مشکلات شایع ادراری در بارداری

آخرین بروزرسانی: 14 خرداد 1400

در این مقاله می خوانید
بارداری می تواند بر اعضا بدن تأثیر گذارد از جمله می تواند باعث ایجاد تغییراتی در عملکرد دستگاه ادراری شود. در ذیل به چند مورد از رایج‌ترین مشکلات ادراری در بارداری اشاره می‌کنیم.

1️⃣هیدرونفروز بارداری (هیدرونفروز مادر باردار)

هیدرونفروز عبارت است از تورم کلیه ناشی از عدم تخلیه کامل ادرار و در نتیجه تجمع ادرار در سیستم جمع کننده (Pyelocalyces System) در حین بارداری به علت افزایش هورمون پروژسترون و شل شدن عضلات، حرکات دودی حالب کاهش یافته و منجر به عدم تخلیه کافی ادرار می‌شود. هم چنین در طی روند بارداری و با بزرگ شدن رحم، انسداد نسبی در مسیر تخلیه ادرار ایجاد می‌شود که پدیده فوق به طور شایع‌تری کلیه راست را درگیر می‌کند.

هیدرونفروز براساس شدت آن به ۳ درجه تقسیم می‌شود (خفیف، متوسط و شدید). هیدرونفروز معمولاً بین هفته‌های ۶ تا ۱۰ بارداری ایجاد شده و در صورت ایجاد علائم انسدادی (درد، تهوع و استفراغ) یا پیشرفت شدت هیدرونفروز در سونوگرافی‌های سریال استنت حالبی ( سوند دبل جی ) از طریق سيستوسکوپی، برای حفظ عملکرد کلیه، تعبیه می‌شود. معمولاً هیدرونفروز حاملگی ۶-۴ هفته پس از زایمان برطرف شده و آنگاه اقدام به برداشتن لوله Dj می‌شود.

2️⃣ سنگ در دوران بارداری

در طی دوران بارداری تمایل به تشکیل سنگ افزایش می‌یابد ( به علت تأثیر هورمونهای مترشحه در زمان بارداری و کاهش حرکات دودی حالب و هم‌چنین افزایش ترشح کلسیم درون لوله‌های جمع کننده ادراری). اما از طرفی به علت افزایش ترشح مواد مهارکننده تشکیل سنگ (مانند Citrate ) در جریان بارداری، اثرات ناشی از افزایش احتمال سنگ سازی جبران می‌شود بطوری که در مجموع شاهد افزایش یا کاهش بارزی در ریسک سنگ سازی در جریان بارداری نیستیم.

اگر خانمی دچار سنگ در سیستم ادراری هست یا کلیه سنگ ساز دارد قبل از اقدام به بارداری باید درمان شود. علائم ناشی از سنگ در خانم باردار مشابه علائم در غیر بارداری بوده و شامل درد، تهوع و استفراغ ، سوزش ادرار و یا وجود خون در ادرار می‌باشد، بروز سنگ بیشتر در ۳ ماهه دوم و سوم بوده و به علت دریافت مکمل‌های کلسیم توسط خانم باردار و افزایش ترشح کلسیم در حین بارداری و هم چنین افزایش pH ادرار و قلیایی شدن آن جنس سنگ‌ها معمولاً از فسفات کلسیم است.

به علت ممنوعیت دریافت اشعه (Radiation) در خانم باردار وسیله اصلی تشخیص سنگ در حین بارداری سونوگرافی است که امکان دارد سنگ های قسمت میانی حالب با آن تشخیص داده نشود. در صورت ضرورت می‌توان از عکس رنگی محدود (Limited IVP) برای تشخیص سنگ بهره برد.

درمان بصورت محافظه کارانه (Conservative) و شامل دریافت سرم، ضد درد و درمان آنتی‌بیوتیکی در صورت لزوم است. حدود ۶۵ تا ۸۵ درصد سنگها حین حاملگی خود بخود دفع می‌شوند اما در صورت عدم دفع سنگ، تورم کلیه و ایجاد اختلال در عملکرد کلیه، بیمار کاندید تعبیه استنت حالب (Dj) از طریق سيستوسکوپی می‌شود.

سنگ شکن برون اندامی در خانم باردار ممنوعیت مطلق دارد اما در صورت نیاز مبرم و شکست سایر روش‌های درمانی می‌توان از سنگ شکنی درون اندامی (Holmium laser lithotripsy) در ماه‌های آخر بارداری استفاده کرد.

3️⃣ عفونت ادراری

علائم عفونت ادراری در خانم باردار مشابه خانم‌های غیر باردار و شامل تب، دردپهلو، سوزش ادرار تغییر در رنگ و بوی ادرار و وجود خون در ادرار، تکرر ادرار و احساس فوریت در دفع ادرار می‌باشد اما احتمال مبتلا شدن به عفونت ادراری در طی حاملگی افزایش می‌یابد.

در جریان حاملگی به علت تغییرات هورمونی و جریان خون تغییراتی در سیستم ادراری رخ می‌دهد از جمله افزایش حدود cm1 در طول کلیه، کاهش پریستالیسم (حرکات دودی حالب) و در نتیجه گشاد شدن حالب به علت اثر انسداد مکانیکی رحم بزرگ شده و تأثیر پروژسترون و در نهایت پر خونی مخاط مثانه و افزایش ضخامت آن به علت اثر استروژن، هم چنین در جریان حاملگی میزان فیلتراسیون گلومرولی کلیه (GFR) حدود ۵۰-۳۰ درصد افزایش می‌یابد که منجر به دفع پروتئین در ادرار خانم باردار می‌شود.

شیوع باکتریوری ( وجود باکتری در ادرار) در خانم بادار حدود ۴ تا ۷ درصد می‌باشد وجود باکتری در ادرار خانم حامله علی‌رغم بی‌علامت بودن (asymptomatic Bacteriuria) نیازمند درمان است.

زنان با باکتریوری درمان نشده در ۳ ماهه نخست بارداری مستعد پیلونفریت (عفونت کلیه و سیستم فوقانی دستگاه ادراری) می‌باشند. عوارض مربوط به باکتریوری در حاملگی شامل پره ماچوريتی (تولد نوزاد نارس)، افزایش احتمال مرگ جنین و هم چنین ایجاد کم خونی در مادر باردار می‌باشد.

در ۳ ماهه نخست بارداری آزمایش ساده ادرار (U/A) و کشت ادراری ( U/C) انجام می‌شود که در صورت منفی بودن کشت ادرار و نداشتن سابقه خطر (Risk Factor) در مادر بادار (از جمله سابقه عفونت‌های ادراری مکرر، برگشت ادرار از مثانه به کلیه، وجود ناهنجاری‌های آناتومیک در دستگاه ادراری) نیازی به تکرار آن در ادامه حاملگی نمی‌باشد. در صورت وجود عوامل خطر فوق خانم باردار کاندید دریافت درمان دارویی پیشگیرانه (Prophilaxy) میباشد.

طول درمان در عفونت قسمت تحتانی ادراری (Cystit) در خانم باردار ۷ روزه است اما در صورت ایجاد پیلونفریت حاد (عفونت قسمت فوقانی دستگاه ادراری) نیازمند بستری در بیمارستان و دریافت آنتی‌بیوتیک تزریقی است.

به علت عوارض احتمالی آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی جنین، مصرف آنها در مادر باردار باید با احتیاط صورت بگیرد اما بطورکلی مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سفالوسپورینها یا پنی‌سیلین‌ها در جریان حاملگی منعی ندارد.

 

دکتر شهریار ناطق متحصص و جراح مجاری ادراری

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر مصطفی پنجشنبه ۸ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 301 مشاهده پرسش
    چطور باید درمان کرد .؟چند روز قبل بعد از ارضا شدن در منی خون هم داخل آن بود.چند سال قبل هم بود که بعد از چند روز استفاده کردن دارو خوب شد .که دوباره بعد از ارضا شدن این اتفاق افتاد. چه داروی باید استفاد ه کرد تا خوب شوم ؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۸ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،تجویز دارو از طریق سایت امکانپذیر نیست
  • تصویر کاربر فاطمه شنبه ۱۰ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 410 مشاهده پرسش
    سلام میخواستم بپرسم که واکسن گارداسیل اگر بیرون از یخچال بمونه آیا خراب میشه چون اسباب کشی داشتیم سه ساعت یادمون رفته بود واکسن پشت ماشین جا مونده بود ولی دمای بیرون ۸ درجه بود در حالی که حتی یخ مرغ و گوشت های یخچال هم باز نشده بود
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۰ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،مساله ای نیست
  • تصویر کاربر سعیده دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 280 مشاهده پرسش
    حدود 2 سال است که متوجه تنگی مجاری ادراری مادرزادی شدم ازطریق اسکن کلیه هسته ای که انجام دادم وسونوگرافی ولی حدود یک هفته است که کلیه چپم درد دارم وتب که مراجعه کردم به پزشک وانجام سونوگرافی گفتن التهاب دارم ودرحال حاضرانتی بیوتیک می خورم به مدت یک هفته که بعد باید بروم عکس ازکلیه ام بگیرم ممنون می شوم راهنمایی کنید.
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا با مدارک به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر شجاعیان جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 310 مشاهده پرسش
    سلام من یه چند ساله که میرم دست شویی بعدش چند قطره بی اختیار خارج میشودگاهی اوقات شدید و گاهی اوقات کم و قابل توجه اینه که زمستون شدید تر میشه لطفا کمکم کنید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،احتمالا شما دچار تحریک پذیری اعصاب مثانه هستید لطفا جهت درمان به مطب مراجعه کنید
    2. تصویر کاربر شجاعیان جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      اقای دکتر من سمنانم سخته بیام تتهرا اگه براتون اشکالی نداره یه راهنمایی کنید و اینکه خودم گشتم و چند تا قرص پیدا کردم که برای اسپاسم مثاته هست یکی تولتردین اکسی بوتینین کلراید و اینکه علائم داشتن ملتهب شدن پروستاتو خوندم و داشتم بیشترو واقعا برام عجیبه 17 سالمه داشته باشم خواهشا کمک کنین
    3. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،شما التهاب پروستات ندارید مشکل شما تحریک پذیری اعصاب مثانه است
    4. تصویر کاربر شجاعیان جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      اوکسی بوتن نین کلوراید ضد اسپاسم رو میتونم برا چنین مشکلی مورد استفاده قرار بدم؟یا اگه نمیشه میشه یه گزینه دارویی رو بگید ممنون میشم از لطفطون واقعا
    5. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،تجویز دارو از طریق سایت امکانپذیر نیست
    6. نمایش سایر 4 پاسخ
  • تصویر کاربر نیما جمعه ۲۰ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 292 مشاهده پرسش
    باسلام خدمت دکترمهربان
    میشه برام راهکار برطرف شدن زدانزالی روبگید یاازداروهای تاخیری استفاده کنم باسپاس فراوان
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۰ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،زود انزالی درمان استاندارد دارویی دارد
      لطفا به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر فاطمه پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 313 مشاهده پرسش
    ببخشید من شربت خاک شیر خوردم و در ادرارم خاک شیر دیدم دلیلش چیه ؟باردارم هستم ۳۰ هفتمه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،احتمالا اشتباه میکنید
      محض اطمینان یک ازمایش ادرار بدهید
  • تصویر کاربر علی جمعه ۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 280 مشاهده پرسش
    من یک بار بدون هیچ مشکلی برای بچه اقدام کردم. الان بعد از چهار سال که قرص ونلافاکسین و چند ماه فلوکستین برای اعصاب مصرف کردم اقدام کردم و تست اسپرم دادم و نتیجه خوبی نبود. نتیجه را ارسال میکنم. لطفا راهنمایی فرمایید. آیا ونلافاکسین و فلوکستین باعث این مشکل شده است؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،قرصهای فوق میتوانند سبب کاهش میل جنسی شوند اما سبب اختلال در اسپرم نمیشوند
  • تصویر کاربر فریدون شنبه ۴ اسفند ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 274 مشاهده پرسش
    سلام .
    من تا ۵ سال قبل (۶۰.۰۰۰.۰۰۰) که واریکسل عمل نمودم مشکل کاهش اسپرم نداشتم و بعداز عمل هم ۱۲.۰۰۰.۰۰۰ رسید اما کمتر شد و بین یک میلیون تا چهار میلیون در نوسان است . انواع درمان های تقویتی هورمونی عفونتی و ... رو انجام دادم ولی نتیجه نگرفتم . دنبال یک بررسی دقیق و درمان هستم و هزینه اش هم مهم نیست . میشه با من در تلگرام در تماس باشید تا پیش نمایش آزمایشات رو بفرستم و درصورت وجود راه حل بلیط مشهد تهران بگیریم و ویزیت شوم ؟
    ۰۹۱۵۱۱۰۹۵۶۹ عرفانی
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۴ اسفند ۹۷( 5 سال پیش)
      سلام،لطفا مدارک را از طریق اینستا برایم بفرستید
      drnategh.com
    2. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۴ اسفند ۹۷( 5 سال پیش)
      اینستا:drnategh
    3. نمایش سایر 1 پاسخ
  • تصویر کاربر افسانه یکشنبه ۲۰ آبان ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 866 مشاهده پرسش
    سلام.من الان ٢٤هفته باردار هستم.از هفته ١٨باردارى دچار تكرر ادرار و لكه بينى شدم.دكتر بدون كشت ادرار ١٠روز سفيكس تجويز كرد.بعد از اتمام دارو دچار انقباض و لكه بينى شدم.با وجود مصرف شياف پروژسترون و هفتانه امپول پرولوتون مشكلم برطرفنشد.چون احساس در زمان ادرار داشتم آزمايش كشت ادرار انجام دادم.staphylococcus spp نشون داد.داروهاى sensitive norfloxacin ,levofloxacin,imipenem ,bactrim بود.دكتر نيترو لورانتويين به مدت ١٣روز روزى ا عدد تجويز كرد.آزمايش ساده ادرار انجام دادم و pus cell زياد بود و دكتر cloxacilin تجويز كرد.به دارو آلرژى نشون دادم و بعد از ٣روز دارو رو قطع كردم.بعد از چند روز با وحود استفاده از پروژسترون دچار لكه بينى شدم .امروز صبح آزمايش ادرار انجام دادم كه pus cell 4-5 ,epithelial ++ , calcium oxalate +++++ بود.من الان بايد چيكار كنم خيلى نا اميد شدم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۲۰ آبان ۹۷( 5 سال پیش)
      ميكروبي كه در ازمايش ادرار شما رشد كرده در عفونتهاي ادراري معمول نيست و به نظر ميرسد شما ازمايش را بطور صحيح انجام نميدهيد و شايد اصلا" عفونت نداشته باشيد
      بهتر است ٥ روز پس از قطع انتي بيوتيك در شرايط استريل ازمايش ساده و كشت ادرار را مجددا" انجام دهيد
  • تصویر کاربر ملیحه یکشنبه ۶ آبان ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 333 مشاهده پرسش
    سلام عرض میکنم خدمت آقای دکتر.
    توآزمایشات هفته 24 تا28 بارداری بنده مواردی مثل دفع پروتئین و خون و علایم کلسیم اگزالات دیده شدهآزمایش دفع پروتئین هم دادم که 68بود.تصاویرآزمایشات براتون میفرستم.میشه نظرتون لطف بفرمایید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۶ آبان ۹۷( 5 سال پیش)
      سلام،در اين ازمايشاتي كه برايم فرستاديد فقط كمبود ويتامين D مشخص است
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر