تا سن 60 سالگی، بزرگ شدن پروستات در مردان به اندازه ای است که می تواند باعث مشکلات ادراری شایع ای مثل سختی و تکرر ادرار شود، این به علت افزایش فشار ناشی از بزرگی پروستات به مجرای ادرار و مثانه است. در این حالت بزرگی پروستات سبب بروز مشکلاتی در زندگی فرد خواهد شد، مثل بی خوابی به دلیل بیدار شدن مکرر برای ادرار کردن.

تا سن ۸۰ سالگی تقریبا ۸۰% مردان مشکلاتی ناشی از بزرگی پروستات را تجربه خواهند کرد. در واقع این مشکل چنان شایع است که می توان گفت همه مردان در این محدوده سنی آن را تجربه خواهند کرد.

آزمایش پروستات در مردان (تست PSA)

آزمایش پروستات(PSA) یک تست خونی است که مقدار کل آنتی ژن اختصاصی پروستات خون را اندازه می گیرد. PSA پروتئینی است که توسط سلول های طبیعی پروستات و هم چنین سلول های سرطانی پروستات تولید می گردد.

به طور طبیعی همه مردان مقدار کمی از PSA را در خونشان دارند. افزایش مقدار PSA ممکن است نشانه وجود مشکلی در غده پروستات باشد، اما الزما به معنی سرطان پروستات نیست.

عوامل افزایش دهنده PSA

• افزایش سن
• عفونت ادراری
• بزرگی پروستات
• سرطان پروستات
• فعالیت شدید بدنی
• زناشویی
• دستکاری پروستات مانند سونداژ
• نمونه برداری از پروستات

مقدار طبیعی PSA در سنین مختلف

• تا ۳ ng/ml برای مردان تا سن ۵۰ سال
• تا ۴ ng/ml برای مردان تا سن ۶۰ سال
• تا ۵ ng/ml برای مردان تا سن ۷۰ سال و بیشتر

توجه: اگر کسی فیناستراید استفاده کند پس از ٦ ماه، میزان PSA حدود 50% پایین تر از حد معمول نشان داده می شود.

چه زمانی آزمایش PSA درخواست می شود؟

زمانی این آزمایش درخواست می گردد که علائم و نشانه های دلالت کننده وجود بزرگی پروستات و یا سرطان پروستات وجود داشته باشد، از جمله:

• ناتوانی در ادرار کردن
• دشواری یا سختی درشروع ادرار کردن
• تکرر ادرار مخصوصا در شب
• جریان ضعیف ادرار
• خارج شدن ادرار بصورت قطره قطره
• وقفه جریان ادرار
• درد یا سوزش موقع ادرار کردن
• اشکالات نعوظ در آلت تناسلی
• وجود خون در ادرار یا مایع منی

همچنین طی روند درمان بیماری و پس از درمان و بهبودی نیز آزمایش PSA درخواست می گردد. آزمایش PSA همچنین بعنوان یک تست غربالگری از نظر تشخیص سرطان پروستات در بزرگسالان خصوصا افراد 50 سال به بالا، انجام می شود.

نکته: قابل توجه است که می بایست بمدت 72 ساعت قبل از نمونه گیری از نزدیکی یا انزال دوری کرد، چرا که سبب می گردد که سطح PSA در خون افزایش یابد.

توصیه پزشک

ما در گذشته امکان غربالگری سرطان پروستات را نداشتیم. یعنی زمانی متوجه بیماری می‌شدیم که فرد جراحی می‌ کرد که آن وقت هم انجام اقدامات بعدی مشکل بود. اما سالهاست که امکان اندازه گیری (PSA) که آنتی‌ژن اختصاصی پروستات است، وجود دارد.

ما توصیه می‌ کنیم آقایان بالای 40 سال به‌خصوص افرادی که سابقه بدخیمی پروستات را در خانواده و نزدیکان خود دارند، هرچه سریع تر برای انجام تست به پزشک مراجعه کنند که اگر تغییراتی دیده شد هرچه زودتر تشخیص و درمان آن شروع شود. خوشبختانه اگر سرطان پروستات به موقع تشخیص داده شود، امکان درمان‌ قطعی آن وجود دارد.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.