استنت های حالبی، که سوند حالب ، استنت های دبل جی یا استنت های حالبی رو به عقب رونده نیز نامیده می شوند، نوعی وسیله لوله ای ارولوژیک هستند که به دلیل خمی که در دو انتها دارند و شبیه دم خوک هستند به آن ها دابل جی (Double J) یا JJ گفته می شود. در صورت نیاز و استفاده از سوند حالب، یک انتها در داخل لگنچه کلیه و انتهای دیگر در داخل مثانه کار گذاشته می شود.

جنس این لوله پلاستیکی و یا ترکیبات آهن دار ( که این مورد بیشتر در مواردی که نیازمند کار گذاری طولانی مدت دابل جی می باشد، مانند بدخیمی ها، مورد استفاده قرار می گیرد) می باشد. اندازه آن حدود 20 تا 34 سانتی متر و به قطر لوله داخلی خود کار بوده و کاملا انعطاف پذیر است.

دلیل استفاده از سوند حالب این است که جریان ادراری از کلیه به درون مثانه، از طریق حالب ( مجرای بین کلیه و مثانه ) ادامه یابد و قطع نشود.

نحوه کارگذاری استنت حالبی (DJ) به وسیله سیستوسکوپ ( اندوسکوپی از طریق مجرای ادراری ) است. بنابراین حین کار گذاری استنت هیچ برشی در سطح بدن داده نمی شود و تعبیه آن کاملا به وسیله اندوسکوپی و از طریق مجرا است.

در چه کسانی لازم است از سوند حالب استفاده شود؟

داشتن انسداد به دلیل سنگ های ادراری و عدم جریان یافتن ادرار از کلیه به مثانه، انسداد به دلیل بدخیمی ها که معمولا بدخیمی های لگنچه باعث این انسداد می شوند، نقص های مادرزادی دیواره حالب که موجب کاهش جریان ادرار می شوند، فیبروز خلف صفاقی که باعث درگیری حالب به صورت کاهش قطر لوله ادرار می شود، هم چنین در مواردی که حجم سنگ داخل کلیه بزرگ باشد (بیش از١٥-١٢ میلیمتر)، تنگی آناتومیک، عوامل انسدادی و یا هر عامل دیگری که مانع خروج کامل خرده سنگ ها باشد، وجود داشته باشد قبل از سنگ شکن برون اندامی (ESWL) از استنت حالبی (DJ) بهره می گیریم.

هم چنین در مواردی که فرد تک کلیه ‏(Single Kidney) باشد قبل از انجام سنگ شکن برون اندامی، با هر اندازه سنگ، نیازمند کار گذاری DJ می باشد. بنابر صلاح دید جراح و به منظور تسهیل خروج خرده سنگ ها، کاهش ادم و التهاب حالب، جلوگیری از ایجاد تنگی و کاهش شانس گیر کردن مجدد سنگ در محل تنگی، امکان استفاده از DJ پس از جراحی اندوسکوپیک سنگ (TUL) نیز وجود دارد. از سایر موارد کاربرد این استنت ها می توان به جراحی های حالب و ترمیم آسیب های جزئی حالب (تعبیه استنت به مدت ٦ هفته به منظور جوش خوردن و ترمیم خود بخود حالب) اشاره کرد.

هم چنین در مواردی در طی بارداری و با بزرگ شدن رحم در طی افزایش وزن جنین، این رحم بزرگ شده سبب فشار روی کلیه ها (خصوصا کلیه راست) و ایجاد تورم کلیه (هیدرونفروز بارداری) می شود. در صورت افزایش درجه هیدرونفروز طی سونوگرافی های زمان بارداری، ممکن است پزشک شما تصمیم بگیرد به صورت موقت (تا پس از اتمام بارداری) استنت حالبی (DJ) برای شما تعبیه کند.

عوارض استفاده از سوند حالب

شایع ترین عوارض شامل تکرر ادرار، تخلیه زودرس ادرار، وجود خون در ادرار ، ترشحات ادراری و وجود درد در کلیه ها، مثانه یا کشاله ران در حین یا کمی پس از ادرار کردن می باشد. این عوارض موقت بوده و پس از برداشتن استنت از بین می رود.

معمولا استنت به دلیل علت زمینه ای از 3 تا 6 هفته ممکن است در بدن بماند اما در بعضی مواقع همچون بدخیمی ها ممکن است تا 1 سال نیز در بدن بماند. باید به این نکته توجه داشت که ماندن طولانی مدت استنت در بدن عوارضی همچون افزایش ریسک عفونت، خونریزی و یا تشکیل سنگ بر روی استنت را خواهد داشت.

بهتر است در هنگامی که فرد استنت را در بدن خود دارد از فعالیت های ورزشی شدید خودداری کند و به میزان کافی مایعات بنوشد. هم چنین بهتر است طی فاصله های معین نیز مثانه خود را خالی کند که عارضه درد هنگام ادرار کردن کمتر شود. برای رفع درد می توان از مسکن های تجویز شده توسط پزشک معالج استفاده کرد. خارج سازی استنت ها نیز به روش اندوسکوپیک و از طریق مجرای ادرار بوده و به صورت سرپایی می باشد و هیچ برشی بر روی سطح پوست ایجاد نمی شود.

دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.