آویزان شدن تدریجی بیضه سیر طبیعی پیر شدن است و الزاما نشان دهنده این نیست که در اسکروتوم ( اسکروتوم: کیسه ای که بیضه ها درون آن قرار دارند) و بیضه ها مشکلی وجود دارد. اگر در کیسه بیضه، شواهدی از ورم کردن، جمع شدن مایع، تغییر شکل و یا لمس توده وجود داشته باشد، باید حتما به متخصص اورولوژی مراجعه شود.
علت افتادگی بیضه ها
بیضه ها به طور طبیعی برای نگه داشتن دمای مناسب به منظور تولید اسپرم از بدن فاصله گرفته و آویزان هستند ( دمای مناسب برای تولید اسپرم 3 الی 4 درجه کمتر از دمای بدن است ). در زمانی که دمای بدن به بالاتر از 37 درجه برسد، بیضه ها برای تامین دمای پایین تر نیاز به فاصله گرفتن از بدن دارند.
رفلکس عضله کرماستر ( یکی از عضلات در کشاله ران ) کنترل نزدیکی بیضه ها به ناحیه کشاله ران را به منظور تامین دمای ثابت، به عهده دارد. پس در هنگام سرما و همچنین در طول برانگیختگی و نزدیکی جنسی تمایل به نزدیک شدن به بدن را دارند و در گرما از بدن فاصله می گیرند.
به خاطر داشته باشید که برخی از مردان به طور طبیعی بیضه های آویزان تری نسبت به بقیه دارند. الاستیسیتی پوست (قدرت ارتجاعی پوست) در هر فرد متفاوت است و افراد در روند پیر شدن، دچار کاهش کشسانی پوست می شوند و این امر سبب چین و چروک می شود و در نتیجه بیضه ها نسبت به حالت جوانی آویزان تر می شود.
آیا روش جراحی برای افتادگی بیضه ها وجود دارد؟
اگر علت افتادگی بیضه ها به علت بیماری های بیضه و عروق آن نباشد ( مانند هیدروسل، واریکوسل و… ) و صرفا به علت کاهش قدرت ارتجاعی پوست باشد، عمل اسکروتوپلاستی یا اسکروتال ریداکشن ( Scrotal Reduction ) انجام می گیرد. در این اعمال جراحی، پوست های اضافه از کیسه بیضه ها برداشته می شود که این امر در نهایت باعث کاهش افتادگی بیضه ها و بالا رفتن کیسه بیضه می شود.
مهم ترین مساله ای که در رابطه با افتادگی بیضه چیست؟
با توجه به مطالب گفته شده، مهم ترین مساله ای که در افتادگی بیضه در هر بازه سنی باید توجه داشت، واریکوسل می باشد. واریکوسل در تعریف بسیار کوتاه، به گشاد شدن و اتساع ورید های کیسه بیضوی می گویند.
چه گزینه های درمانی برای واریکوسل وجود دارد؟
واریکوسل معمولا به صورت درد بیضه و احساس کردن توده ای در بالای بیضه ها می باشد که به صورت کیسه ای از کرم ها تشبیه می شود. اگر به صورت توده غیر دردناک بالای بیضه ها باشد پزشک به راحتی آن را لمس می کند. اگر شک به وجود واریکوسل باشد و در معاینه مشخص نشود، به کمک سونوگرافی، ورید های حجیم و بزرگ شده را می یابند.
درمان واریکوسل در تمامی افراد لازم نیست. بسیاری از مردان قادر به باروری بدون هیچ درمانی می باشند (که البته به درجه درگیری ورید ها و شدت واریکوسل بستگی دارد). اگر واریکوسل باعث درد، از بین رفتن بیضه ها یا ناباروری شود و یا اگر با تکنیک های کمک باروری قصد بچه دار شدن داشته باشید، نیاز به جراحی واریکوسل دارید. هدف اصلی جراحی کمک به طبیعی شدن جریان خون در ورید های بیضوی و اصلاح تولید اسپرم می باشد. معایب عمل جراحی شامل موارد زیر می باشد:
- تجمع مایع در اطراف بیضه ها (هیدروسل)
- عود واریکوسل
- عفونت
- آسیب شریان بیضه در حین عمل
روش های درمان واریکوسل
در کل دو روش کلی برای عمل واریکوسل وجود دارد، جراحی به روش میکروسکوپیک (درمان سرپایی) و جراحی باز یا لاپاراسکوپیک. لازم به ذکر است معمولا جراحی برای واریکوسل گرید 2 به بالا تجویز شده و برای درمان واریکوسل خفیف معمولا دارو درمانی و روش های پیشگیری از عود توصیه میشود.
❇ جراحی میکروسکوپیک (واریکوسلکتومی میکروسرجری)
این عمل به وسیله میکروسکوپ های جراحی که به پزشک قدرت عمل با اجرای دقیق تر بر روی ناحیه عمل را می دهد، انجام می گیرد. در مقایسه با دیگر روش ها، داراری کمترین عوارض و بیشترین دقت و رضایت است. هم چنین برای انجام این جراحی نیازی به بیهوشی عمومی نبوده و تحت بی حسی موضعی قابل انجام است. بیمار دو تا سه روز پس از این عمل قادر به انجام فعالیت نرمال و سبک خواهد بود و پس از 2 تا 3 هفته، اگر به خوبی بتواند فعالیت های قوی تر را تحمل کند، می تواند ورزش کند. درد پس از عمل معمولا خفیف می باشد اما ممکن است برای روزها تا هفته ها باقی بماند.
همچنین پس از عمل به بیمار توصیه می شود که از نزدیکی جنسی برای یک دوره زمانی متوسط پرهیز نماید (غالبا ١٠ روز تا ٢ هفته پس از جراحی) اغلب چندین ماه پس از جراحی زمان می برد تا بهبودی در کیفیت اسپرم های بیمار که به وسیله آزمایش آنالیز مایع منی مشخص می شود، دیده شود. این موضوع به این دلیل است که به طور تقریبی زمانی حدود 3 ماه برای تولید و رشد اسپرم های جدید لازم است.
❇ عمل لاپاروسکوپی
در این عمل پزشک به منظور رسیدن به وریدهای غیر طبیعی از دستگاه لاپاراسکوپی استفاده می کنند. به وسیله برش کوچکی که در قسمت پایین شکم داده می شود، دستگاه کوچکی که اجازه جراحی را به پزشک می دهد به داخل محل عمل عبور داده می شود. این عمل نیاز به بی هوشی عمومی دارد.
❇ آمبولیزاسیون از طریق پوست
این عمل امروزه به علت پیشرفت روش های جراحی به طور گسترده استفاده نمی شود. در این عمل به وسیله تزریق ماده ایجاد کننده اسکار در مسیر ورید غیرطبیعی باعث طبیعی شدن جریان خون می شود.
مراقبت های لازم پس از عمل واریکوسل
بیمار پس از عمل جراحی میکروسرجری، پس از 2 تا 3 روز قادر به انجام کارهای روزانه و نرمال خود خواهد بود. اگر کار همراه با فعالیت فیزیکی سنگین یا برداشتن اشیا سنگین باشد، ممکن است هفته ها طول بکشد تا به حالت قبل بازگردد. پس از عمل، تورم و یا کبودی در محل کشاله ران و یا کیسه بیضه ها ممکن است دیده شود. درد مختصر در محل کشاله ران برای 3 تا 6 هفته ممکن است وجود داشته باشد. همچنین پزشک یک محافظت کننده ورزشی تجویز می کند که بیمار برای دو هفته پس ازعمل باید آنرا بپوشد.
تغذیه پس از عمل جراحی مانند برنامه غذایی نرمال فرد می باشد و نیاز به مصرف ماده غذایی خاصی نیست.
برای از بین بردن درد مختصر پس از عمل از مسکن های معمول مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می توان استفاده نمود.
همچنین پس از سه ماه پس از عمل جراحی بیمار باید آزمایش آنالیز مایع منی یا Semen Analysis بدهد که توانایی تولید اسپرم و کیفیت و کمیت اسپرم های جدید سنجیده شود. به بیمار توصیه می شود جهت افزایش تاثیر جراحی و افزایش کیفیت اسپرم ها از مصرف دخانیات پرهیز کند و سعی در خنک نگه داشتن بیضه خود داشته باشد (پس از طی دوره نقاهت لباس زیر تنگ نپوشد، از حمام داغ طولانی مدت، سونا و جکوزی استفاده نکند، پس از هر بار استفاده از دستشویی بیضه های خود را با آب سرد ماساژ دهد).
⚠️ برای مشاهده جراحی میکروسکوپیک بیضه های فردی با سابقه ی واریکوسل روی لینک زیر کلیک کنید:
دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
سیا
جمعه ۲۰ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
تعداد بازدید: 700
مشاهده پرسش
