چگونه اسید اوریک و اوره خون را پایین بیاوریم؟

آخرین بروزرسانی: 13 آبان 1402

در این مقاله می خوانید

اوره یکی از مواد حاصل از سوخت و ساز پروتئین های بدن است که در کبد تولید شده و به طور کامل از کلیه ها دفع می شود. بنابراین میزان اوره خون به صورت غیرمستقیم بیانگر عملکرد کلیه ها است. در این مقاله به بررسی اوره و اسید اوریک خون می پردازیم.

هرگاه مقدار مصرف (سوخت و ساز) پروتئین افزایش یابد (مثلا در اثر افزایش میزان گوشت در رژیم غذایی و یا خونریزی گوارشی) یا فعالیت کلیه ها دچار اختلال شود و یا خون غلیظ گردد (مثلا در پی کاهش طولانی مدت میزان مایع مصرفی و یا دفع فراوان آب از بدن به علت اسهال طولانی و شدید)، میزان اوره هم افزایش می یابد.

هم چنین از ٥٠ سالگی به بعد، به ازای هر ١٠ سال، مختصری میزان اوره خون افزایش می یابد که به علت کاهش ذاتی عملکرد کلیه در اثر افزایش سن است.

مقدار طبیعی اوره خون در بالغین 45-15 mg/dl و در کودکان 40-10 mg/dl می باشد. بنابراین این آزمایش عمدتا بیانگر میزان آب بدن و تا حدی وضعیت عملکردی کلیه است.

‏ BUN یا میزان نیتروژن اوره خون نیز به صورت غیرمستقیم بیانگر میزان اوره می باشد. در واقع از ضرب مقادیر BUN در عدد ١/٨ میزان اوره خون مشخص می شود. برای مثال اگر در فردی میزان BUN ٢٠ باشد میزان اوره خون آن شخص ٣٦ است. میزان طبیعی BUN در بالغین حدودا 20-10 mg/dl است.

علت پایین بودن اوره خون

از علل کاهش سطح اوره خون (BUN) می توان به موارد زیر اشاره کرد:

علل افزایش اوره ی خون

از علل افزایش اوره ی خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

از اختلالات کلیوی افزایش دهنده ی اوره خون می توان به دلایل پیش کلیوی (کاهش حجم مایعات بدن به علت کم آبی مفرط و یا خونریزی و از دست دادن حجم)، بیماری های درگیر کننده پارانشیم کلیه (سنگ کلیه بزرگ و متعدد، عفونت کلیه وسیع (برای عفونت کلیه چه بخوریم) و یا بیماری های کیست کلیه) و یا علل بعد از کلیه (سنگ حالب انسدادی، تنگی شدید محل اتصال حالب به لگنچه کلیه و یا بزرگی پروستات انسدادی و مزمن) اشاره کرد.

نقرس

علل افزایش اسید اوریک خون

اسید اوریک ماده حاصل از سوخت و ساز مواد آلی به نام پورین ها (از ترکیبات اصلی هسته سلول ها) بوده که قسمت عمده آن توسط کلیه ها (ادرار) و مابقی توسط روده (مدفوع) دفع می شود.

میزان طبیعی اسید اوریک خون بین 8.3-3.6 میلی گرم در دسی لیتر است افزایش مختصر در میزان اسید اوریک معمولا بی علامت است ، اما افزایش واضح در میزان اسید اوریک خون سبب رسوب آن در بافت های نرم، نقرس، رسوب آن در کلیه و ایجاد سنگ کلیه اسید اوریکی می شود.

معمولا حملات نقرس خود را به صورت تورم، قرمزی و درد در مفصل انگشت شست پا، پس از مصرف یک وعده غذایی حاوی گوشت قرمز زیاد نشان می دهد.

هر گونه افزایش در میزان اسید اوریک خون، حاصل از افزایش در مصرف منابع حاوی اسید اوریک، اختلال در ساخت آن و یا اختلال در دفع آن (نارسایی کلیه) است. از علل افزایش اسید اوریک خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مصرف داروهای ادرار آور
  • مصرف نوشیدنی های الکلی
    ژنتیک
  • کم کاری تیروئید
  • مصرف داروهای ضعیف کننده ی سیستم ایمنی
  • عفونت وسیع
  • چاقی
  • لوسمی
  • لنفوم
  • مصرف زیاد کافئین
  • جراحی وسیع
  • پرتو درمانی
  • از مهم ترین علل بالا بودن اوره، نارسایی کلیه و عدم توانایی کلیه برای دفع اسید اوریک می باشد.
‼ نکته: ورزش سنگین و فعالیت زیاد هم می تواند باعث افزایش اسید اوریک شود.

علل کاهش اسید اوریک خون

از علل کاهش اسید اوریک خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • بیماری ویلسون
  • سندرم فانکلیس
  • سندرم STIDH

رژیم غذایی

دشمن اسید اوریک و غذاهای کاهش اوره خون

اگر اسید اوریک بالایی دارید توصیه های غذایی برای کاهش اسید اوریک شامل کاهش مصرف پروتئین، کاهش مصرف گوشت قرمز، کاهش مصرف جگر، کاهش مصرف ماکیان و کاهش مصرف احشاء داخلی(کله پاچه، مغز و دنبلان) است. به طور کلی توصیه می شود که مواد غذایی حاوی پورین را در رژیم غذایی کاهش دهید.

هم چنین مصرف موادی مانند اسفناج، گل کلم، مارچوبه، ریواس، حبوبات و لوبیا، قارچ و عدس را محدود کنید. تخم مرغ حاوی میزان کم پورین بوده و سبب افزایش بارز در میزان اسید اوریک خون نمی شود اما به دلیل اسیدی کردن خون سبب افزایش دردهای ناشی از نقرس می شود.

توصیه می شود مصرف گوجه فرنگی، توت فرنگی و زرده تخم مرغ را به علت اسیدی کردن خون، محدود کنید. بهتر است به جای زرده از سفیده تخم مرغ استفاده کنید.

از آنجایی که چربی زیاد مانع دفع اسید اوریک می شود، بهتر است از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید. توصیه می شود بیش از ٣٠٪؜ از انرژی روزانه از منابع چربی تامین نشود.
آب بیشتری مصرف کنید، رژیم غذایی را رعایت کنید و لاغر شوید. بهتر است روند کاهش وزن تدریجی و ملایم باشد چرا که رژیم غذایی سخت و کاهش وزن سریع، باعث افزایش اسید اوریک می شود.

از آنجایی که ورزش سنگین خود باعث افزایش میزان اسید اوریک خون می شود به بیماران توصیه می شود که هفته ای ٣ جلسه، هر بار به مدت ٣٠ دقیقه ورزش کنند. پیاده روی و شنا از گزینه های مناسب می باشند.

سنجش میزان اسید اوریک خون

  • برای آزمایش اسید اوریک توصیه می شود که 4 ساعت قبل ناشتا بوده و از 2 ساعت قبل از آن دارو مصرف نشود.
  • از داروهای افزایش دهنده یا کاهنده ی اسید اوریک قبل از آزمایش استفاده نشود.
  • از مصرف زیاد پروتئین قبل از آزمایش خودداری شود.
  • قبل از آزمایش به مدت چند روز رژیم غذایی عادی داشته باشید و مواد غذایی با حجم زیاد پروتئین مصرف نکنید.
  • برای آزمایش اوره ی خون نیازی به ناشتا بودن نمی باشد اما از چند روز قبل از آزمایش رژیم غذایی پر کربوهیدرات و پر پروتئین مصرف نشود.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

 

