دفع سنگ کلیه فوری و قطعی

سنگ کلیه علت دقیق و مشخصی ندارد، البته برخی از عوامل، خطر ابتلا به آن را افزایش می دهند. هر گاه میزان مواد کریستالی ادرار، بیش از اندازه ای باشد که مایع درون ادرار می تواند در خود حل کند، سنگ کلیه شکل می گیرد. همچنین ممکن است ادرار فاقد موادی باشد که از چسبیدن کریستال ها به همدیگر پیشگیری می کنند، بنابراین محیطی مناسب جهت پیدایش سنگ فراهم می شود.

دلایل بروز انواع سنگ های کلیه

1_ سنگ کلسیم

• دفع کلسیم در ادرار بیش از ٤ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در طی شبانه روز
• افزایش دفع کلسیم ادراری بدلیل مصرف زیاد ویتامین D
• تیروئید پرکار
• کمبود سیترات در ادرار
• پایین بودن pH ادرار ( ادرار اسیدی)
• مصرف کورتون
• افزایش دفع اگزالات ادراری

2_ سنگ اسید اوریک

عامل اصلی ایجاد سنگ اسید اوریکی، کاهش ادرار اسیدی است. از دلایل ایجاد ادرار اسیدی می توان به اضافه وزن، بیماری‌های متابولیکی افزایش دهنده اوره خون، بدخیمی‌ های خونی، داروهای افزایش دهنده سطح اسید اوریک خون و کمبود حجم ادرار اشاره کرد.

3_ سنگ سیستئینی

دلیل عمده افزایش سیستئین ادرار توارث (انتقال ژنتیکی) است. از سایر دلائل می توان به اسیدی بودن ادرار و کاهش حجم ادراری اشاره کرد.

4_ سنگ عفونی

سنگ عفونی حدود 5 الی 15 درصد سنگ ادراری را تشکیل داده و غالبا از جنس منیزیم، آمونیوم و فسفات است. به دلیل اینکه عامل زمینه‌ای اصلی در تشکیل این سنگ وجود عفونت ادراری است، احتمال بروز این این نوع سنگ در خانم ها ٢ برابر آقایان است.

از سایر عوامل خطر برای ایجاد این سنگ می توان به سن بالا، بچه‌های نارس،کودکان با اختلال مجاری ادراری، انسداد مجاری ادراری ، دیابت یا ناهنجاریی نخاعی اشاره کرد.

روش های تشخیص وجود سنگ کلیه

برای تشخیص سنگ کلیه پزشک از روش های زیر استفاده می کند:

1_ آزمایش خون

آزمایش خون نشان می دهد که میزان کلسیم یا اسیداوریک خون شما چقدر بوده و آیا بیش از اندازه است یا خیر. نتایج آزمایش خون، سلامت کلی کلیه ها را نشان داده و به پزشک کمک می کند دیگر مشکلات احتمالی را در شما بررسی کند.

2_ آزمایش ادرار

 آزمایش ادرار 24 ساعته، وجود بیش از حد مواد معدنی سنگ ساز یا کم بودن مواد پیشگیری از سنگ سازی را نشان می دهد. برای انجام این آزمایش، پزشک از شما می خواهد نمونه ادرار خود را در دو روز متوالی جمع آوری کنید.

3_ تصویربرداری

عکسبرداری معمولا سنگ کلیه داخل مجرای ادرار را نشان می دهد. انواع عکسبرداری شامل عکس ساده از زیر شکم (که احتمال نشان ندادن سنگ های بسیار ریز را دارد) و CT ها یا پرتونگاری کامپیوتری پر سرعت بوده که سنگ های ریز را هم نشان می دهند.

روش های دیگر شامل سونوگرافی، اوروگرافی درون وریدی (یک آزمایش غیر تهاجمی که طی آن رنگ به رگ های دست تزریق شده و سپس تصویربرداری می شود)  و CT گرفتن (رنگ در طول کلیه ها و مثانه حرکت می کند) است.

عوامل خطرزا در ایجاد سنگ کلیه

• اضافه وزن و چاقی
• مصرف کم مایعات
• مصرف زیاد نمک، کربوهیدرات و پروتئین
• مشاغلی که با گرمای زیاد سر و کار دارند.
• بیماری های متابولیک
• پرکاری غدد پاراتیروئید
• افزایش دفع کلسیم یا اسیداوریک در ادرار
• مصرف بعضی از داروها مخصوصا استفاده طولانی دراز مدت از داروهای کورتونی
• بیماری های مزمن روده یا جراحی های تغییر دهنده طول روده
• عفونت های مکرر سیستم ادراری
• وجود تنگی و تغییرات اناتومیک سیستم ادراری
• بارداری

سنگ کلیه در کودکان

سنگ کلیه در کودکان پدیده ای کمیاب اما پر اهمیت است. بروز سنگ کلیه در کودکان نیازمند ارزیابی کامل شامل شرح حال خانوادگی، بررسی رژیم غذایی، بررسی کامل کریستال های ادراری و ادرار بیست و چهار ساعته، بررسی متابولیک و در نهایت آنالیز و بررسی جنس سنگ می باشد.

توجه : نیازیدها داروهای مناسبی برای دفع سنگ کلیه در کودکان می باشند.

پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه

 اصول کلی پیشگیری، که بروز انواع سنگ های ادراری را تا حد زیادی کاهش میدهد، عبارت است از:

• مصرف مایعات را افزایش دهید. روزی 2.5 تا 3 لیتر مایعات بنوشید، تا حداقل ۲ لیتر دفع ادرار داشته باشید.
• مصرف نمک، شکر، نوشابه و چای را کاهش دهید.
• مصرف پروتئین را به کمتر از ۶۰ گرم در روز محدود کنید.
• از مواد غذایی که ادرار را اسیدی می کنند مانند مخلوط آب و آبلیمو، آب آلو و ویتامین C (به استثنا سنگ های اسید اوریکی) استفاده کنید.
• بر اساس جنس سنگتان رژیم غذایی را پیروی کنید.
• محدودیت مصرف ميوه جات و سبزیجات برگ‌دار سبز (توت فرنگی، چغندر، لوبیا، کلم، سیب و انگور) و محدودیت مصرف آجیل و بادام زمینی
• فعالیت جسمانی خود را افزایش دهید و از بی‌ حرکتی طولانی مدت اجتناب کنید.