اورژانس های اورولوژی

شکستگی آلت یا Penis Fracture هنگامی اتفاق می افتد که به آلت مرد در حالت نعوظ کامل و سفت، فشار زیادی وارد شود و باعث خم شدن سیلندرهای پرخون درون آن گردد.

بافت سیلندرهای آلت در حالت نعوظ کامل مانند بادکنک‌های پربادی بوده که در اثر فشار ممکن است  از محل خمیدگی پاره شده و خون‌ریزی شدید در زیر پوست ایجاد کند که این امر باعث ایجاد درد و تورم شدید در آلت می‌شود. ادامه خونریزی در زیر پوست حتی تا ناحیه سینه و زیر گردن نیز ممکن است ادامه یابد.

پس از گذشت زمان حاد شکستگی آلت، اگر فرد به اورژانس مراجعه ننماید و بافت تخریب شده ترمیم نشود، در نعوظ بعدی، خون در داخل سیلندرهای آلت محصور نمی‌گردد و همانند بادکنک سوراخ، از همان محل آسیب، خون خارج شده و در نتیجه، تشدید خونریزی و عدم توانایی در نعوظ ایجاد می‌گردد که می‌تواند باعث ناتوانی جنسی نیز شود.

یکی از اورژانس های اورولوژی، شکستگی آلت می‌باشد. در چنین حادثه‌ای باید به سرعت به اورژانس مراجعه کرد، تا رسیدن به اورژانس باید آلت تناسلی را با پارچه‌ای پر از یخ پانسمان کرد تا هماتوم بدتر نشود.

در صورتی که بافت به مرور زمان خود به خود ترمیم شود، محل پارگی بصورت ناهمگون و غیریکنواخت ترمیم می‌شود که این خود باعث عدم توانایی در نعوظ در آینده می شود و یا اگر ضایعه شدید نباشد این غیریکنواختی بافت منجر به کجی آلت، هنگام نعوظ در آینده می‌گردد.

ترمیم به روش جراحی و بصورت اورژانسی می‌باشد که این ترمیم هرچه سریعتر انجام گیرد احتمال عوارض کمتر می‌شود. حین ترمیم باید هماتوم تخلیه و غشاء پاره شده ترمیم گردد. هماتوم تخلیه نشده می‌تواند فیبروزه شود، به آلت تناسلی شکل و حالت غیر طبیعی بدهد، به کارکرد طبیعی الت آسیب‌های جدی برساند و سرانجام منجر به ناتوانی جنسی شود. پس از جراحی فرد باید تا چند هفته رابط جنسی نداشته باشد.

توصیه پزشک اورولوژی

بیشترین علت شکستگی آلت تناسلی انجام یک حرکت نابجا در رابطه ی جنسی و یا حین خود ارضایی و داشتن Sex خشن می باشد، در زمان شکستگی درد ناگهانی احساس شده و صدای شکستگی توسط مرد شنیده می شود. تشخیص این مساله با شرح حال و علائم بیمار راحت می باشد.

این مهم است که بیمار سریع به پزشک اورولوژی مراجعه کند تا از عوارض جلوگیری شود که یکی از مهم ترین این عوارض اختلال در نعوظ و کج بودن آلت تناسلی است.

پیچ خوردگی بیضه

پیچ‌خوردگی بیضه (تورشن) هنگامی رخ می‌دهد که بر اثر چرخش بیضه، طناب اسپرماتیک که خون را به کیسه بیضه می‌آورد، نیز چرخیده  شود که در نتیجه آن کاهش جریان خون به بیضه باعث درد بیضه ناگهانی و شدید و تورم بیضه می‌‌شود.

پیچ خوردگی بیضه (تورشن) بین سنین 12 و 16 سالگی شایع‌ بوده و بیشتر در بیضه چپ اتفاق میافتد، اما می‌تواند در هر سنی، حتی قبل از تولد نیز رخ دهد. پیچ خوردگی قبل از تولد و در شیر خواری یک پدیده ی نادر می باشد.

معمولاً پیچ خوردگی بیضه نیاز به جراحی اورژانسی دارد.  در صورت درمان سریع، معمولاً بیضه را می‌توان حفظ کرد. اما هنگامی که قطع جریان خون به بیضه بیش از حد طولانی شود، ممکن است آسیب دیدگی بیضه آنقدر شدید باشد که به طور کلی باید برداشته شود. به طوری که گفته می شود طی ۴ تا ٦ ساعت اول می توان بیضه را حفظ کرد.

علائم پیچ خوردگی بیضه

علائم و نشانه‌های پیچ خوردگی (تورشن) بیضه عبارتند از:

❇ درد ناگهانی و شدید در کیسه بیضه (کیسه شلی که در زیر آلت تناسلی قرار گرفته و حاوی بیضه‌ها است).

❇ تورم کیسه بیضه

❇ درد شکمی

❇ تهوع و استفراغ

❇ یک بیضه بالاتر از بیضه نرمال یا در زاویه غیر معمولی قرار گرفته است.

❇ درد هنگام ادرار

❇ تب

نوجوانانی که دچار پیچ خوردگی بیضه می‌شوند، معمولاً در نیمه‌های شب و یا صبح با درد شدید بیضه از خواب بیدار می‌شوند. هنوز مشخص نیست که پیچ خوردگی بیضه به چه دلایلی رخ می‌دهد.

اکثر مردانی که دچار پیچ خوردگی بیضه می‌شوند، دارای یک صفت ارثی هستند که اجازه می‌دهد تا بیضه در داخل کیسه بیضه چرخش ازادانه داشته باشد. این بیماری ارثی اغلب هر دو بیضه را مبتلاء میسازد اما این موضوع به این معنی نیست که تمامی مردان دارای این صفت ارثی دچار پیچ خوردگی بیضه میشوند.

پیچ خوردگی بیضه اغلب چند ساعت پس از فعالیت شدید، آسیب جزئی به بیضه و یا حین خواب رخ میدهد. سرما و یا رشد سریع بیضه در دوران بلوغ نیز ممکن است در بروز این وضعیت نقش داشته باشد.

عوارض پیچ خوردگی بیضه

پیچ خوردگی بیضه میتواند سبب عوارض زیر گردد:

•  آسیب یا مرگ سلول های بیضه

هنگامی که پیچ خوردگی بیضه به مدت طولانی درمان نشود، انسداد جریان خون می تواند باعث آسیب دائمی به بیضه شود. در صورتیکه بیضه به شدت آسیب دیده باشد باید طی جراحی برداشته شود.

• ناباروری

در برخی از موارد آسیب و یا از دست دادن یک بیضه می تواند قدرت باروری را در مردان تحت تاثیر قرار دهد.

• سرطان بیضه

٦ تا ١٣ سال پس از پیچش بیضه، احتمال ایجاد سرطان به میزان ٢ تا ٣ برابر افزایش می یابد.

درمان پیچ خوردگی بیضه

برای اصلاح پیچ خوردگی بیضه عمل جراحی مورد نیاز است.در برخی موارد، ممکن است پزشک اورولوژی با فشار دادن کیسه بیضه قادر به باز کردن پیچش بیضه باشد. اما شما هنوز هم نیاز به عمل جراحی دارید تا از پیچ خوردگی (تورشن) بیضه در آینده جلوگیری کنید.

عوامل خطر در ایجاد تورشن بیضه

• بزرگی بیضه بطور طبیعی یا سرطان بیضه
• اختلالات مادرزادی
• آزادبودن بیضه در کیسه بیضه
• طول زیاد طناب نگه دارنده بیضه(Spermatic Cord)

تشخیص تورشن بیضه

براساس علائم بیمار و یافته هایی که توسط پزشک  به دست می آید، تورشن بیضه تشخیص داده می شود. چون علائم آن گاهی با التهاب (عفونت) اپی دیدیم اشتباه می شود، می توان از سونوگرافی رنگی داپلر نیز استفاده کرد. در این حالت گردش خون در تورشن در سونوگرافی کاهش پیدا می کند حال انکه در التهاب اپیدیدیم شاهد افزایش گردش خون میباشیم.

از دیگر ابزار تشخیصی تورشن بیضه میتوان به اسکن هسته ای اشاره کرد. دقت تشخیص با سونوگرافی و اسکن ۹۰ درصد بوده اما مساله مهم در تورشن، شک بالینی قوی و تشخیص به موقع جهت جلوگیری از اسیب به بیضه است.

توصیه پزشک اورولوژی

چرخش بیضه یکی از مهم ترین اورژانس های اورولوژی می باشد، والدین باید توجه داشته باشند که اگر پسری دارند که با درد ناگهانی بیضه می آید که اکثرا این درد در شب یا صبح زود می باشد باید سریعا به پزشک اورولوژی مراجعه کنند که بیضه آسیب ندیده و از دست نرود.

احتباس ادراری

احتباس ادرار به ناتوانی در دفع ادرار گفته می‌شود. در افرادی که دچار احتباس ادراری هستند، مثانه با وجود انباشته شدن از ادرار و ایجاد احساس نیاز به دفع آن، قادر به دفع ادرار نمی باشد. به همین دلیل در اثر وارد شدن فشار بیش از حد به جداره مثانه، درد ناگهانی در بیمار ایجاد می شود. در احتباس ادراری مزمن، پس از پرشدن مثانه از ادرار مقداری از آن دفع شده و بقیه آن در مثانه حبس می‌شود.

شایع ترین علت ایجاد احتباس ادرار در آقایان، بزرگ شدن غده ی پروستات است. در خانم ها بزرگ شدن رحم در اوایل بارداری موجب وارد آمدن فشار بر پیشابراه و در نتیجه احتباس ادرار می شود.

یبوست، سنگ یا تومور مثانه، آسیب دیدگی اعصاب مثانه (مثلاً در اثر بیماری ام اس، دیابت یا صدمات نخاعی) می توانند موجب احتباس ادرار شوند.

احتباس ادراری مزمن ممکن است در اثر مصرف داروهای مخدر و الکل یا به دنبال حضور در هوای سرد ایجاد شود و خود را به شکل حاد نشان دهد. داروهای ضدافسردگی، ضد پارکینسون و داروهای ضد سرماخوردگی و ضد آنفلوانزا همگی ممکن است موجب احتباس ادراری حاد شوند.

علائم احتباس ادراری

 علائم احتباس ادراری حاد عبارتند از:

• درد شدید و ناگهانی در قسمت پایین شکم
• احساس درد و فشار در مجرای دفع ادرار
• احساس نیاز به دفع فوری ادرار بدون امکان دفع ادرار

علائم و مشکلات احتباسی ادراری معمولاً در عرض چند ساعت آشکار می شوند.

علائم احتباس ادراری مزمن عبارتند از:

• دفع مکرر ادرار با فواصل زمانی کوتاه (تکرار ادرار)
• تورم و برآمدگی در ناحیه  شکم
• وجود اشکال در شروع دفع ادرار
• ضعیف بودن جریان ادرار (کم فشار بودن دفع) که در آخر به حالت چکه چکه تبدیل می شود
• دفع بی اختیار و قطره قطره ادرار در فواصل بین دو مرتبه دفع

برخلاف احتباس ادراری حاد، در احتباس ادراری مزمن هیچگونه دردی در بیمار وجود ندارد.

در مردان ۵۰ تا ۶۰ ساله احتباس ادراری اغلب به دلیل بزرگی پروستات در نتیجه ی هیپرپلازی خوش خیم پروستات است. هیپرپلازی خوش خیم پروستات یک وضعیت پزشکی است که در آن غده پروستات بزرگ شده ولی سرطانی نیست.

درمان احتباس ادراری

در احتباس ادراری حاد با قرار دادن سوند ادراری یا نصب استنت می‌توان بطور موقت به دفع ادرار کمک کرد. برای درمان نهایی ابتدا باید عامل ایجاد احتباس مشخص گردد.

داروهای آلفابلوکر مانند تامسولوسین و  پرازوسین می‌توانند درمان مناسب باشند. در موارد حادتر جراحی پروستات (پروستاتکتومی/TURP) و دیگر درمان‌های تهاجمی می‌توانند اثرگذار باشند.

توصیه پزشک اورولوژی

در احتباس حاد ادراری به دلیل ایجاد درد و فشار ناشی از عدم دفع ادرار، بیمار سریعا به پزشک اورولوژی مراجعه می کند اما مساله اصلی احتباس مزمن ادراری است.

در احتباس مزمن، به دلیل زمان طولانی ایجاد علائم، شخص کمتر متوجه بیماری خود شده و این سبب پیشرفت بیماری و اثر سوء آن میگردد. یکی از مسائل مهم در احتباس ادراری مزمن، باقیمانده ادرار بالا و اثر سوء آن روی عملکرد کلیه است. بطوریکه غالب بیماران با احتباس ادراری مزمن دارای کراتینین (Cr) بالا هستند. لازم است برای جلوگیری از آسیب غیر قابل برگشت روی کلیه، رفع موانع انسدادی (از جمله جراحی بزرگی پروستات )هر چه زودتر انجام شود.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.