علت کوچک شدن بیضه ها چیست؟ [درمان]

آخرین بروزرسانی: 1 آذر 1402

در این مقاله می خوانید
در این نوشتار به بررسی علل کوچک شدن بیضه در مردان از جمله ارکیت، واریکوسل، پیچش بیضه و …  می پردازیم و روش های درمان آن را بیان می کنیم.

بیضه چیست؟

بیضه ها دو غده واقع در کیسه بیضه و جز سیستم باروری مردانه می باشند. وظیفه اصلی کیسه بیضه یا اسکروتوم، تنظیم دمای اطراف بیضه ها بوده که این کار را به وسیله جمع شدن در پاسخ به هوای سرد و آزاد شدن و رها شدن در پاسخ به هوای گرم انجام می دهد. با این مکانیزم، افراد حس می کنند که بیضه های آنان از حد نرمال کوچکتر و یا بزرگتر شده است.
اگر چه تعریف دقیق آتروفی بیضه، شامل کوچک شدن و کاهش سایز در حجم بیضه ها است نه کیسه بیضه ها. آتروفی بیضه به چندین دلیل می تواند رخ دهد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • صدمه مستقیم
  • بیماری های زمینه ای
  • قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی

علائم کوچک شدن بیضه یا آتروفی بیضه

شاه علامت در آتروفی بیضه ها کوچک شدن یک یا هر دو بیضه می باشد، علائم دیگر بر اساس سن بیمار می تواند با آن همراه شود:

❇ علائم کوچک شدن بیضه پیش از بلوغ

برای افرادی که هنوز به بلوغ نرسیده اند، علائم همراه آن شامل عدم وجود خصوصیات ثانویه جنسی مانند موی صورت، موی عانه، افزایش سایز آلت است.

❇ علائم کوچک شدن بیضه پس از بلوغ

اگر فرد به بلوغ رسیده باشد علائمی چون کاهش میل و رانه جنسی، ناباروری، کاهش توده عضلانی، فقدان یا کاهش رشد موی صورت، فقدان یا کاهش رشد موی عانه و بیضه های نرم تر از حالت عادی دیده می شود.

کوچک شدن بیضه

علت کوچک شدن بیضه

1_ بیماری ارکیت

به التهاب بافت بیضه گفته می شود. شاه علامت در این بیماری، تورم و درد بیضه ها می باشد که می تواند با تب و تهوع همراه باشد. اگر چه در ابتدا تورم بیضه موجب بزرگتر دیده شدن بیضه ها می شود اما ارکیت در نهایت می تواند منجر به آتروفی بیضه شود. دو نوع اصلی ارکیت وجود دارد :

2_ ویروسی

به طور معمول به وسیله ویروس اوریون ایجاد می شود. تقریبا یک سوم مردان که پس از بلوغ به اوریون مبتلا شده اند، درگیری به صورت ارکیت را تجربه کرده اند. غالبا ارکیت ویروسی، ۴ الی ۷ روز پس از ابتلا به اوریون رخ می دهد.

 3_ باکتریایی

این نوع از ارکیت اغلب به علت عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا رخ می دهد. در برخی از موارد گزارش شده، از طریق التهاب مجاری ادرار (یورتریت ) یا عفونت منتقله از طریق سوندگذاری یا عبور وسایل جراحی از طریق مجرای ادراری بوجود می آید. از علل دیگر بوجود آورنده آتروفی می توان موارد زیر را ذکر کرد:

واریکوسل خفیف

4_ ابتلا به واریکوسل

به اتساع شبکه پامپینی فرم یا شبکه وریدی بیضوی واریکوسل گویند که به طور معمول بیضه سمت چپ را درگیر می کند و باعث آسیب به لوله های تولید کننده اسپرم در بیضه ها شده و در نهایت بیضه ها کوچک می شوند.

5_ افزایش سن

همانند زنان که در سیر سیکل باروری خود به سن یائسگی می رسند و تغییرات هورمونی را تجربه می کنند، برخی از مردان پروسه مشابهی به نام آندروپوز را تجربه می کنند که در آن سطح تستوسترون در بدن کاهش یافته و در نهایت آن، آتروفی بیضه ها رخ خواهد داد.

پیچ خوردگی بیضه

6_ پیچش (تورشن) بیضه

به حالتی که بیضه به دور طناب اسپرماتیک (که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد) گردش کند و پیچ بخورد، تورشن یا پیج خوردگی بیضه اطلاق می شود. کاهش جریان خون می تواند باعث درد و تورم در بیضه شود. اگر در چندین ساعت اولیه پیچش (۴ الی ۶ ساعت اول) درمان صورت نگیرد، می تواند باعث از بین رفتن دائمی بافت بیضه شود.

7_ درمان جایگزینی تستوسترون (TRT)

برخی از مردان آتروفی بیضه را در طی درمان با تستوسترون تجربه می کنند. چون این درمان سبب توقف تولید هورمون آزادکننده گونادوتروپین(GnRH) می شود. (هورمونی که از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز تاثیر گذاشته و باعث تولید هورمون LH می شود.)
بدون وجود GnRH غده هیپوفیز از تولید هورمون لوتئینی کننده (LH) دست برمی دارد و در صورت عدم وجود LH، بیضه ها دیگر تستوسترون تولید نخواهند کرد که در نهایت منجر به کوچک شدن بیضه ها می شود.

8_  استفاده از استروژن یا استروئید های آنابولیک

مکمل های آنابولیک استروئید یا استروژن می توانند اثری مانند TRT روی هورمون ها بگذارند و باعث کاهش تولید تستوسترون شوند.

9_ استفاده بیش از حد از الکل

استفاده بیش از حد الکل می تواند هم باعث کاهش تستوسترون و هم سبب آسیب بافتی شود که هر دو منجر به آتروفی بیضوی می شوند.

تشخیص کوچک شدن بیضه

به منظور یافتن علت زمینه ای ، پزشک از بیمار سوالاتی درباره شیوه زندگی (یافتن عادت های تغذیه ای خاص) و تاریخچه شخصی جنسی می پرسد. سپس با معاینه بیضه ها، اندازه، شکل، بافت و یا سفتی آنها معاینه می شود. بسته به نتایج معاینه، برخی از تست های زیر در خواست می شود:
  • سونوگرافی از بیضه ها
  • آزمایش کامل خون
  • تست سطح تستوسترون

درمان دارویی پروستات

درمان آتروفی بیضه ها

درمان مانند تمامی بیماری های دیگر، بستگی به عامل زمینه ای دارد. اگر آتروفی بیضه به علت عفونت های منتقله جنسی یا دیگر عفونت ها باشد، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز می باشد.
در موارد دیگر مانند استفاده بیش از حد الکل، تغییر شیوه زندگی کمک کننده می باشد. در موارد حاد چون تورشن یا پیچش بیضه، درمان مناسب، جراحی می باشد. اگر چه حالت هایی که باعث آتروفی بیضه می شوند اغلب به راحتی درمان می شوند اما آتروفی به خودی خود همواره برگشت پذیر نیست.
در بسیاری از موارد، درمان زودرس و سریع احتمال برگشت پذیری آتروفی را افزایش می دهد. این مورد در حالت تورشن بیضه بسیار مشاهده می شود. 

توصیه پزشک

برای جلوگیری از آتروفی و کوچک شدن بیضه ها مراجعه به موقع به پزشک و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب بسیار ضروری است چرا که در حال حاضر درمان طبیعی به منظور معکوس کردن روند آتروفی و از بین رفتن بیضه ها وجود ندارد.

 

دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر امین شنبه ۲۴ آبان ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 319 مشاهده پرسش
    سلام خدمت شما، من حدود 4ماه پیش عفونت بیضه داشتم که رفتم پیش دکتر ارولوژی و با انتی بیوتیک درمان شدم و از اون موقع بیضه ام اندازه اش نصف حالت طبیعی شده چه کنم که اندازاش مثل قبل بشه یا به مرور زمان درست میشه؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۲۴ آبان ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام اگر شما واقعا دچار کاهش سایز بیضه بر اثر عفونت شده اید برگشت ناپذیر است
  • تصویر کاربر میثم شنبه ۱۰ آبان ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 291 مشاهده پرسش
    سلام
    من چند وقتیه احساس می کنم بیضه ی چپم از بیضه ی راستم کوچیکتره تا الانم هیچ دردی نداشتم
    فقط یه سال پیش وقت ارضا شدنم از آلتم چرک و خون بیرون اومد
    آیا نگران کننده است؟نیاز به عمل دارد؟اسم بیماریش چیه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۱۰ آبان ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی انجام دهید
  • تصویر کاربر زهرا یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 313 مشاهده پرسش
    سلام ببخشید برای عمل هیدروسل در کودکان باید کیسه ی آب خارج بشه یا فقط آبشو میکشن و کیسه میمونه من پسرم یک ماه پیش عمل کرد و هنوز بیضش ب همون اندازه یاشاید بزرگتراز قبلشه نگرانم ک هیدروسلش هنوز باشه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام باید کیسه خارج شود
  • تصویر کاربر حسن جمعه ۲۷ تیر ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 378 مشاهده پرسش
    باسلام من ۲سال پیش توموربیضه داشتم که عمل کردم ویک بیضه رو دراوردن بعد ی ماه زده بوده به شکمم الان تحت نظردکتر انکولوژی هسم که گفته باید ۴جلسه ۵روزه شیمی درمانی بشی بعد عمل بفرسم بری الان تموم شده میتونم برا عمل بیام ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۷ تیر ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام،لطفا پس از اتمام شیمی درمانی سی تی اسکن شکم و لگن با تزریق انجام دهید و با جواب آن به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر امید شنبه ۳۱ خرداد ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 276 مشاهده پرسش
    سلام دکتر میخواستم ببینم حالت بیضه ورنگ الت تناسلی طبیعی یانه چون برای استخدامی افسری میخوام برم باسپاس فراوان یه لکه های برگ از پوست تیره شده پوست بیضه و انتهای رانم تیره شده
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۳۱ خرداد ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام،عکسی از شما ارسال نشده است
  • تصویر کاربر بهروز شنبه ۳۱ خرداد ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 372 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر من 37 سالمه متاهل هستم چند وقتیه احساس میکنم بیضه هام کوچیک شده و آب منیمم خیلی کم شده چیکار باید بکنم ؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق شنبه ۳۱ خرداد ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام،سونوگرافی از بیضه ها و آزمایش هورمون انجام دهید
  • تصویر کاربر محبوب دوشنبه ۶ مرداد ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 687 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر من پسر ۲۸ ماه ای دارم که احساس میکنم اندازه بیضه هاش خیلی کوچیکه وقتی میایسته که خیلی کم مشخصه وقتی میشینه باز کمی مشخصه.اندازشونم نصف بند انگشته.میخواستم بدونم طبیعیه؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۶ مرداد ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی انجام دهید و با جواب آن به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر Tnha دوشنبه ۶ مرداد ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 436 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر.من زمانیکه بچه بودم.اون زمان اریون گرفتم.الان بیضه سمت چپم کوچکتره.به نظر شما من بچه دار نمیشم.من هنوز مجردم.راهی هست که بفهم که این مشکل دارم یا نه.
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۶ مرداد ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام،لطفا آزمایش اسپرم دهید
  • تصویر کاربر نیما چهارشنبه ۸ مرداد ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 339 مشاهده پرسش
    با سلام و احترام
    اندازه طبیعی بیضه در سن ۳۲ سالگی باید حدودا چقدر باشد و در حال حاضر بنده مدتی هست که رشد موی صورت و سرم کم شده و همچنین رشد موی اطراف آلت تناسلی هم کم شده به نظرتون علتش چی میتونه باشه البته سال ۹۲ عمل واریکوسل هم انجام دادم مشکل باروری هم داشت که خدا کمک کرد و سال ۹۶ بچه دار شدم ولی در حال حاضر این مشکلات رو دارم که موجب نگرانیم شده بنده رو راهنمایی بفرمائید
    با تشکر فراوان از شما
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۸ مرداد ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی از بیضه و آزمایش هورمون انجام دهید
  • تصویر کاربر N پنجشنبه ۹ مرداد ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 285 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر
    اقای دکتر من ۷ ماه پیش عمل واریکسل کردم و الان اسپرمم غلیظ شده
    آیا غلیظی اسپرم نشانه چیست؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۹ مرداد ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا آزمایش اسپرم بدهید و جواب انرا برایم ارسال کنید
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر