علت کوچک شدن بیضه ها چیست؟ [درمان]

آخرین بروزرسانی: 1 آذر 1402

در این مقاله می خوانید
در این نوشتار به بررسی علل کوچک شدن بیضه در مردان از جمله ارکیت، واریکوسل، پیچش بیضه و …  می پردازیم و روش های درمان آن را بیان می کنیم.

بیضه چیست؟

بیضه ها دو غده واقع در کیسه بیضه و جز سیستم باروری مردانه می باشند. وظیفه اصلی کیسه بیضه یا اسکروتوم، تنظیم دمای اطراف بیضه ها بوده که این کار را به وسیله جمع شدن در پاسخ به هوای سرد و آزاد شدن و رها شدن در پاسخ به هوای گرم انجام می دهد. با این مکانیزم، افراد حس می کنند که بیضه های آنان از حد نرمال کوچکتر و یا بزرگتر شده است.
اگر چه تعریف دقیق آتروفی بیضه، شامل کوچک شدن و کاهش سایز در حجم بیضه ها است نه کیسه بیضه ها. آتروفی بیضه به چندین دلیل می تواند رخ دهد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • صدمه مستقیم
  • بیماری های زمینه ای
  • قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی

علائم کوچک شدن بیضه یا آتروفی بیضه

شاه علامت در آتروفی بیضه ها کوچک شدن یک یا هر دو بیضه می باشد، علائم دیگر بر اساس سن بیمار می تواند با آن همراه شود:

❇ علائم کوچک شدن بیضه پیش از بلوغ

برای افرادی که هنوز به بلوغ نرسیده اند، علائم همراه آن شامل عدم وجود خصوصیات ثانویه جنسی مانند موی صورت، موی عانه، افزایش سایز آلت است.

❇ علائم کوچک شدن بیضه پس از بلوغ

اگر فرد به بلوغ رسیده باشد علائمی چون کاهش میل و رانه جنسی، ناباروری، کاهش توده عضلانی، فقدان یا کاهش رشد موی صورت، فقدان یا کاهش رشد موی عانه و بیضه های نرم تر از حالت عادی دیده می شود.

کوچک شدن بیضه

علت کوچک شدن بیضه

1_ بیماری ارکیت

به التهاب بافت بیضه گفته می شود. شاه علامت در این بیماری، تورم و درد بیضه ها می باشد که می تواند با تب و تهوع همراه باشد. اگر چه در ابتدا تورم بیضه موجب بزرگتر دیده شدن بیضه ها می شود اما ارکیت در نهایت می تواند منجر به آتروفی بیضه شود. دو نوع اصلی ارکیت وجود دارد :

2_ ویروسی

به طور معمول به وسیله ویروس اوریون ایجاد می شود. تقریبا یک سوم مردان که پس از بلوغ به اوریون مبتلا شده اند، درگیری به صورت ارکیت را تجربه کرده اند. غالبا ارکیت ویروسی، ۴ الی ۷ روز پس از ابتلا به اوریون رخ می دهد.

 3_ باکتریایی

این نوع از ارکیت اغلب به علت عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا رخ می دهد. در برخی از موارد گزارش شده، از طریق التهاب مجاری ادرار (یورتریت ) یا عفونت منتقله از طریق سوندگذاری یا عبور وسایل جراحی از طریق مجرای ادراری بوجود می آید. از علل دیگر بوجود آورنده آتروفی می توان موارد زیر را ذکر کرد:

واریکوسل خفیف

4_ ابتلا به واریکوسل

به اتساع شبکه پامپینی فرم یا شبکه وریدی بیضوی واریکوسل گویند که به طور معمول بیضه سمت چپ را درگیر می کند و باعث آسیب به لوله های تولید کننده اسپرم در بیضه ها شده و در نهایت بیضه ها کوچک می شوند.

5_ افزایش سن

همانند زنان که در سیر سیکل باروری خود به سن یائسگی می رسند و تغییرات هورمونی را تجربه می کنند، برخی از مردان پروسه مشابهی به نام آندروپوز را تجربه می کنند که در آن سطح تستوسترون در بدن کاهش یافته و در نهایت آن، آتروفی بیضه ها رخ خواهد داد.

پیچ خوردگی بیضه

6_ پیچش (تورشن) بیضه

به حالتی که بیضه به دور طناب اسپرماتیک (که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد) گردش کند و پیچ بخورد، تورشن یا پیج خوردگی بیضه اطلاق می شود. کاهش جریان خون می تواند باعث درد و تورم در بیضه شود. اگر در چندین ساعت اولیه پیچش (۴ الی ۶ ساعت اول) درمان صورت نگیرد، می تواند باعث از بین رفتن دائمی بافت بیضه شود.

7_ درمان جایگزینی تستوسترون (TRT)

برخی از مردان آتروفی بیضه را در طی درمان با تستوسترون تجربه می کنند. چون این درمان سبب توقف تولید هورمون آزادکننده گونادوتروپین(GnRH) می شود. (هورمونی که از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز تاثیر گذاشته و باعث تولید هورمون LH می شود.)
بدون وجود GnRH غده هیپوفیز از تولید هورمون لوتئینی کننده (LH) دست برمی دارد و در صورت عدم وجود LH، بیضه ها دیگر تستوسترون تولید نخواهند کرد که در نهایت منجر به کوچک شدن بیضه ها می شود.

8_  استفاده از استروژن یا استروئید های آنابولیک

مکمل های آنابولیک استروئید یا استروژن می توانند اثری مانند TRT روی هورمون ها بگذارند و باعث کاهش تولید تستوسترون شوند.

9_ استفاده بیش از حد از الکل

استفاده بیش از حد الکل می تواند هم باعث کاهش تستوسترون و هم سبب آسیب بافتی شود که هر دو منجر به آتروفی بیضوی می شوند.

تشخیص کوچک شدن بیضه

به منظور یافتن علت زمینه ای ، پزشک از بیمار سوالاتی درباره شیوه زندگی (یافتن عادت های تغذیه ای خاص) و تاریخچه شخصی جنسی می پرسد. سپس با معاینه بیضه ها، اندازه، شکل، بافت و یا سفتی آنها معاینه می شود. بسته به نتایج معاینه، برخی از تست های زیر در خواست می شود:
  • سونوگرافی از بیضه ها
  • آزمایش کامل خون
  • تست سطح تستوسترون

درمان دارویی پروستات

درمان آتروفی بیضه ها

درمان مانند تمامی بیماری های دیگر، بستگی به عامل زمینه ای دارد. اگر آتروفی بیضه به علت عفونت های منتقله جنسی یا دیگر عفونت ها باشد، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز می باشد.
در موارد دیگر مانند استفاده بیش از حد الکل، تغییر شیوه زندگی کمک کننده می باشد. در موارد حاد چون تورشن یا پیچش بیضه، درمان مناسب، جراحی می باشد. اگر چه حالت هایی که باعث آتروفی بیضه می شوند اغلب به راحتی درمان می شوند اما آتروفی به خودی خود همواره برگشت پذیر نیست.
در بسیاری از موارد، درمان زودرس و سریع احتمال برگشت پذیری آتروفی را افزایش می دهد. این مورد در حالت تورشن بیضه بسیار مشاهده می شود. 

توصیه پزشک

برای جلوگیری از آتروفی و کوچک شدن بیضه ها مراجعه به موقع به پزشک و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب بسیار ضروری است چرا که در حال حاضر درمان طبیعی به منظور معکوس کردن روند آتروفی و از بین رفتن بیضه ها وجود ندارد.

 

دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر اصغر چهارشنبه ۱۱ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 394 مشاهده پرسش
    سلام. دکتر خواهش میکنم جواب سوالمو بدید. دکتر اگر به اندازه ی یک دانه نمک روی بیضه چیزی باشد سرطان است؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۱۱ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام باید معاینه شوید
  • تصویر کاربر علی سه شنبه ۱۰ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 939 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید، من حدود 6 ماه درد خفیف تو بیضه چپم و همچنین کشاله رانم حس میکردم که تازگی ها شدت درد بیشتر شد علائمی مثل قرمزی هم داشتم، رفتم دکتر آزمایش سونوگرافی دادم گفتن تو بیضه چپت بالای بیضه یه کیست اپیدیمال هست و همچنین واریکوسل خفیف، سوال من اینجاس که من پشت و زیر بیضه چپم احساس درد و وجود زائده میکنم، وقتی زیر بیضه چپم و متمایل به پشت دست میزنم درد میگیره و زائده رو حس میکنم انگار که لوله اپیدیدیم هست و ورم کرده، توی سونوگرافی گفتن مشکل بوجود اومده بالای بیضه هست ولی من زیر بیضه زائده و درد رو حس میکنم، امکان اشتباه تو سونوگرافی وجود داره؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۰ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام ممکن است
  • تصویر کاربر محمد یکشنبه ۸ فروردین ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 609 مشاهده پرسش
    سلام وقتتون بخیر . من تقریبا هشت سال پیش واریکسل گرید سه عمل کردم ولی هنوز هم بیضه سمت چپم کوچیکه و احساس میکنم کوچیکتر شده .لطفا کمکم کنید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۸ فروردین ۰( 3 سال پیش)
      سلام لطفا با سونوگرافی جدید به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر حسن چهارشنبه ۱۱ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 464 مشاهده پرسش
    علت کوچک شدن بیضه ی سمت چپ وسرد مزاج شدن در روابط جنسی سن ۳۵سال به مدت ۷ماهه دچار همچین مشکلی شده ام از جنابعالی درخواست کمک ودرمان را دارم ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۱۱ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام آزمایش هورمون بدهید
  • تصویر کاربر سعید جمعه ۱۷ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 615 مشاهده پرسش
    سلام خداقوت..من ۲۷ سالمه و تازگیا متوجه شدم ک بیضه سمت چپم کوچیکتر نسبت ب بیضه سمت راستم هست و انگاری ی رگی پیچ خورده سمت چپم .آیا باید من عمل کنم ؟آیا مشکلی دارم ترسم از خدایی نکرده ناباروریه لطفا راهنمایی کنیدمچکرم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۷ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام تا ۲۰٪ اختلاف سایز بین دو بیضه طبیعی است
  • تصویر کاربر کیا دوشنبه ۹ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 618 مشاهده پرسش
    سلام دکتر من چهل سالمه ازدواج کردم بیضه ها م خیلی کوچک هستند به بلوغ جنسی نرسیده ام آلت تناسلی ام هم زیر ده است خواستم بدونم اگه عمل کنم مشکلم حل میشه تست اسپرم هم داده امی هیچ ازش سر درنمیارم دکتر خانم برام نوشت آزمایش خون هم دادم یکماه دیگه مشخص میشه چکار باید بکنم تا مشکلم حل بشه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۹ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام لطفا با کلیه مدارک به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر حاج شنبه ۱۳ دی ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 340 مشاهده پرسش
    من ازسال ۷۴ که ازدواج کردم بیضه سمت راستم که بالا مانده و رشد نکرده بود را برداشتم و مدت ۲۵ سال با یک بیضه سمت چپ فعالیت جنسی خوب و فعالی داشتم حدود هشت سال هست که دیگر پیشگیری نمی کنیم و خانمم حامله نمی شود و الان مدتیک سال هست احساس می کنم بیضه ام کوچک تر شده و اخیرا دوماه هست که میل جنسی کم و مشکل نعوض و ضعف جنسی و کاهش میل جنسی و نعوض دارم خواهش مندم رانمایی کنید کوچک شدن بیضه درمان دارد و برای بهبود نعضوض و افزایش میل جنسی باید چه کار کنم.ممنون و سپاسگزارم.
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۳ دی ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا از طریق فرم مشاوره آنلاین موجود در سایت برای ویزیت اقدام‌کنید
  • تصویر کاربر جواد پنجشنبه ۱۱ دی ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 284 مشاهده پرسش
    سلام بعد از عمل واریکوسل سمت چپ پس از یک سال درد شدید دارم و میل جنسی خیلی کم شده و بیضه ها کوچک تر شدن لطفا مشاوره بدهید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۱ دی ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر جواد پنجشنبه ۱۱ دی ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 320 مشاهده پرسش
    سلام بعد از عمل واریکوسل سمت چپ پس از یک سال درد شدید دارم و میل جنسی خیلی کم شده و بیضه ها کوچک تر شدن لطفا مشاوره بدهید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۱ دی ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر مسافر شنبه ۶ دی ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 358 مشاهده پرسش
    عرض سلام‌ وقت بخیر آزمایش دادم تستوسترونم روی ۱.۶ هست یمدته نعوظ ناقص دارم و میل جنسیم کم شده زود انزالی شدید هم بهم دست میده چنانچه قبلا نبودم اینگونه بیضه هام هم احساس میکنم کوچک و با ضربه خوردن خیلی اهسته درد میکنه راه درمان چیست
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۶ دی ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا از طریق فرم مشاوره آنلاین موجود در سایت برای ویزیت اقدام کنید
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر