سیستوسل چیست و چه علائمی دارد؟

آخرین بروزرسانی: 25 دی 1401

در این مقاله می خوانید
سیستوسل به افتادگی یا بیرون زدگی مثانه اشاره دارد، فتق مثانه یا پرولاپس دیواره قدامی واژن که تحت عنوان سیستوسل هم شناخته می شود، شایع ترین پرولاپس (بیرون زدگی) در زنان می باشد. طبق آمار، ۲۵ تا ۵۰٪ زنان به درجاتی از سیستوسل مبتلا خواهند شد که این مساله بیانگر شیوع بالای این بیماری در زنان است.

افتادگی مثانه یا سیستوسل زمانی رخ می دهد که لیگامان بالا نگهدارنده مثانه و عضله بین واژن و مثانه ضعیف شده و یا تحت کشش قرار گیرد و در نتیجه باعث پایین آمدن مثانه و ایجاد فشار بر روی واژن می گردد.

🔔 علت بروز سیستوسل

عوامل مستعد کننده برای به وجود آمدن سیستوسل شامل موارد زیر می شوند:

1️⃣ زایمان طبیعی یا واژینال که باعث می شود عضلات کف لگن تحت کشش فراوان قرار بگیرند.
2️⃣ وجود سیستوسل به صورت ارثی در افراد درجه اول خانواده مانند مادر و خواهر
3️⃣ چاقی
4️⃣ فعالیت فیزیکی شدید و سنگین
5️⃣ عمل برداشتن رحم یا هیسترکتومی
6️⃣ یبوست و یا تحت فشار بودن مکرر عضلات در طول حرکات روده
7️⃣ سرفه های مکرر که باعث افزایش فشار داخل شکم و در نتیجه فشار بر روی عضلات می شود.
8️⃣ روند پیری و افت هورمون استروژن ( هورمون استروژن کمک به تقویت عضلات اطراف واژن می کند اما زنان پس از ورود به دوران یائسگی به میزان بسیار کمتری هورمون استروژن تولید می کنند)

سیستوسل

انواع سیستوسل

سیستوسل درجه 1

که به آن سيستوسل درجه خفیف نیز میگویند، زمانی رخ مى دهد که مثانه فقط میزان كمى واژن افتاده باشد.

سیستوسل درجه 2

مثانه به اندازه ى کافی پایین آمده و به ورودى مجراى واژن رسیده باشد.

سیستوسل درجه 3

  زمانی اتفاق می افتد که مثانه از مجراى واژن كاملا بیرون زده باشد.

علائم افتادگی مثانه

1️⃣ احساس تکرر ادرار یا فوریت برای ادرار کردن و یا احساس پر بودن مثانه
2️⃣ ترشح ناخواسته ادرار یا بی اختیاری ادرار ( افتادگی مثانه ممکن است ورودی پیشابراه را تحت کشش قرار دهد که در حین سرفه، عطسه، خندیدن و یا حرکت در وضعیتی که به مثانه فشار آورده شود، باعث نشت ادرار به بیرون می شود.)
3️⃣ باقی ماندن ادرار در مثانه پس از ادرار کردن (تخلیه ناکامل)
4️⃣ وقوع مکرر عفونت مجرای ادراری
5️⃣ احساس پر بودن ، سنگینی یا درد در ناحیه لگن یا پایین کمر. این احساس در حین ایستادن، سرفه کردن، بلند کردن جسم و یا در طول روز وخیم تر می شود.
6️⃣ برامدگی مثانه به داخل و یا به بیرون واژن
7️⃣ مقاربت دردناک
8️⃣ مشکلات در حین تعبیه تامپون یا اپلیکاتور ها

در مراحل اولیه و خفیف سیستوسل بیمار بیشتر با شکایت بی اختیاری و ریزش ادرار حین زور زدن (عطسه، سرفه و یا خنده)مراجعه می کند اما با پیشرفت بیماری و تشدید درجه آن، بیرون زدگی مثانه، اختلال در دفع ادرار و انسداد ادرار مشکل اصلی بیمار شده و بیمار متوجه می شود اگر با دست توده سیستوسل را به داخل واژن برگرداند تخلیه ادرار بهتر انجام می شود. در موارد بسیار پیشرفته و طولانی، سیستوسل سبب انسداد حالب ها، آسیب به کلیه و افزایش کراتینین خون می شود.

انسداد مجاری ادراری یکی از اورژانس های ارولوژی محسوب می شود، اما علت بروز انسداد حالب چیست و چگونه درمان می شود؟ برای یافتن پاسخ برروی لینک زیر کلیک کنید.
انسداد مجاری ادراری

تشخیص سیستوسل 

سیستوسل درجه ۲ یا ۳ می تواند به وسیله شرح حال، علایم و معاینه واژن تشخیص داده شود. ممکن است پزشک متخصص برخی از تست های زیر را درخواست کند:
1️⃣ سیستواورتروگرام: عکس ساده مثانه در طول ادرار کردن به منظور نشان دادن شکل مثانه و آشکارسازی هر گونه عامل که سبب مسدود کردن جریان طبیعی ادرار باشد.
2️⃣ تست یورودینامیک: سنجش توانایی مثانه به جهت نگه داشتن و تخلیه ادرار
3️⃣ سیستوسکوپی (سیستویورتروسکوپی ): اندوسکوپی که در طول مجرای پیشابراه عبور داده می شود تا مثانه و پیشابراه را از جهت نواقص ساختاری، تومور، سنگ یا عوامل مسدود کننده بررسی کند.

 درمان سیستوسل

سیستوسل درجه خفیف درمانی بجز پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین یا اجتناب از تحت کشش قرار دادن عضلات لگن که منجر به وخیم تر شدن مشکل می شود، نیاز ندارد. گزینه های درمانی دیگر شامل موارد زیر است:

1️⃣ محدود کردن مصرف مایعات مخصوصا نوشیدنی هایی که حاوی کافئین هستند که مصرف این مایعات سبب افزایش ادرار کردن می شود.
2️⃣ عادت دادن مثانه به ادرار کردن در ساعت های مشخص به وسیله طولانی کردن زمان بین دفعات ادرار کردن

3️⃣ خالی کردن مثانه از ادرار طبق برنامه مشخص و منظم

4️⃣ کاهش وزن

5️⃣ درمان هورمونی با هورمون استروژن

6️⃣ ورزش های کگل به منظور تقویت عضلات ورودی پیشابراه، واژن و رکتوم. این ورزش ها شامل سفت کردن عضلاتی است که در قطع روند ادرار دخالت دارند. به این صورت که به مدت ۱۰ ثانیه عضلات کف لگن را منقبض کرده و سپس رها سازد.

7️⃣ اگر علائم خفیف است، به وسیله یک پروتز به نام پساری (pessary) که در واژن قرار داده می شود و سبب نگه داشتن مثانه در جای خود می شود، می توان از شدت علائم کاست. این وسیله در سایز ها و شکل های متفاوتی وجود دارد که در افراد با اشکال اناتومیکی مختلف، تناسب داشته باشد.

پساری

جراحی افتادگی مثانه

سیستوسل حاد و شدید به جراحی بازسازی به نام ” ترمیم قدامی ” نیاز دارد که در طی آن مثانه به موقعیت طبیعی خود بازگردانده می شود. در این جراحی، یک برش در دیواره واژن و بافتی که مثانه را از واژن جدا می سازد، داده می شود.

همچنین جراح بر اساس وضعیت بیمار، می تواند از پیوند مش دائمی که از مواد طبیعی یا ساختگی تهیه شده است، استفاده کند. کاربرد این پیوند، ترمیم دیواره های اطراف واژن و در نتیجه پوشش و حمایت بیشتر واژن می باشد.

اگر جراحی به طور طبیعی پیش رود و مشکلی در جراحی پیش نیاید، بیمار پس از یک روز بستری در بیمارستان ترخیص خواهد شد. بهبودی کامل معمولا ۴ الی ۶ هفته پس از جراحی به دست خواهد آمد‌.

در زنانی که دیگر نزدیکی ندارند ، جراحی هایی شامل کوتاه سازی واژن و بستن انتهای آن وجود دارد که به صورت ۱۰۰ درصد موثر خواهد بود و دیگر برامدگی مثانه به داخل واژن را احساس نخواهند کرد. این تکنیک در بیماران پیری که بیماری های زمینه ای متعدد داشته و جراحی های بازسازی برایشان پرخطر است، مناسب ترین گزینه است.

در برخی از زنان با موارد شدید و حاد که جراحی صورت گرفته است، به دلیل بازگشت سیستوسل، پیشرفت مشکلات عضلات کف لگن و یا شکست در عمل ترمیمی اولیه سیستوسل، نیاز به جراحی بازسازی دیگری خواهد بود.

به علاوه، تعبیه مش دائمی عوارضی چون عفونت مجرای ادراری ، ورود مش به داخل واژن و درد ناحیه تناسلی یا لگن را در پی خواهد داشت. زنان در سنین بالاتر ، مصرف کننده سیگار، دیابتی و یا دارای سابقه هیسترکتومی (خارج سازی رحم) در ریسک بالاتری برای ابتلا به این عوارض قرار دارند.

برای جلوگیری از افتادگی مثانه چه باید کرد؟

عوامل مستعد کننده خاص مانند فعالیت فیزیکی شدید، اضافه وزن شدید و یبوست می توانند تحت کنترل قرار گیرند، در حالی که عوامل دیگری چون سابقه خانوادگی مثبت غیر قابل اجتناب اند. همچنین با افزایش سن ، احتمال وقوع سیستوسل افزایش می یابد‌.

و اما توصیه پزشک

اگرچه سیستوسل یک بیماری تهدید کننده حیات نمی باشد اما روی کیفیت زندگی زنان تاثیر می گذارد. در بدترین شرایط اگر درمان صورت نگیرد، فرد دیگر قادر به ادرار کردن نخواهد بود که منجر به عفونت و آسیب به کلیه می شود.

دکتر شهریار ناطق متخصص و جراح مجاری ادراری

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر بهارک دوشنبه ۱۲ مهر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 294 مشاهده پرسش
    دوسال قبل عمل افتادگی رحم ومثانه انجام دادم وبرای مثانه ام ازمش استفاده کردتد ۰چندروزه که احساس تکرر ادرار ودرد تیر کشنده دارم اواین درد امروز بیشتر شده دلیلش چیست?
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۱۲ مهر ۰( 2 سال پیش)
      سلام عفونت ادراری
  • تصویر کاربر عباس سه شنبه ۱۰ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 332 مشاهده پرسش
    با سلام مدت دوهفته است بعداز کشیدن درد زیاد و مراجعه به آزمایش سونوگرافی یک عدد سنگ به قطر ۵میلیمتر دیده در مثانه که در طول این مدت هرچقدر مایعات مصرف میکنم موفق به دفع آن نشده ام لطفا در مورد درمان درآوردن سنگ راهنمایی کنید. ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۰ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام لطفا برای ویزیت آنلاین اقدام کنید
  • تصویر کاربر بهاره شنبه ۷ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 811 مشاهده پرسش
    سلام خدمت دکتر ناطق
    یه سال به دلیل ریزش ادراردرشلوارم ریخته میشد به دکتر مراجعه کرد که درسونو مشخص شدمن330 سی سی ادرار باقی مانده در مثانه دارم وبهم دارو بتانکول10 وتامسولوسین داد به 10سی سی ادرارم به مرور زمان رسیدولی به دلیل غرغر بیش ازحد دکتر ومشکلاتم درمان رو ادامه ندادم وچند ماه بعد به دکتر مراجعه کردم دکتر دوباره ازم سونوگرفتم واین بار هیدرونفروز کلیه چپ وهمراه با چند سنگ درکلیه چپ دارم مقدار ادرارم 23 سی سی رسید البته یه شن درکلیه راست داشتم که دفع شد ولی الان سنگ درمثانه من هست من نمیدونم باید چه کارکنم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۷ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام لطفا با جواب سونوگرافی به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر نویان جمعه ۱۹ دی ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 309 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید ببخشیدآقای دکترمن پسرم دوسالو پنج ماهشه گفتن ک سنگ کلیه داره که الان داخل مثانست واندازش شیش میلی گرمه بنظرتون خطرناکه چ اقدامی انجام بدم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۹ دی ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام در صورت عدم دفع با دارو سنگ شکن برون اندامی انجام دهید
  • تصویر کاربر رقیه جمعه ۲۶ دی ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 310 مشاهده پرسش
    سلام چند وقت پیش به پایین شکمم ضربه خورده بعد از صربه هم خون در ادرار دارم هم سوزش در مًثانه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۶ دی ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی و آزمایش ادرار انجام دهید
  • تصویر کاربر علی یکشنبه ۲۳ آذر ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 394 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر:میل جنسی وحالت نعوذ دربنده حدود 1سال است کم شده به دکترارولوژی هم مراجعه کردم تمام آزمایشاتم مشکلی نداره قرص تاداقیل10وترادامیکس تجویزشدمنتهی خوب نشده.
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۲۳ آذر ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر رضا یکشنبه ۲۸ دی ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 375 مشاهده پرسش
    با سلام و وقت بخیر، پدرم 83 ساله، به مدت یک هفته به علت دفع خون در ادرار و سوزش با انجام سونوگرافی مشخص شد 5 عدد سنگ 10 و11و13و 16 و 16 میلی متر در مثانه وجود دارد. در کلیه ها سنگی مشاهده نشد. ایا با دارو می توان این سنگ ها دفع شوند؟ با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۲۸ دی ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام خیر
  • تصویر کاربر آلما پنجشنبه ۲۹ آبان ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 311 مشاهده پرسش
    25سال قبل عمل زیبایی رحم انجام دادموالان یایسه شدم موزیادقع نزدیکی دردزیاددارم لطفا راهنمایی قرما یید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۲۹ آبان ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام شما دچار خشکی واژن هستید
  • تصویر کاربر ا.ح یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 434 مشاهده پرسش
    سلام و وقت بخیر
    من در هنگام خروج ادرار احساس سوزش شدید دارم ،
    هفده سالمه
    بنظرتون چه عواملی میتونه باعث افزایش ضخامت جداره مثانه بشه؟
    با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام با توجه به شرح حال بیشتر به نظر می‌رسد دچار عفونت ادراری هستید
  • تصویر کاربر hamed3326 یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 343 مشاهده پرسش
    سلام و عرض ادب...
    جناب من چند ماهه وقتی ادرار میکنم لخته خون داخل ادرارم میبینم البته هر ۲۰ روز حدودا یک روز اینجوری میشم و با قرص خوردن بند میاد ولی تو این مدت خیلی سخت میتونم ادرار کنم و باید کلی زور بزنم تا کامل ادرارم تموم بشه...دکتر متخصص رفتم ازمایش و سونوگرافی فرستاد که جوابشو نشون دادم گفتن بدنت سالمه و چیزی نیست...
    من یه مشکلی هم که دارم دوروز یبار خودارضایی میکنم...ایا این مشکل به خودارضایی ربطی داره..و اینکه نمیتونم مشکلمو تو خانواده مطرح کنم پیش پدر مادرم...من باید چکار کنم خیلی نگرانم که سرطان مثانه باشه مریضیم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام شما احتمالا دچار التهاب پروستات شده اید
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر