علائم واریکوسل خیفف یا گرید ۱

آخرین بروزرسانی: 9 خرداد 1402

در این مقاله می خوانید
به طور کلی واریکوسل عبارتست از اتساع و بزرگ شدگی غیرطبیعی شبکه وریدی بالای بیضه ها. واریکوسل یک بیماری نسبتا شایع است که در 8 تا 20 درصد مردان دیده می شود.

این بیماری در اطفال زیر 10 سال به ندرت دیده می شود. شیوع واریکوسل در مردان نازا بسیار بالاست و 1/3 بیماران نابارور مبتلا به واریکوسل هستند. میزان شیوع واریکوسل خفیف در بالغین جوان 15% و در مردان نابارور 20 تا 40% می‌باشد. در کسانی که ناباروری ثانویه دارند (یعنی قبلاً بچه‌دار شده‌اند و اکنون توانای فرزند آوری ندارند) شیوع آن به 70% می‌رسد.

واریکوسل چیست؟

بیضه ها درون اسکروتوم (کیسه بیضه) قراردارند.در واقع بیضه ها درون این کیسه توسط طناب اسپرماتیک(Spermatic Cord)آویزان می باشند.طناب اسپرماتیک شامل عروق لنفاوی،مجاری انتقالی اسپرم،شریان(سرخرگ) و وریدها (سیاهرگهای) بیضه می‌باشد.

در صورتیکه وریدهای بیضه دچار نارسایی شوند و خون وریدی به داخل بیضه برگردد واریکوسل رخ می دهد که در ظاهر به صورت گشادی وریدهای بیضه خصوصا در قسمت بالایی بیضه،ایجاد درد و سنگینی در بیضه و افتادگی بیضه خود را نشان می‌دهد.

بیماری واریکوسل

واریکوسل بیماری نسبتا شایعی است و حدود ۱۵٪ مردان مبتلا به آن می باشند(از هر ۶ مرد یک نفر واریکوسل دارد). نکته قابل توجه این است که واریکوسل شایعترین دلیل ناباروری در آقایان است طوریکه ۳۰٪ موارد ناباروری اولیه (شخص تا کنون قادر به تولید فرزند نبوده است)و ۷۰٪ موارد مربوط به ناباروری ثانویه(شخص صاحب یک فرزند بوده اما توانایی ایجاد بچه بعدی را ندارد) به علت واریکوسل است. علت اینکه واریکوسل بیشتر ناباروری ثانویه ایجاد میکند تا اولیه،آسیب پیشرونده واریکوسل و تاثیر مخرب آن روی بیضه ها در طول زمان است.

واریکوسل عمدتا بعد از بلوغ ایجاد میشود اما ممکن است شخص تا زمانیکه به علت ناباروری تحت بررسی قرار بگیرد متوجه وجود واریکوسل در خود نشود. توجه به این نکته ضروری است که به علت مسائل اناتومیک و نحوه تخلیه ورید های بیضه اساسا” واریکوسل در ۹۰٪ موارد در سمت چپ رخ داده و تنها در ۱۰٪ موارد بصورت ۲ طرفه می باشد.

علت واریکوسل

واریکوسل در 90% موارد در سمت چپ دیده می شود و بقیه موارد دو طرفه و ندرتا هم واریکوسل سمت راست به طور تنها وجود دارد. چند توجیه اناتومیک یا ساختمانی برای این موضوع وجود دارد، از جمله علت های ایجاد واریکوسل:

⛔ طول بیشتر ورید اسپرماتیک سمت چپ است (وریدی که خون را از مجاری اسپرم ساز خارج می سازد) که حدود 10 سانتی متر بلندتر از سمت مقابل بوده و با زاویه 90 درجه به ورید کلیوی سمت چپ تخلیه می شود و تقریبا در 40% موارد در کالبد شکافی ها عدم تشکیل دریچه دیده شده است ( دریچه ها در طول ورید ها از پس زدن خون به سمت عقب جلوگیری می کنند)

⛔ فشار نسبتا بالایی است که ورید کلیوی چپ ( که خون ورید اسپرماتیک چپ به آن می ریزد) به سبب قرار گرفتن بین شریان های آئورت و صفاقی فوقانی تحمل می کند. معمولا حرارت کیسه بیضه ها، 2.5 درجه سانتیگراد کمتر از حرارت داخل رکتوم (مجرای انتهایی لوله گوارش) است. در صورت وجود واریکوسل این اختلاف به 1 درجه می رسد. در هنگام جراحی، جراح  با بستن وریدهای اسپرماتیک باعث خنک شدن اسکروتوم می شود.

⛔ از موارد دیگری که باعث ایجاد واری کاسل می شود شامل نارسایی دریچه های وریدی است که باعث برگشت خون وریدی و مواد مضر به داخل لوله های اسپرم ساز می شود.

با توجه به مواردی که قبلا اشاره شد، شیوع در سمت راست به دلیل کوتاه تر بودن طول ورید اسپرماتیک سمت راست و زاویه حاده تری که به ورید اجوف فوقانی تخلیه می شود، بسیار کمتر است.

با توجه به اینکه تغییرات در این بیماری به صورت مزمن رخ می دهد، این تغییرات غالبا موجب تغییرات ساختمانی نمی شوند. تغییرات میکروسکوپی بیضه در اثر واریکوسل به صورت از بین رفتن لوله های منی ساز، رسوب مواد سفت و فیبروز و افزایش قطر در اطراف لوله های اسپرم ساز بوده که در مراحل اولیه باعث اختلاف در حرکت اسپرم های اولیه و سپس کاهش تعداد اسپرم ها و در نهایت اختلال شکل اسپرم های اولیه می شود.

اثرات واریکوسل به نوع واریکوسل و مدت زمان درگیری فرد مبتلا به آن وابسته می باشد که در نهایت منجر به تحلیل و از بین رفتن بیضه می شود.

واریکوسل خفیف یا گرید 1

بیماری واریکوسل ساب کلینیکال به مواردی اطلاق می شود که در معاینه واریکوسل وجود ندارد و تنها با روش های تصویر برداری اعم از سونوگرافی رنگی و یا تصویر برداری از وریدهای بیضه تشخیص داده می شود. به علت عدم تاثیر واریکوسل ساب کلینیکال روی جریان اسپرم ساز جراحی و اصلاح واریکوسل ساب کلینیکال تاثیر چندانی بر باروری ندارد.

 

علائم بیماری واریکوسل خفیف

بیماری واریکوسل خفیف در اکثر موارد بی علامت است و معمولا در معاینات غربالگری یا بررسی علت ناباروری تشخیص داده می شود. در واریکوسل های پیشرفته شایع ترین تظاهر آن دردی است که با فعالیت تشدید می شود. در صورت بروز درد، ممکن است چندین نوع درد را بروز دهد که این دردها می توانند با ایستادن و یا فعالیت بیشتر شوند. درد می تواند به صورت تیز و قابل تمایز و یا غالبا به صورت مبهم باشد، ممکن است درد به هنگام دراز کشیدن به پشت کمر تیر بکشد و یا در طول روز افزایش یابد.

در واریکاسل نوع خفیف معمولا علامتی دیده نمی شود و در صورت پیشرفت بیماری علائم پر رنگ تر خواهد شد. میزان همراهی درد با واریکوسل بین 5 الی 10 درصد است. گزینه اول برای بهبود درد، درمان محافظه کارانه (تغییر سبک زندگی، نپوشیدن لباس زیر تنگ و چسبان، اجتناب از سرپا ایستادن طولانی مدت، خنک نگه داشتن بیضه و شستشوی آن با آب سرد)است. در صورت عدم پاسخ به درمان محافظه کارانه گزینه جراحی مطرح می شود. درد حاصل از واریکوسل با جراحی در ٥٠٪؜ موارد به طور کامل بهبود یافته و در ٤٠ الی ٢٥ درصد موارد به صورت نسبی بهتر می شود. پاسخ به درمان در افراد مبتلا به درد مبهم نسبت به کسانی که درد حاد و تیر کشنده دارند بهتر است.

تشخیص انواع واري كوسل

هنوز بهترین راه تشخیص واریکوسل، یک معاینه بالینی می باشد. هنگامی که شما به پزشک مراجعه می کنید در دو وضعیت بررسی می شوید: ایستاده و سپس در وضعیت خوابیده به پشت.

اگر در وضعیت ایستاده و بدون لمس، وریدهای پر شده شبکه وریدی بالای بیضه قابل دیدن باشند، در آن صورت واریکوسل پیشرفته و یا درجه 3 وجود دارد.

در زمانی که واریکوسل فقط بوسیله لمس اما بدون استفاده از هر نوع مانوری ( یعنی سرفه کردن و زور زدن) ثابت شود واریکوسل متوسط و یا درجه 2 نامیده می شود.

واریکوسل خفیف یا گرید ۱ زمانی مطرح می شود که تنها در بالا رفتن ناگهانی فشار داخل شکم مثلا توسط سرفه یا زور زدن، برگشت رو به عقب خون به شبکه وریدی بیضه قابل لمس باشد.

درمان واریکوسل چیست؟

جراحی واریکوسل به دو صورت انجام می شود :

  • جراحی میکروسکوپیک
  • جراحی لاپاروسکوپیک

درمان قطعی واریکوسل تنها عمل جراحی می باشد زیرا پروسه پیشرفت و مبتلا شدن، یک پروسه ساختاری و ساختمانی است و با دارو نمی توان یک نقص ساختمانی را ترمیم نمود. جراحی واریکوسل در میان تمام درمان های مرسوم برای ناباروری برای مرد، از همه امیدبخش تر است.

یک مورد مهم این است که تمام موارد واریکوسل نیاز به درمان جراحی نخواهند داشت. در موارد خفیف و متوسط که طبق آزمایش اسپرموگرام، باروری فرد تحت تاثیر قرار نگرفته و به خوبی صاحب فرزند خواهد شد، جراحی صورت نمی گیرد.

اما در واریکوسل شدید ( درجه یا گرید 3 )، واریکوسلی که باعث از بین رفتن بیضه شده است، واریکوسلی که موجب اختلال در آزمایش نطفه و آنالیز اسپرم بیمار شده است و یا واریکوسلی که همراه با درد آزار دهنده در بیمار است، نیاز به جراحی وجود دارد.

کدام روش جراحی واریکوسل بهتر است؟

بیشتر موارد جراحی واریکوسل با میکروسکوپ انجام می گیرد که بسیار دقت بالاتری دارد اما در مواردی نیز از لاپاروسکوپی استفاده می شود که از مزایای آن بزرگنمایی بیشتر و راحت تر بودن حفظ شریان بیضه است که به خصوص در موارد جراحی واریکوسل دو طرفه، جراحی لاپاراسکوپیک واریکوسل ارجح است.

انواع روش های جراحی برای اصلاح واریکوسل وجود دارد که بر اساس این که ورید در کدام قسمت از مسیر خود بسته است، روش مناسب توسط پزشک معالج انتخاب می شود.

از عوارض جراحی می توان به آسیب به شریان اسپرماتیک داخلی که می تواند منجر به از بین رفتن بیضه شود و هیدروسل (تجمع مایع در اطراف بیضه) در اثر آسیب به سیستم لنفاوی پس از عمل جراحی اشاره کرد. میزان وقوع این عوارض در جراحی میکروسکوپی بسیار کم (در حدود 1 الی 2 درصد) بوده و این امر مزیت اصلی جراحی میکروسکوپی است.

مزایای عمل جراحی به عنوان تنها راه درمان در مقایسه با عوارض آن، بسیار پر رنگ می باشد و توصیه به انجام عمل جراحی در صورت وجود موارد ذکر شده، می شود. 3 تا 4 ماه پس از عمل ، آزمایش اسپرم داده می شود و تا یکسال پس ازجراحی و یا تا زمان وقوع باروری این آزمایش تکرار می شود.

◼ واریکوسل گرید 1 و بارداري

تقریبا به طور قطع می توان گفت هر چه تشخیص واریکوسل در سن پایین تری باشد، شانس بهبودی و نتیجه گیری بالاتر است. آمارهای گرفته شده از مراکز درمانی درباره ی بیماران تحت عمل قرار گرفته نشان می دهد تقریبا 80% بیماران کیفیت اسپرم بهتری پیدا می کنند و حداقل 50 % آنان صاحب یک فرزند می گردند.

درد بعد از عمل واریکوسل

◼ آیا ترس از عمل واریکوسل منطقی است؟

بهترین نوع جراحی واریکوسل (درمان انتخابی) جراحی میکروسکوپی(میکرو سرجری) می باشد. از انجاییکه در طی جراحی جدا سازی وریدها از بافتهای اطراف و بستن آنها تحت دید میکروسکوپ است، احتمال عود و ایجاد عوارض در این جراحی بسیار کم است (کمتر از ۱٪).به علت زمان کوتاه جراحی(حدودا ۲۰ تا ۲۵ دقیقه در موارد یک طرفه و ۴۵ دقیقه در موارد دو طرفه) این جراحی توسط بی حسی موضعی و یا بیهوشی سبک قابل انجام است. از انجاییکه برش ناشی از این جراحی بسیار کوچک(کمتر از ۴-۳ سانتیمتر)است بیمار چند ساعت پس از جراحی قابل ترخیص بوده و نیازی به بستری در بیمارستان ندارد. عمدتا بیماران درد بسیار کمی را بعد از عمل تجربه میکنند که به راحتی با مسکن های خوراکی قابل کنترل است. بیمار پس از یک دوره نقاهت ۳ روزه می‌تواند فعالیت عادی خود را از سر گیرد.

درمان واریکوسل خفیف با دارو

توجه به این نکته ضروری است که درمان اصلی واریکوسل جراحی است اما این درمان غالباً در مواردی صورت می‌گیرد که واریکوسل عارضه دار شده باشد (ناباروری، درد شدید و غیر قابل تحمل بیضه که به درمان دارویی پاسخ نداده باشد و اتروفی یا تحلیل بیضه). در سایر موارد و مواردی که نیاز به جراحی نباشد می‌توان از تغییر سبک زندگی و درمان دارویی استفاده کرد.

✅ تغییر سبک زندگی

از انجاییکه عمده علائم واریکوسل ناشی از برگشت خون وریدی و احتقان بیضه است خنک نگه داشتن بیضه می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. به بیمار توصیه میشود که لباس زیر تنگ نپوشد، از استحمام داغ و طولانی مدت اجتناب کند و حتی المقدور بیضه های خود را با آب سرد ماساژ دهد. مصرف میوه های قرمز (گیلاس، آلبالو، توت فرنگی و زغال اخته) نیز به دلیل انتی اکسیدان بالا توصیه می شود.

✅ درمان دارویی

داروهایی مانند ویتامین C، ویتامین E، پنتوکسی فیلین و Co Q10 به علت خاصیت انتی اکسیدانی بالا در درمان اثرات سو واریکوسل روی اسپرم سازی (خصوصا” بهبود تحرک اسپرم ها) مفید است.

هزینه عمل واریکوسل در سال 99 چقدر است؟ برای آشنایی با هزینه ها بر روی لینک عمل بیضه کلیک کنید.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

برای مشاهده ی تصاویر واریکوسل در مراحل مختلف می توانید به مقاله ی زیر مراجعه کنید:

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر اشکان سه شنبه ۹ خرداد ۲( 9 ماه پیش) تعداد بازدید: 134 مشاهده پرسش
    با سلام خدمت جناب دکتر ناطق عزیز
    آقای دکتر من ۲۹ سالمه و یک ماهه ازدواج کردم تو نوجوانی واریکوسل گرید۳ عمل کردم سالیانه ازمایش اسپرم میدم برای راحتی خیال خودم الان ازمایش جدید دادم عکسش خدمتتون میفرستم لطفا بگید در چه وضعیتی هست ازمایش آیا امکان بارداری طبیعی چقدر هست؟
    با سپاس فراوان خدمت بهترین دکتر
    1. تصویر کاربر اشکان دوشنبه ۱ خرداد ۲( 10 ماه پیش)
      عکس صفحه دوم
    2. تصویر کاربر اشکان دوشنبه ۱ خرداد ۲( 10 ماه پیش)
      عکس صفحه اول
    3. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۴ خرداد ۲( 10 ماه پیش)
      سلام مختصری تعداد اسپرم کم هست
    4. تصویر کاربر اشکان پنجشنبه ۴ خرداد ۲( 10 ماه پیش)
      آقای دکتر پارسال ازمایش دادم ازمایشگاه مسعود تعداد۱۵۰ میلیون بود. الان در تعجبم چطور شده ۱۱ میلیون البته این آزمایش خدمتتون فرستادم شهرستان دادم
    5. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۹ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      سلام تولید اسپرم سینوسی هست امکان تغییر در آزمایشگاههای مختلف وجود دارد
    6. نمایش سایر 4 پاسخ
  • تصویر کاربر احمد پنجشنبه ۴ خرداد ۲( 10 ماه پیش) تعداد بازدید: 111 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر خسته نباشید من الان 5 ساله ازدواج کردم اقدام به بارداری کردیم ولی بچه دار نشدم رفتم سونو دادم گفتن واریکوسل خفیف بیضه سمت چپ داری.بیشتر اوقات بیضه سمت چپم داغ میکنه احساس سنگینی بیضه دارم تا زمانی که غذای با تب سرد میخورم خوبه ولی به محض اینکه یه غذای با تب تب گرم میخورم بیضم داغ میکنه آزمایش اسپرم دادم درجه بالا و پایین میشه بعضی وقتا 15 میشه بعضی وقتا حتی به 2 میرسه. واقعا کلافه شدم نمیدونم چکار کنم خواهشا راهنماییم کنید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۴ خرداد ۲( 10 ماه پیش)
      سلام لطفا با کلیه مدارک به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر سید پنجشنبه ۱۱ اسفند ۱( 1 سال پیش) تعداد بازدید: 140 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید من واریکوسل گرید ۲ دارم و گای وقت ها احساس کشیدگی ودرد در بیضه ها آذیتم میکنه .به نظر شما چکار کنم.باتشکر
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۱ اسفند ۱( 1 سال پیش)
      سلام ابتدا آزمایش اسپرم دهید
  • تصویر کاربر محمد شنبه ۱۰ مهر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 297 مشاهده پرسش
    دخترم ۱۱سالشه الان ۶روز که فقط در این مدت فقط ۲بار رفته دستشویی و تخلیه مثانه. داشته اونم به مقدار خیلی کم در ضمن از ناحیه پایین شکم هم احساس درد می‌کنه
    لطفاً راهنمایی کنید ؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۰ مهر ۰( 2 سال پیش)
      سلام حتما به پزشک مراجعه کنید
  • تصویر کاربر محسن جمعه ۱۶ مهر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 293 مشاهده پرسش
    آقای دکتر سلام،من ۳۴ سالمه و تا الان سه روز هست که به نظرم رگ های بالای بیضه چپم کمی ورم کرده و حدوداً بعد هر ۵ تا ده دقیقه یک درد خفیف اما تیر کشنده در همون قسمت احساس میکنم و با لمس این درد تکرار میشه آیا این واریکوسل هست، در ضمن من خودارضایی هم داشتم آیا به اون ربط داره؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۶ مهر ۰( 2 سال پیش)
      سلام لطفا سونو گرافی انجام دهید
  • تصویر کاربر محمد جمعه ۱ مرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 654 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر من ۳۱ سالمه رفتم سونوگرافی گرفتم
    واریکسل گرید I دارم آیا نیاز به جراحی دارم یا باید دارو مصرف کنم ؟
    چه داروی؟
    خیلی خیلی ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱ مرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام در صورت نرمال بودن آزمایش اسپرم نیاز به انجام کاری نیست
  • تصویر کاربر محمد شنبه ۱۵ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 432 مشاهده پرسش
    سلام نظرتون در مورد سونو چی هست
    بابت آزمایش اسپرم هم سه تا بچه دارم ۳۰ ساله هستم
    آیا هیدروسل هم دارم؟؟
    علت افتادگی کیسه بیضه حدود ۸ سانت طبیعی هست آیا؟؟؟
    لطفا کامل راهنمایی بفرمائید
    ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۵ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام هیدروسل دو طرفه دارید اگر باعث ناراحتی شما میشود جراحی کنید
  • تصویر کاربر سعید یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 411 مشاهده پرسش
    سلام من یکی دو روزه متوجه شدم پوست کیسه بیضه ام در بالای بیضه چپ ضخیم تر از سمت راسته، یعنی وقتی بین دو انگشتم میگیرم در سمت راست پوست بیضه ام شله و فقط یه لایه نازک بین انگشتم میمونه ولی در سمت چپ ضخیمه. قبلا اینطوری نبوده.
    این علائم واریسکول که درد هنگام فعالیت و ... رو ندارم.
    طبیعیه به نظرتون؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام ارتباطی به واریکوسل ندارد
  • تصویر کاربر داور یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 775 مشاهده پرسش
    با سلام
    بنده ۳ماه پیش عمل واریکوسل کردم
    رفتم سونوگرافی دوباره واریکوسل هست و قطر ورید ۳/۸ هست من دوباره باید عمل کنم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام بستگی به آزمایش اسپرم دارد
  • تصویر کاربر سجاد پنجشنبه ۱۹ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 452 مشاهده پرسش
    سلام من نزدیکه ۶سالع واریکسل دارم و سه بار هم به دکتر رفتم و سه سال پیش دکتر گفت عمل نمیخواد الانم درد میکنه‌بیشترع موقع ها اب منیم زردو سفید با همه ایا امکان عقیم شدن هست
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۹ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام بستگی به درجه واریکوسل و آزمایش اسپرم دارد
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر