکیل شده خارج از رحم، لانه گزینی کند. سوزاک ممکن است در هنگام زایمان به نوزاد منتقل شود.

مردان ممکن است دچار زخم شدن لوله های ادراری شوند. همچنین مردان ممکن است دچار آبسه های دردناک درون آلت شوند. عفونت ممکن است سبب کاهش قدرت باروری یا ناباروری شود.

زمانی که عفونت به جریان خون منتشر شود، هم مردان و زنان میتوانند دچار آرتریت، آسیب دریچه های قلبی یا عفونت قشر مغز یا طناب نخاعی شوند. این موارد نادر ولی بسیار جدی میباشند.

درمان سوزاک

آنتی بوتیک های جدید عفونت سوزاک را درمان می کنند.

درمان های خانگی یا دارو های بدون نسخه

برای عفونت سوزاک درمان خانگی یا داروهای بدون نسخه وجود ندارند. اگر شما شک کردید که به سوزاک مبتلا شده اید، به پزشک مراجعه کنید.

آنتی بیوتیک ها

برای شرکای جنسی فردی که به سوزاک مبتلا شده است، درمان های آنتی بیوتیکی تجویز میکنند تا از انتشار بیماری جلوگیری کنند. برای تجویز بهتر آنتی بیوتیک ها ممکن است از تست حساسیت آزمایشگاهی استفاده کنند.

پیشگیری از سوزاک

خود نگه داری بهترین راه جلوگیری از ابتلا به سوزاک و دیگر بیماری های منتقله از راه جنسی است. اگر شما روابط جنسی دارید، همیشه از کاندوم استفاده کنید. مهم است که با شریک جنسی خود صادق باشید، منظم آزمایش بیماری های منتقله ی جنسی دهید و از آزمایش شریک خود نیز مطمئن شوید.

اگر شریک جنسی شما علائمی دارد که شما احتمال می دهید به این عفونت ها مبتلا شده باشد، از داشتن رابطه ی جنسی با او بپرهیزید و از او بخواهید تا به پزشک مراجه کند.

اگر شما به یکی از بیماری های منتقله از راه جنسی مبتلا شوید، برای ابتلا به سوزاک در خطر بیشتری هستید. همچنین اگر چندین شریک جنسی دارید نیز در خطر بیشتری هستید.

اگر به سوزاک مبتلا شدم، چه کنم؟

اگر فکر میکنید ممکن است سوزاک داشته باشید، باید از هر گونه رابطه ی جنسی پرهیز کنید. شما همچنین باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. در هنگام معاینه ی پزشک به موارد زیر توجه کنید:

• جزئیات علائمتان
• صحبت درباره ی سابقه ی روابط جنسیتان
• اطلاعات شرکای جنسی سابقتان برای تماس پزشک با او و درمان در صورت ابتلا

اجازه دهید شرکای جنسی شما به سرعت آزمایش شوند. اگر برای شما آنتی بیوتیک تجویز شد، مهم است داروها را به صورت کامل و درست مصرف کنید تا درمان شما کامل انجام شود.

قطع آنتی بیوتیک قبل از اتمام دوره ی مصرف میتواند سبب مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک شود. یک تا دو هفته بعد از اتمام دوره ی درمان پزشک خود را ملاقات کنید تا مطمئن شوید، عفونت کاملا از بین رفته است. اگر نتایج دوباره ی آزمایش ها منفی بود و شریک جنسی شما نیز سالم بود، شما میتوانید دوباره به روابط جنسی خود بازگردید.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.