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر قاسم جمعه ۲۰ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 324 مشاهده پرسش
    مردی 62 ساله هستم در یگ آزمایش مقدار قند ناشتا 135 و اوره 44 واسید اوریک 4.5 و کراتین 1.5 وALT46 میباشد با این شرایط روزه هستم اگر ممکن است بفرمایید روزه برای من چگونه است ودر ظاهر امر سختی و مشکلی احساس نمی گنم با تشکر فراوان
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۰ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،اسید اوریک و‌کراتینین شما خوب است راجع به قند خود با پزشک‌غدد مشورت کنید
  • تصویر کاربر غلامرضاقاسمی سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 319 مشاهده پرسش
    سلام مجدد عذرخواهم درسوال قبل فراموش کردم حقیر 43 سال دارم و باازمایش تزریق ونظر پزشک دردهانه مجاری یک سانت اول تنگی دهانه مجاری دارم . اکنون نیز دو سنگ درکلیه چپ و بدون رویت سنگ در سمت راست درد شدید سمت راست دارم.تشکر مجدد . مشهد
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      تنگی مجرای خود را با جراحی درمان کنید
      درمان سنگ بر اساس اندازه و محل سنگ متفاوت است و میتواند شامل دارو‌درمانی تا سنگ شکن و جراحی باشد
    2. تصویر کاربر غلامرضاقاسمی سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سپاس فراوان از جنابعالی.
    3. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      😊😊😊
    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر بهمن دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 598 مشاهده پرسش
    سلام و عرض ادب و احترام حضور محترم آقای دکتر ناطق
    بنده از ابتدای امسال دچار سرماخوردگی شدید شدم که اثرات هر چند کاهش شدید پیدا کرده با این حال گرفتگی بینی ادامه دارد علت آن را در فضای مجازی جستجو کردم که بسیار ناراحت کننده بود اشاره شده بود سیستم ایمنی ضعیف است . که میتواند ناشی از هپاتیت , HIV,و یا سرطان خون باشد بسیار نگران شدم . در تاریخ ۹۷/۱۰/۳۰ ازمایش خون داده بودم که مقدار BUN 21.7 میباشد در ضمن قبلا پروستات کمی بزرگ شده بود و نیز سوزش ادرار دارم . ۳روز است که بدنم مور مور میشود از حضرتعالی در خواست کمک دارم ، سن من هم ۶۱سال میباشد با عرض ارادت
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،خیلی به گفته های اینترنت اتکا نکنید
      به جای فکرهای ترسناک به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید
  • تصویر کاربر علی پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 280 مشاهده پرسش
    با عرض سلام . یکی از اقوام که آقای ۲۹ساله هستند با حال بسیار بد به پزشک مراجعه کردند و متوجه شدند که اوره خون ۵۰۰ شده و الان بستری هست و داره دیالیز میشه میخواستم بپرسم امیدی هست که کلیه ش دوباره کار کنه؟ و گفتن که کبدش هم درگیر شده، کبدش چطور میشه؟ توروخدا جواب بدید لطفا
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،علت زمینه ای بیماری چیست؟
  • تصویر کاربر جلال چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 268 مشاهده پرسش
    با سلام- من مدتی(5 سال) متاسفانه مواد مخدر (تریاک) مصرف می کردم و متوجه شدم که میل جنسی ام بسیار کم شده است و برای رابطه باید سیلدنافیل (50 میلیگرم) نیز مصرف کنم- با توجه به کنار گذاشتن مصرف تریاک لطفا بفرمایید که آیا مشکلات جنسی نیز برطرف می شود یا باید داروی خاصی را مصرف کنم؟آیا اصلا احساس نیاز و شق شدگی آلت به حالت سلامت بر می گردد یا خیر؟ ممنونم از راهنمایی شما
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،تریاک به علت افزایش هورمون پرولاکتین که یک هورمون زنانه است باعث عوارض فوق میشود
      معمولا ۶-۳ ماه پس از کنار گذاشتن بدن به حالت عادی برمیگردد
  • تصویر کاربر بانو جمعه ۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 589 مشاهده پرسش
    با سلام،مادرم با 74سال سن،در ازمایش خون میزان کراتینین 1،5،اوره56و اسید آوریک7،8 ،بوده و باکتری به میزان 600-ضمنا قرص کنترل فشارخون ،و گاهی اوقات به دلیل پادرد شدید ایندومتاسین مصرف میکنن چون بقیه مسکن ها تاثیری نداره ،البته اضافه وزن هم دارن،خواستم سوال کنم این مقادیر نگران کننده س و اینکه دچار نارسایی کلیه شدن خدای ناکرده،ممنون میشم پاسخ بفرمایید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا عکس ازمایش را برایم ارسال کنید
  • تصویر کاربر صراف یکشنبه ۱ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 392 مشاهده پرسش
    باسلام و وقت بخیر.
    ببخشید.عکسی رو میفرستم خدمت شما.
    آیا محلی که با دایره سیاه علامت گذاشتم تنگه یانه؟و اگه تنگه مربوط به پروستات هستش یا نه؟
    خیلی ممنون.
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،ان قسمتی که فلش سیاه دارد تنگی طبیعی و مربوط به مجرای پروستات است
      تنگی اصلی در قسمتی است که خود رادیولوژیست با فلش سفید مشخص کرده
  • تصویر کاربر فاضلی چهارشنبه ۲۸ فروردین ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 525 مشاهده پرسش
    سلام .من خانمی هستم 36ساله که مدتی است شصت پای راستم خیلی درد داره وقتی راه میرم در دآن خیلی بیشتر میشه آیا به نظر شما اوره دارم لطفاً راهنماییم کنید که چکار کنم باتشکر فراوان
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۸ فروردین ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک ازمایش اسید اوریک بدهید
  • تصویر کاربر احمد سه شنبه ۲۰ فروردین ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 939 مشاهده پرسش
    سلام جناب آقای دکتر
    بنده ۸سال پیش دچار واریکسل دو طرفه شدم که منجر بعمل جراحی شد که خدا شکر بعداز عمل صاحب فرزند شدم حالا حدود یکسال بعداز نزدیکی احساس درد در بیضه چپ و بعداز یک سری آزمایشات اوت کردن مجدد واریکسل تشخیص داده شد سئوال اینجا ست که برای رفع این دردچه راهکاری پیشنهاد دارید وسئوال دیگه اینکه قصد بچه دار شدن داریم وباتوجه موارد فوق راهنمایی لازم مبذول فرمایید وایکسل چپ گرد ۳و راست گرد ۱
    با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۲۰ فروردین ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،اساسا درد در واریکوسل به علت گشاد شدن وریدهای بیضه و ورود خون بیشتر به داخل بیضه است پس هر موردی که بیضه شما را خنک کند منجر به کاهش درد در شما میشود مانند لباس زیر گشاد و‌ماساژ بیضه ها با اب سرد
      در مورد امکان بچه دار شدن باید ازمایش اسپرم بدهید از روی ازمایش اسپرم میتوان راجع به میزان باروری شما تصمیم گرفت
  • تصویر کاربر حسین شنبه ۲۴ فروردین ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 356 مشاهده پرسش
    باسلام آیا مصرف ژلاتین اسید اوریک واوره خون رابالامیبرد ؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۲۴ فروردین ۹۸( 4 سال پیش)
      سللم،بستگی به عملکرد پایه کلیه ها و میزان مصرف دارد
      مصرف در حد مجاز با اب فراوان در افراد با کلیه سالم مشکلی ایجاد نمیکند
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر