چگونه اسید اوریک و اوره خون را پایین بیاوریم؟

آخرین بروزرسانی: 13 آبان 1402

در این مقاله می خوانید

اوره یکی از مواد حاصل از سوخت و ساز پروتئین های بدن است که در کبد تولید شده و به طور کامل از کلیه ها دفع می شود. بنابراین میزان اوره خون به صورت غیرمستقیم بیانگر عملکرد کلیه ها است. در این مقاله به بررسی اوره و اسید اوریک خون می پردازیم.

هرگاه مقدار مصرف (سوخت و ساز) پروتئین افزایش یابد (مثلا در اثر افزایش میزان گوشت در رژیم غذایی و یا خونریزی گوارشی) یا فعالیت کلیه ها دچار اختلال شود و یا خون غلیظ گردد (مثلا در پی کاهش طولانی مدت میزان مایع مصرفی و یا دفع فراوان آب از بدن به علت اسهال طولانی و شدید)، میزان اوره هم افزایش می یابد.

هم چنین از ٥٠ سالگی به بعد، به ازای هر ١٠ سال، مختصری میزان اوره خون افزایش می یابد که به علت کاهش ذاتی عملکرد کلیه در اثر افزایش سن است.

مقدار طبیعی اوره خون در بالغین 45-15 mg/dl و در کودکان 40-10 mg/dl می باشد. بنابراین این آزمایش عمدتا بیانگر میزان آب بدن و تا حدی وضعیت عملکردی کلیه است.

‏ BUN یا میزان نیتروژن اوره خون نیز به صورت غیرمستقیم بیانگر میزان اوره می باشد. در واقع از ضرب مقادیر BUN در عدد ١/٨ میزان اوره خون مشخص می شود. برای مثال اگر در فردی میزان BUN ٢٠ باشد میزان اوره خون آن شخص ٣٦ است. میزان طبیعی BUN در بالغین حدودا 20-10 mg/dl است.

علت پایین بودن اوره خون

از علل کاهش سطح اوره خون (BUN) می توان به موارد زیر اشاره کرد:

علل افزایش اوره ی خون

از علل افزایش اوره ی خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

از اختلالات کلیوی افزایش دهنده ی اوره خون می توان به دلایل پیش کلیوی (کاهش حجم مایعات بدن به علت کم آبی مفرط و یا خونریزی و از دست دادن حجم)، بیماری های درگیر کننده پارانشیم کلیه (سنگ کلیه بزرگ و متعدد، عفونت کلیه وسیع (برای عفونت کلیه چه بخوریم) و یا بیماری های کیست کلیه) و یا علل بعد از کلیه (سنگ حالب انسدادی، تنگی شدید محل اتصال حالب به لگنچه کلیه و یا بزرگی پروستات انسدادی و مزمن) اشاره کرد.

نقرس

علل افزایش اسید اوریک خون

اسید اوریک ماده حاصل از سوخت و ساز مواد آلی به نام پورین ها (از ترکیبات اصلی هسته سلول ها) بوده که قسمت عمده آن توسط کلیه ها (ادرار) و مابقی توسط روده (مدفوع) دفع می شود.

میزان طبیعی اسید اوریک خون بین 8.3-3.6 میلی گرم در دسی لیتر است افزایش مختصر در میزان اسید اوریک معمولا بی علامت است ، اما افزایش واضح در میزان اسید اوریک خون سبب رسوب آن در بافت های نرم، نقرس، رسوب آن در کلیه و ایجاد سنگ کلیه اسید اوریکی می شود.

معمولا حملات نقرس خود را به صورت تورم، قرمزی و درد در مفصل انگشت شست پا، پس از مصرف یک وعده غذایی حاوی گوشت قرمز زیاد نشان می دهد.

هر گونه افزایش در میزان اسید اوریک خون، حاصل از افزایش در مصرف منابع حاوی اسید اوریک، اختلال در ساخت آن و یا اختلال در دفع آن (نارسایی کلیه) است. از علل افزایش اسید اوریک خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مصرف داروهای ادرار آور
  • مصرف نوشیدنی های الکلی
    ژنتیک
  • کم کاری تیروئید
  • مصرف داروهای ضعیف کننده ی سیستم ایمنی
  • عفونت وسیع
  • چاقی
  • لوسمی
  • لنفوم
  • مصرف زیاد کافئین
  • جراحی وسیع
  • پرتو درمانی
  • از مهم ترین علل بالا بودن اوره، نارسایی کلیه و عدم توانایی کلیه برای دفع اسید اوریک می باشد.
‼ نکته: ورزش سنگین و فعالیت زیاد هم می تواند باعث افزایش اسید اوریک شود.

علل کاهش اسید اوریک خون

از علل کاهش اسید اوریک خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • بیماری ویلسون
  • سندرم فانکلیس
  • سندرم STIDH

رژیم غذایی

دشمن اسید اوریک و غذاهای کاهش اوره خون

اگر اسید اوریک بالایی دارید توصیه های غذایی برای کاهش اسید اوریک شامل کاهش مصرف پروتئین، کاهش مصرف گوشت قرمز، کاهش مصرف جگر، کاهش مصرف ماکیان و کاهش مصرف احشاء داخلی(کله پاچه، مغز و دنبلان) است. به طور کلی توصیه می شود که مواد غذایی حاوی پورین را در رژیم غذایی کاهش دهید.

هم چنین مصرف موادی مانند اسفناج، گل کلم، مارچوبه، ریواس، حبوبات و لوبیا، قارچ و عدس را محدود کنید. تخم مرغ حاوی میزان کم پورین بوده و سبب افزایش بارز در میزان اسید اوریک خون نمی شود اما به دلیل اسیدی کردن خون سبب افزایش دردهای ناشی از نقرس می شود.

توصیه می شود مصرف گوجه فرنگی، توت فرنگی و زرده تخم مرغ را به علت اسیدی کردن خون، محدود کنید. بهتر است به جای زرده از سفیده تخم مرغ استفاده کنید.

از آنجایی که چربی زیاد مانع دفع اسید اوریک می شود، بهتر است از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید. توصیه می شود بیش از ٣٠٪؜ از انرژی روزانه از منابع چربی تامین نشود.
آب بیشتری مصرف کنید، رژیم غذایی را رعایت کنید و لاغر شوید. بهتر است روند کاهش وزن تدریجی و ملایم باشد چرا که رژیم غذایی سخت و کاهش وزن سریع، باعث افزایش اسید اوریک می شود.

از آنجایی که ورزش سنگین خود باعث افزایش میزان اسید اوریک خون می شود به بیماران توصیه می شود که هفته ای ٣ جلسه، هر بار به مدت ٣٠ دقیقه ورزش کنند. پیاده روی و شنا از گزینه های مناسب می باشند.

سنجش میزان اسید اوریک خون

  • برای آزمایش اسید اوریک توصیه می شود که 4 ساعت قبل ناشتا بوده و از 2 ساعت قبل از آن دارو مصرف نشود.
  • از داروهای افزایش دهنده یا کاهنده ی اسید اوریک قبل از آزمایش استفاده نشود.
  • از مصرف زیاد پروتئین قبل از آزمایش خودداری شود.
  • قبل از آزمایش به مدت چند روز رژیم غذایی عادی داشته باشید و مواد غذایی با حجم زیاد پروتئین مصرف نکنید.
  • برای آزمایش اوره ی خون نیازی به ناشتا بودن نمی باشد اما از چند روز قبل از آزمایش رژیم غذایی پر کربوهیدرات و پر پروتئین مصرف نشود.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

 

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر سهیل جمعه ۱۲ اسفند ۱( 1 سال پیش) تعداد بازدید: 118 مشاهده پرسش
    پدرم سالهاست سکته مغزی کرده سال۸۳ و چند سالی هست مشکل پروستات و کیست کلیه و دفع ادرار و جدیدا بی اختیاری ادرار پیدا کرده و سالهاست پاهاش ورم می کنه دارو هم مصرف می کنه می خوام ببینم چیکار کنم ورم پای پدرم کمتر بشه که بتونه راه بره؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۲ اسفند ۱( 1 سال پیش)
      سلام لطفا با کلیه مدارک به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر سحر دوشنبه ۱۲ مهر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 740 مشاهده پرسش
    سلام خانم۳۵ ساله هستم حدود ۱۰ سال میشه سوزش ادرار دارم هر آزمایش وسونوگرافی که گفتن انجام دادم نتیجه سالمه دارو میخورم چند روز خوبم ولی دوباره شروع میشه با کم آبی و گرما بدتر میشم توی زمستون جوراب نمیتونم بپوشم گرمای پا باعث تشدید سوزش میشه لطفاً یه راهنمایی بفرمایید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۱۲ مهر ۰( 2 سال پیش)
      سلام احتمالا دچار بیماری التهاب مثانه(سیستیت بینابینی)هستید
  • تصویر کاربر وحید جمعه ۱ مرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 573 مشاهده پرسش
    با احترام
    بنده به کرونا مبتلا شدم و داروی رمدسیور تزریق کردم الان ازمایش دادم اوره خونم بالاست(۵۹) میتونه به بیماری کرونا مرتبط باشه؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱ مرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام ممکن است
  • تصویر کاربر امید شنبه ۱۵ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 1015 مشاهده پرسش
    دوره کامل مصرف سیپروفلوکساسین چند روز است
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۵ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام بستگی به شدت بیماری زمینه ای دارد
  • تصویر کاربر مریم یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 437 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشی من 43 سالم آزمایش دادم اوره 200 بوده کراتین خونم 9 کلسیم پاین سنگ کلیه و کیست سرتا سر کلیه دارم حدود 3 هفته هست دیالیز میشم امکانش هست کلیه خودم خوب بشه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام بعیده
  • تصویر کاربر مریم جمعه ۱۴ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 416 مشاهده پرسش
    سلام من خانمی ۴۰ساله ام پرکاری تیروئید داشتم ید مصرف کردم و روزانه ۲عدد قرص لیو تیروکسین مصرف میکنم مدتی بود درد شدید در پهلو ها داشتم ازمایشم مقدار اوره را پایین نشان داده ..میشود علت درد مربوط به اوره کم باشد ایا ربطی بین کم کاری تیروئید و اوره و درد کلیه وجود دارد ممنونم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۴ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام خیر
  • تصویر کاربر بنفشه شنبه ۱۴ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 444 مشاهده پرسش
    با سلام من ۶۴ ساله و خانم هستم برای اولین بار ۶ ماه پیش دچار حمله نقرس شدم تا به حال کل شی سین والوپرینول استفاده میکنم رعایت غذایی هم دارم کلیه ومثانه سالم .در اولین حمله اوریک اسید ۶/۸بود ولی یکهفته هست که دوبار علایم بی حسی ودرد بدون تورم در همان ناحیه شصت پا دارم امکان دارد از کبد یا کیسه صفرا باشد یا دلیل دیگر ؟ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۴ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام بعید است
  • تصویر کاربر وحید جمعه ۲۴ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 517 مشاهده پرسش
    سلام اسید اوریک من بالا بود ۲ سال پیش الان پایین آمده ولی دکترم میگه باید تا اخر عمرت داروهای الو پورینول و یورو سیترات را مصرف کنی اگه مصرف نکنی دوباره بالا میرود خوب از طرفی مصرف زیاد دارو های شیمیایی عوارض در بدن ایجاد میکنه به نظر شما من چکار کنم ممنون میشم را هنمایی کنید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۴ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا به مطب مراجعه کنیذ
  • تصویر کاربر Girl پنجشنبه ۲۳ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 464 مشاهده پرسش
    سلام من حدود ۹ ماه پیش سنگ کلیه داشتم ولی خودش دفع شد ولی چند وقته سوزش مجاری ادرار و دارم و پ اچ ادرارم بالاست قرص مصرف کردم جواب ندادن علت سوزش ادرار من برای چیست و چگونه درمان میشه ؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۲۳ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی و آزمایش کشت ادرار انجام دهید
  • تصویر کاربر بهین شنبه ۱۸ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 499 مشاهده پرسش
    سلام و عرض خسته نباشید من دختری 16ساله هستم و هفته قبل چکاب کامل دادم و جواب چکاب رو گرفتم متوجه شدم اوره خون هم بالاست میشه راهنمایی کنین باید چیکار کنم کم بشه ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۸ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا به مقاله مربوطه در سایت مراجعه کنید
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر