اگر ختنه نکنیم چه می شود؟

از سوی دیگر تنها سرطانی در دنیا که ١٠٠٪؜ قابل پیشگیری بوده سرطان آلت است که صرفا با ختنه نوزادی قابل پیشگیری است. فاکتوری که در بروز این سرطان دخالت دارد، پاپیلوما ویروس تیپ ١٦ و ١٨ است. این ویروس در آلت ختنه نشده خیلی بیشتر از آلت ختنه شده، دیده میشود.

از فواید دیگر ختنه نوزاد، ترمیم عالی نسج در این سن است و احتمال عفونت ختنه در این سن بسیار ناچیز است. لذا بهترین زمان برای ختنه در دوران نوزادی و همزمان با افتادن بند ناف نوزاد میباشد.

اگر ختنه نکنیم چه میشود؟

بعضی از والدین تصور میکنند که بهتر است ختنه دیرتر و در سنین بالاتر انجام شود تا بچه قوی تر و بزرگتر باشد. اما باید به این نکته توجه کنند که ختنه نوزاد بهتر بوده، زیرا علاوه بر کاهش عفونت، باعث جلوگیری از سرطان می شود و هرچه سن بالاتر رود، اثر محافظتی از سرطان کاهش پیدا می کند.

در این ویدئو دکتر شهریار ناطق متخصص اورولوژی به همه سوالات شما در مورد ختنه کودک پاسخ می دهند.

بهترین سن ختنه نوزاد پیش از دو هفتگی است چرا که هنوز اعصاب آلت وی فعال نیستند، در صورتی که نوزاد در دو هفته اول ختنه نشد، حتما این عمل را تا شش ماهگی به تعویق بیندازید. بعد از شش ماهگی می توان از دارو های مسکن تزریقی برای کاهش درد کودک بعد از ختنه استفاده کرد. مصرف داروهای مسکن پیش از شش ماهگی به علت عدم تکامل مغز کودک می تواند اثرات منفی بسیاری داشته باشد.

مضرات ختنه

مهمترین عارضه ی ختنه، خونریزی است و بعد از آن، عفونت محل ختنه می باشد. ازدیگر عوارض ختنه نوزاد می توان به تنگی نوک مجرا (مه آ ) اشاره کرد که تا زمانی که کودک توالت رفتن را نیاموزد، خود را نشان نمی دهد. تنگی مه آ تقریبا همیشه اکتسابی بوده و به دنبال ختنه نوزاد اتفاق میافتد.

این تنگی به ندرت علائم انسدادی ایجاد کرده و هیچگاه در آن حدی نیست که سبب اثر سوء روی مثانه و کلیه ها (مانند ضخیم شدن دیواره مثانه و یا تورم و هیدرونفروز کلیه) شود.

نکته مهم برای پیشگیری از تنگی نوک مجرا آن است که در یک هفته اول بعد از ختنه نوزاد، پوشاک او را بیشتر تعویض کنیم، اطراف محل مه آ را با وازلین چرب کنیم و به نوزاد شیر بیشتری بدهیم تا ادرار رقیق شده و نوک مه آ را نسوزاند. عارضه های دیگر ختنه عبارتند از: التهاب مجرا، باز شدن زخم، پنیس(آلت)مخفی و ..

در چه کسانی ختنه انجام نمی شود؟

• افراد با بیماری هیپوسپادیاس که در آنها سوراخ پیشابراه به جای نوک آلت در تنه آلت و یا زیر کلاهک قرار دارد.
• افراد با آلت کوچک (کمتر از 2.5 سانتی متر)
• افراد با آلت پره دار(Webbed Penis)
• افرادی که بیماری های خونی  با اختلالات انعقادی مثل هموفیلی دارند.

شایع ترین علل انجام ختنه

دلایل اجتماعی و بهبود بهداشت از مهم ترین علل ختنه هستند. عفونت ادراری، همراهی با جراحی های دیگر و …. از علل دیگر انجام ختنه می باشند.

روش های مختلف ختنه نوزاد

گذاشتن حلقه پلاستیکی ( Ring or Plastibell)

این روش، روش متداول ختنه نوزاد است. حلقه پلاستیکی را روی نوک آلت قرار می‌دهند و بر روی حلقه با نخ گره می‌زنند و 5 تا 10 روز آن را به همین حال نگاه می‌دارند. در نتیجه پوست بالای نخ سیاه می‌شود و با حلقه پلاستیکی می‌افتد. این روش را معمولاً قبل از چهار ماهگی بکار می‌برند.

ختنه کردن با روش بریدن و دوختن پیش پوست

اگر ختنه در ماههای اول انجام نشود، پزشک بعد از شش ماهگی با روش بریدن و دوختن، ختنه را انجام می‌دهد. اگر از محل ختنه چند قطره خون خارج شود، مهم نیست ولی اگر خونریزی زیاد باشد باید هر چه زودتر به پزشک اطلاع داده شود تا از خونریزی جلوگیری نماید.در صورت مشاهده ترشحات سفید رنگ در محل ختنه نوزاد ، مادر باید محل را با آب و صابون بشوید و در معرض هوا قرار دهد.

روش سنتی شامل بریدن پوست و بانداژ محکم محل زخم است که گاهی در آن از بخیه نیز استفاده میشود. روش‌های جدیدتر با وسایلی مانند حلقه (پلاستی‌بل Plastibell) و با شیوع کمتر Mogen و Gomco انجام می‌شوند.

روش استفاده از حلقه با توجه به آسانی و عوارض کمتر آن، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. هم چنین بهتر است در این روش از بی‌حسی موضعی استفاده شود.

مراقبت های پس از ختنه نوزاد

شایع ترین عوارض بعد از ختنه به غیر از خونریزی و عفونت، تنگی مجرای ادرار نوزاد بعد از ختنه و همین طور چسبندگی پوست آلت به کلاهک در کودک است. والدین گرامی معمولا با این مشکلات بعد از ختنه کودک خود رو به رو می شوند

برای جلوگبری از تنگی نوک مجرای ادرار نوزاد بهتر است در روزهای اول بعد از ختنه به کودک خود مایعات بیشتری بدهید، همچنین ناحیه نوک آلت و محل ختنه را با وازلین چرب کنید.

پماد بعد از ختنه برای جلوگیری از چسبندگی

در 10 روز اول بعد از ختنه هر گاه خواستید پوشک بچه را عوض کنید، بین پوست و کلاهک فاصله دهید و  پماد جنتامایسین و یا تتراسایکلین را به آن ناحیه بزنید تا از چسبندگی پوست آلت به کلاهک آلت نوزاد جلوگیری کند. اگر چسبندگی کم باشد با بزرگ شدن نوزاد و بزرگ شدن آلتش به خودی خود پوست جدا می شود. در صورت زیاد بودن چسبندگی پوست به کلاهک نیاز دارید به پزشک مراجعه نمایید.

توصیه پزشک

با توجه به فواید ختنه در نوزادی توصیه می شود که والدین ختنه نوزاد خود را به علت ترس عقب نیندازند. قابل ذکر است که تنها سرطانی که کاملا قابل پیشگیری می باشد، سرطان آلت است و تنها روش پیشگیری از آن ختنه نوزاد است.

نکته ی قابل ذکر دیگر این است که اگر فرزند دچار چاقی مفرط است بهتر است از روش های جراحی به جای حلقه استفاده شود. والدین توجه داشته باشند که ختنه در سنین بالاتر علاوه بر عوارض ذکر شده، بار روانی نامناسب برای کودک خواهد داشت و خاطره ی بدی را برای کودک رقم خواهد زد.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.