همه چیز درباره ی عمل وازکتومی در مردان

آخرین بروزرسانی: 12 اردیبهشت 1402

در این مقاله می خوانید
وازکتومی مردان، یک عمل جراحی است که جهت پیشگیری از بارداری انجام می شود. در این مقاله به بررسی هر آنچه که باید درباره عمل وازکتومی بدانید، می پردازیم. این عمل شامل بریدن رگ ها و مسدود سازی لوله هایی که اسپرم ها را از بیضه ها حمل می کنند، استفاده می شود. 
 

پیش از عمل وازکتومی، منی محتوی اسپرم و مایع منی می باشد اما پس از آن اسپرمی در منی وجود نخواهد داشت. بیضه های مرد با گذشت زمان، اسپرم های کمتری تولید خواهند کرد و بدن او اسپرم های تولید شده را جذب خواهد کرد. 

اسپرم ها در دو بیضه ساخته می شوند که خود درون کیسه بیضه قرار دارند. اسپرم ها در لوله ای به نام اپیدیدیم ذخیره می شوند که به هر بیضه متصل می باشد. هنگامی که یک مرد به انزال می رسد، اسپرم ها به وسیله رگ های وابران از لوله اپیدیدیم حرکت کرده و سپس جهت تشکیل منی با مایع منی ترکیب می شوند. سپس منی به میزراه و بعد به بیرون از آلت حرکت می کند.

عمل وازکتومی چگونه انجام می شود؟

عمل وازکتومی معمولا در مطب اورولوژیست (متخصص مجاری ادراری و سیستم تناسلی مردان) صورت خواهد گرفت. در برخی موارد، اورولوژیست ممکن است عمل را در یک مرکز جراحی سرپایی یا بیمارستان انجام دهد و دلیل آن می تواند اضطراب بیمار یا سایر عمل هایی باشد که همزمان انجام می شوند.

دو روش جهت انجام عمل وازکتومی وجود دارد. در هر دو روش بیمار در حین عمل هوشیار است، اما اورولوژیست از ماده ی بی حس کننده موضعی جهت بی حس کردن کیسه بیضه استفاده می کند.

در روش مرسوم، پزشک یک یا دو برش کوچک جهت دسترسی به رگ های وابران بر روی کیسه بیضه ایجاد خواهد کرد. قسمت کوچکی از رگ های وابران بریده و حذف خواهد شد.

پزشک اورولوژیست می تواند انتهای رگ ها را با کاتر ببند و محل های برش را بخیه بزند. سپس پزشک از طریق یک برش دیگر بر روی کیسه بیضه یا همان برش قبلی، همین عمل را بر روی بیضه دیگر نیز انجام خواهد داد.

برای هر دو بیضه هنگامی که رگ های وابران بسته شدند، پزشک از چند بخیه یا چسب پوست جهت بستن برش های روی کیسه بیضه استفاده خواهد کرد.

جراحی برگشت وازکتومی

وازکتومی

در روش وازکتومی بدون تیغ جراحی، سوراخ کوچکی در یک سمت از کیسه بیضه ایجاد می شود. فردی که عمل را انجام می دهد رگ وابران را پیدا کرده و از سوراخ بیرون می آورد. رگ وابران سپس بریده شده و قسمت کوچکی از آن حذف خواهد شد. انتهای رگ وابران سوزانده یا گره زده خواهد شد و رگ به جای خود بازگردانده می شود. سپس این فرایند بر روی بیضه دیگر نیز تکرار خواهد شد.

از آنجایی که سوراخ های به وجود آمده بسیار کوچک هستند نیازی به بخیه نیست. پس از عمل وازکتومی ، بسیاری از افراد در همان روز به خانه برگشته و در کمتر از یک هفته به طور کامل بهبود می یابند.

عمل وازکتومی چه مقدار موثر است؟

وازکتومی یکی از موثرترین روش های پیشگیری از بارداری است. آمارها نشان می دهند که در سال اول پس از وازکتومی، در هر 10.000 زوج، تنها 15 تا 20 زوج، بارداری را تجربه خواهند کرد.

جهت مقایسه باید گفت هر ساله در استفاده از کاندوم از هر 10.000 زوج، 1400 زوج و در استفاده از قرص های پیشگیری خوراکی از 10.000 زوج، 500 زوج بارداری را تجربه خواهند کرد.

بلافاصله بعد از انجام عمل، وازکتومی به طور کامل موثر نیست و فرد باز هم نیاز به استفاده از روش های دیگر پیشگیری از بارداری، جهت پاکسازی اسپرم های باقی مانده در منی دارد. این پاکسازی 15 تا 20 انزال یا حدودا 3 ماه به طول خواهد انجامید. حتی پس از آن نیز 1 نفر در هر 5 مرد در منی خود اسپرم خواهد داشت و باید جهت پاکسازی کامل اسپرم ها مدت زمانی بیشتری صبر کند.

پزشک پس از عمل جراحی، منی فرد را از نظر وجود اسپرم در آن، بررسی خواهد کرد. به محض اینکه تعداد اسپرم ها در منی فرد به صفر رسید، او می تواند وازکتومی خود را روشی موثر جهت پیشگیری از بارداری در نظر گیرد. اما تا قبل از آن زمان، فرد باید از دیگر روش های پیشگیری از بارداری جهت باردار نکردن شریک جنسی خود استفاده کند.

عوارض وازکتومی در مردان

با اینکه وازکتومی عملی ایمن و بسیار موثر است، اما مردان باید از مشکلاتی که پس از جراحی و در طول زمان ممکن است به سراغ آنها برود، آگاه باشند.

خطرات جراحی

پس از جراحی، بسیاری از مردان ناراحتی، کبودی و مقداری تورم را تجربه خواهند کرد که همگی این علائم ظرف مدت 2 هفته رفع می شوند. مشکلاتی که پس از جراحی رخ داده و نیاز به بررسی توسط پزشک دارند، شامل موارد زیر می شوند:

  • هماتوم از عوارض وازکتومی در مردان

 خونریزی در زیر پوست که می تواند به تورمی دردناک منجر شود.

  • عفونت از عوارض وازکتومی در مردان

 تب، قرمزی کیسه بیضه و حساسیت به لمس که نشانه هایی از عفونت هستند.

دیگر خطرات

احتمال وقوع دیگر مشکلات کم است اما با این حال می توانند اتفاق افتند. این مشکلات شامل موارد زیر می شوند:

  • ایجاد شدن یک توده در کیسه بیضه به نام گرانولوما

این مورد ناشی از نشت اسپرم از رگ های وابران به درون بافت می باشد.

  • دردی مداوم در بیضه ها

 این مورد سندرم درد پس از وازکتومی نامیده می شود و در 10 درصد از مردان رخ می دهد.

  • عدم موفقیت وازکتومی

احتمال ضعیفی برای عدم موفقیت وازکتومی وجود دارد. این مورد می تواند به یک بارداری ناخواسته منجر شود. در هر 1000 وازکتومی که صورت می گیرد 11 مورد در یک بازه زمانی 2 ساله شکست می خورند. نیمی از این شکست ها در سه ماهه اول پس از جراحی رخ می دهند.

احتمال عدم موفقیت وازکتومی به تعدادی از عوامل بستگی دارد. برای مثال، برخی تکنیک های جراحی احتمال شکست بیشتری نسبت به دیگر روش ها دارند.

علاوه بر این، احتمال اینکه دو انتهای بریده شده رشد کرده و به یکدیگر برسند بسیار کم است اما در صورتی که این اتفاق رخ دهد اسپرم ها ممکن است بتوانند به منی وارد شده و بارداری را ممکن سازند.

ناباروری

  • احتمال پشیمانی

 وازکتومی می تواند برای مردان یا زوج هایی که از عدم تمایل خود به داشتن فرزند بیشتر یا به طورکلی داشتن فرزند مطمئن هستند، گزینه خوبی باشد.

مردانی که قبل از سن 30 سالگی وازکتومی می کنند جزو دسته ای از مردان هستند که بیشترین احتمال را جهت تمایل به بازگردانی عمل وازکتومی (وصل کردن دوباره رگ ها) در آینده خواهند داشت.

آیا عمل وازکتومی بر زندگی جنسی فرد تاثیر گذار خواهد بود؟

وازکتومی زندگی جنسی فرد را تحت تاثیر قرار نخواهد داد. این عمل از آنجایی که تولید هورمون مردانه، تستوسترون، را کمتر نمی کند تمایل جنسی فرد را نیز کاهش نخواهد داد.

همچنین این عمل تاثیری بر روی توانایی نعوظ یا انزال منی نخواهد داشت. از آنجایی که اسپرم ها بخش کوچکی از منی را تشکیل می دهند، فرد در هنگام انزال متوجه تغییری در مقدار منی نخواهد شد.

آیا عمل وازکتومی با سرطان در ارتباط است؟

تحقیقات نشان می دهند که وازکتومی خطر ابتلای یک مرد به سرطان را افزایش نمی دهد. برخی مطالعات صورت گرفته در دهه 90 میلادی به این مطلب اشاره داشتند که مردانی که تحت عمل وازکتومی قرار می گیرند، شانس بیشتری برای مبتلا شدن به سرطان پروستات را نسبت به سایر افراد دارند. هر چند که، یافته های تحقیقات اخیر هیچگونه ارتباطی را بین وازکتومی و سرطان پروستات نشان نداده اند.

در واقع، احتمال ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که وازکتومی انجام داده اند نسبت به مردانی که انجام نداده اند کمتر است. همچنین وازکتومی خطر ابتلای فرد به سرطان بیضه را نیز افزایش نمی دهد.

ارتباط وازکتومی و بیماری های جنسی

عمل وازکتومی از فرد در برابر ابتلا یا انتقال هیچ یک از بیماری های جنسی از جمله ایدز محافظت نمی کند. فرد باز هم باید از کاندوم یا دیگر روش های پیشگیری جهت محافظت خود از بیماری های منتقله از راه جنسی، استفاده کند.

وازکتومی قابل برگشت است؟

تقریبا تمامی عمل های وازکتومی قابلیت برگشت دارند. در یک بازگردانی، دو انتهای بریده شده رگ های وابران به هم و یا به قسمتی از بیضه که اسپرم های بالغ در آنجا نگهداری شده، وصل می شوند.

عمل بازگردانی وازکتومی معمولا در یک مرکز عمل های جراحی سرپایی یا بخش عمل سرپایی بیمارستان انجام می شود. جراح می تواند از بیهوشی عمومی نیز استفاده کند.

برای بازگردانی وازکتومی، جراح برش کوچکی در کنار کیسه بیضه خواهد زد و دو انتهای بسته شده رگ های وابران را پیدا خواهد کرد. سپس نمونه مایعی از نزدیک ترین انتها به بیضه گرفته خواهد شد تا وجود اسپرم در آن بررسی شود. اگر اسپرم در مایع یافت شود، دو انتهای بسته شده رگ های وابران می توانند دوباره به هم وصل شوند.

بسیاری پزشکان این بازگردانی را از طریق روشی ریز جراحی (microsurgical) انجام خواهند داد. در اینجا، از یک میکروسکوپ پر قدرت جهت بزرگ نمایی دو انتهای رگ های وابران استفاده می شود. این کار جراح را قادر می سازد تا از بخیه های کوچک تری (به کوچکی یک مژه) استفاده کند و سبب کمتر شدن جای زخم می شود.

عمل جراحی

روش جراحی میکروسکوپیک در 75 تا 99 درصد از عمل های بازگردانی، اسپرم ها را به منی باز می گرداند. اگر هیچ اسپرمی در مایع منی یافت نشود، انسدادی در اپیدیدیم یا رگ های وابران وجود دارد. جراح برای حل این مشکل با وصل کردن قسمت بالایی رگ های وابران به اپیدیدیم این انسداد را دور می زند. این فرایند شامل درگیری بیشتری می باشد اما احتمال موفقیتی تقریبا یکسان با بازگردانی استاندارد وجود دارد. بهبود از عمل بازگردانی معمولا 1 تا 3 هفته به طول می انجامد.

همانند وازکتومی در این عمل نیز وجود عوارض ناشی از عمل ممکن می باشد. بسیاری از مردانی که تحت عمل بازگردانی وازکتومی قرار گرفته اند ناراحتی هایی مشابه یا کمتر نسبت به دوران بهبودی پس از وازکتومی را بیان می کنند.

دوره بازگشت اسپرم پس از اتصال دوباره لوله ها

حدودا 3 ماه پس از جراحی، اسپرم ها شروع به ظاهر شدن در منی می کنند. با این حال، اگر جراح مجبور به دور زدن انسداد در حین عمل باشد، آشکار شدن دوباره اسپرم ها می تواند تا 15 ماه طول بکشد..

به طور میانگین، دستیابی به بارداری یک سال بعد از عمل بازگردانی وازکتومی به طول می انجامد. با این حال، یک بازگردانی موفق (برگشت دوباره اسپرم به مایع منی) تضمین کننده بارداری نمی باشد.

در صورتی که بازگردانی مدت کوتاهی پس از عمل وازکتومی انجام شود، احتمال بازگشت باروری و بارداری در بالاترین میزان خود قرار می گیرد. احتمال بازگشت باروری و بارداری همگام با افزایش زمان بین عمل وازکتومی و عمل بازگردانی آن، کاهش می یابد.

هزینه عمل وازکتومی مردان چقدر است؟

تا پیش از سال 90 وازکتومی برای مردان بالای 50 سال که دو فرزند داشتند، به طور رایگان انجام میشد. اما اکنون هزینه عمل وازکتومی مردان به صورت آزاد، حدود 1.5 میلیون تومان است.

شرایط عمل وازکتومی

چه کسانی می توانند وازکتومی کنند؟ به طور کلی عمل وازکتومی بر اساس انتخاب فرد انجام می شود. اما پزشکان معمولان برای افراد کمتر از 50 سال و همچنین کسانی که فرزندی ندارند یا فقط 1 فرزند دارند، این عمل را توصیه نمی کنند. توصیه می شود پیش از عمل وازکتومی آقایان، حتما با همسر و همچنین مشاور خانواده مشورت کنید.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر Ali دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 316 مشاهده پرسش
    درود اقای دکتر
    در مورد انجام وازکتومی سوال داشتم من دو فرزند دارم و ۳۷ ساله هستم و اینکه چند روز نیاز به استراحت داره
    از شما بسیار سپاسگزارم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،انجام وازکتومی کوتاه و سر پایی است بیمار حداکثر به ۳ روز استراحت نیاز دارد اما طبق قوانین جدید وزارت بهداشت انجام ان در حالت عادی ممنوع است و فقط در کسانیکه بارداری برای همسرشان خطر دارد انجام میشود
  • تصویر کاربر صادق جمعه ۱۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 557 مشاهده پرسش
    سلام و عرض احترام
    آيا گرانولوما دائمي است؟ درمانش چگونه است و چه مدت زمان ميبرد؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،گرانولومای کجا؟علت به وجود امدن ان چیست؟بیماری زمینه ای خاصی دارید؟
  • تصویر کاربر مجتبی جمعه ۹ فروردین ۹۸( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 516 مشاهده پرسش
    با سلام، پسر 17 ساله ای هستم که جهش منی من خیلی کم هستش و انگار اصلا جهش نداره،البته برخی اوقات هم جهش داره در حد 10 سانت در در حالت عادی اصلا پرتاب نمیشه و این موضوع من رو نگران کرده ممنون میشم کمک کنین در این باره
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۹ فروردین ۹۸( 5 سال پیش)
      سلام،اصولا جهش اسپرم در افراد مختلف متفاوت است و بر خلاف تصور عموم جهش اسپرم ارتباطی با میزان باروری ندارد
      در صورت نگرانی یک ازمایش اسپرم بدهید مهم میزان حرکت(motility)اسپرمها در ازمایش اسپرم است
  • تصویر کاربر انتظامی جمعه ۳ اسفند ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 561 مشاهده پرسش
    با سلام میخواستم بدونم چون یبوست دارم موقع دفع مدفوع مقدارکمی آب باشلنگ دستشویی داخل مقعد میکنم تا دفع مدفوع راحت تر خارج شود آیا این کار اشکال دارد.با کمال تشکر از شما
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۳۰ بهمن ۹۷( 5 سال پیش)
      سلام،بهتر است با مصرف بیشتر ملین یبوست خود را درمان و اینکار را ادامه ندهید
      ممکن است سبب اسیب به عضلات اسفنکتر(دهانه)مقعد شما شود
    2. تصویر کاربر انتظامی سه شنبه ۳۰ بهمن ۹۷( 5 سال پیش)
      خیلی ممنون از جوابتون انشاالله عاقبت بخیر باشین
    3. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۳ اسفند ۹۷( 5 سال پیش)
      😊
    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر احمدرضا دوشنبه ۱ بهمن ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 730 مشاهده پرسش
    سلام ، من جواب ازمایش اسپرم رو ارسال میکنم لطفا بفرمایید ایا مشکل ناباروری دارم و اینکه با دارو قابل درمان است ، من ۴۳ سال سن دارم و مشکل واریکوسل ندارم ، سونوگرافی این موضوع رو تایید کردند
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۱ بهمن ۹۷( 5 سال پیش)
      شكل و تعداد اسپرمهاي شما نرمال است
      حركت انها ايراد دارد كه بايد دارو مصرف كنيد
  • تصویر کاربر حسن پنجشنبه ۱۳ دی ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 397 مشاهده پرسش
    هزینه عمل وازکتومی چقدر است
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۳ دی ۹۷( 5 سال پیش)
      سلام،بنده وازكتومي انجام نميدهم
  • تصویر کاربر رها شنبه ۲۴ آذر ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 415 مشاهده پرسش
    باسلام میخواستم بدونم بعد از این عمل مایع منی از مرد خارج میشود یا خیر وتاثیری بر نعوظ الت دارد یا خیر
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۲۴ آذر ۹۷( 5 سال پیش)
      سلام،مايع مني خارج ميشود اما فاقد اسپرم است
      اين جراحي هيچ ارتباطي با نعوظ ندارد
  • تصویر کاربر سعید چهارشنبه ۳۰ آبان ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 307 مشاهده پرسش
    باسلام
    جناب آقای دکتر وقت بخیر
    وارکوسل خفیف دارم ودر زمان فعالیت ورزشی وبازی فوتبال بسیار زیاد اذیتم میکنه بطوری که دردبه داخل کشاله ران ها کشیده میشه وقدرت دودیدن ازمن گرفته میشه واحساس میکنم که بیضه ها در حال افتادن هست .
    لطفا راهنمایی بفرمایید.
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۳۰ آبان ۹۷( 5 سال پیش)
      سلام،بعيد است كه اين ميزان از واريكوسل سبب درد در شما بشود
      بهتر است جهت معاينه تشريف بياوريد مطب
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر