علت کوچک شدن بیضه ها چیست؟ [درمان]

آخرین بروزرسانی: 1 آذر 1402

در این مقاله می خوانید
در این نوشتار به بررسی علل کوچک شدن بیضه در مردان از جمله ارکیت، واریکوسل، پیچش بیضه و …  می پردازیم و روش های درمان آن را بیان می کنیم.

بیضه چیست؟

بیضه ها دو غده واقع در کیسه بیضه و جز سیستم باروری مردانه می باشند. وظیفه اصلی کیسه بیضه یا اسکروتوم، تنظیم دمای اطراف بیضه ها بوده که این کار را به وسیله جمع شدن در پاسخ به هوای سرد و آزاد شدن و رها شدن در پاسخ به هوای گرم انجام می دهد. با این مکانیزم، افراد حس می کنند که بیضه های آنان از حد نرمال کوچکتر و یا بزرگتر شده است.
اگر چه تعریف دقیق آتروفی بیضه، شامل کوچک شدن و کاهش سایز در حجم بیضه ها است نه کیسه بیضه ها. آتروفی بیضه به چندین دلیل می تواند رخ دهد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • صدمه مستقیم
  • بیماری های زمینه ای
  • قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی

علائم کوچک شدن بیضه یا آتروفی بیضه

شاه علامت در آتروفی بیضه ها کوچک شدن یک یا هر دو بیضه می باشد، علائم دیگر بر اساس سن بیمار می تواند با آن همراه شود:

❇ علائم کوچک شدن بیضه پیش از بلوغ

برای افرادی که هنوز به بلوغ نرسیده اند، علائم همراه آن شامل عدم وجود خصوصیات ثانویه جنسی مانند موی صورت، موی عانه، افزایش سایز آلت است.

❇ علائم کوچک شدن بیضه پس از بلوغ

اگر فرد به بلوغ رسیده باشد علائمی چون کاهش میل و رانه جنسی، ناباروری، کاهش توده عضلانی، فقدان یا کاهش رشد موی صورت، فقدان یا کاهش رشد موی عانه و بیضه های نرم تر از حالت عادی دیده می شود.

کوچک شدن بیضه

علت کوچک شدن بیضه

1_ بیماری ارکیت

به التهاب بافت بیضه گفته می شود. شاه علامت در این بیماری، تورم و درد بیضه ها می باشد که می تواند با تب و تهوع همراه باشد. اگر چه در ابتدا تورم بیضه موجب بزرگتر دیده شدن بیضه ها می شود اما ارکیت در نهایت می تواند منجر به آتروفی بیضه شود. دو نوع اصلی ارکیت وجود دارد :

2_ ویروسی

به طور معمول به وسیله ویروس اوریون ایجاد می شود. تقریبا یک سوم مردان که پس از بلوغ به اوریون مبتلا شده اند، درگیری به صورت ارکیت را تجربه کرده اند. غالبا ارکیت ویروسی، ۴ الی ۷ روز پس از ابتلا به اوریون رخ می دهد.

 3_ باکتریایی

این نوع از ارکیت اغلب به علت عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا رخ می دهد. در برخی از موارد گزارش شده، از طریق التهاب مجاری ادرار (یورتریت ) یا عفونت منتقله از طریق سوندگذاری یا عبور وسایل جراحی از طریق مجرای ادراری بوجود می آید. از علل دیگر بوجود آورنده آتروفی می توان موارد زیر را ذکر کرد:

واریکوسل خفیف

4_ ابتلا به واریکوسل

به اتساع شبکه پامپینی فرم یا شبکه وریدی بیضوی واریکوسل گویند که به طور معمول بیضه سمت چپ را درگیر می کند و باعث آسیب به لوله های تولید کننده اسپرم در بیضه ها شده و در نهایت بیضه ها کوچک می شوند.

5_ افزایش سن

همانند زنان که در سیر سیکل باروری خود به سن یائسگی می رسند و تغییرات هورمونی را تجربه می کنند، برخی از مردان پروسه مشابهی به نام آندروپوز را تجربه می کنند که در آن سطح تستوسترون در بدن کاهش یافته و در نهایت آن، آتروفی بیضه ها رخ خواهد داد.

پیچ خوردگی بیضه

6_ پیچش (تورشن) بیضه

به حالتی که بیضه به دور طناب اسپرماتیک (که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد) گردش کند و پیچ بخورد، تورشن یا پیج خوردگی بیضه اطلاق می شود. کاهش جریان خون می تواند باعث درد و تورم در بیضه شود. اگر در چندین ساعت اولیه پیچش (۴ الی ۶ ساعت اول) درمان صورت نگیرد، می تواند باعث از بین رفتن دائمی بافت بیضه شود.

7_ درمان جایگزینی تستوسترون (TRT)

برخی از مردان آتروفی بیضه را در طی درمان با تستوسترون تجربه می کنند. چون این درمان سبب توقف تولید هورمون آزادکننده گونادوتروپین(GnRH) می شود. (هورمونی که از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز تاثیر گذاشته و باعث تولید هورمون LH می شود.)
بدون وجود GnRH غده هیپوفیز از تولید هورمون لوتئینی کننده (LH) دست برمی دارد و در صورت عدم وجود LH، بیضه ها دیگر تستوسترون تولید نخواهند کرد که در نهایت منجر به کوچک شدن بیضه ها می شود.

8_  استفاده از استروژن یا استروئید های آنابولیک

مکمل های آنابولیک استروئید یا استروژن می توانند اثری مانند TRT روی هورمون ها بگذارند و باعث کاهش تولید تستوسترون شوند.

9_ استفاده بیش از حد از الکل

استفاده بیش از حد الکل می تواند هم باعث کاهش تستوسترون و هم سبب آسیب بافتی شود که هر دو منجر به آتروفی بیضوی می شوند.

تشخیص کوچک شدن بیضه

به منظور یافتن علت زمینه ای ، پزشک از بیمار سوالاتی درباره شیوه زندگی (یافتن عادت های تغذیه ای خاص) و تاریخچه شخصی جنسی می پرسد. سپس با معاینه بیضه ها، اندازه، شکل، بافت و یا سفتی آنها معاینه می شود. بسته به نتایج معاینه، برخی از تست های زیر در خواست می شود:
  • سونوگرافی از بیضه ها
  • آزمایش کامل خون
  • تست سطح تستوسترون

درمان دارویی پروستات

درمان آتروفی بیضه ها

درمان مانند تمامی بیماری های دیگر، بستگی به عامل زمینه ای دارد. اگر آتروفی بیضه به علت عفونت های منتقله جنسی یا دیگر عفونت ها باشد، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز می باشد.
در موارد دیگر مانند استفاده بیش از حد الکل، تغییر شیوه زندگی کمک کننده می باشد. در موارد حاد چون تورشن یا پیچش بیضه، درمان مناسب، جراحی می باشد. اگر چه حالت هایی که باعث آتروفی بیضه می شوند اغلب به راحتی درمان می شوند اما آتروفی به خودی خود همواره برگشت پذیر نیست.
در بسیاری از موارد، درمان زودرس و سریع احتمال برگشت پذیری آتروفی را افزایش می دهد. این مورد در حالت تورشن بیضه بسیار مشاهده می شود. 

توصیه پزشک

برای جلوگیری از آتروفی و کوچک شدن بیضه ها مراجعه به موقع به پزشک و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب بسیار ضروری است چرا که در حال حاضر درمان طبیعی به منظور معکوس کردن روند آتروفی و از بین رفتن بیضه ها وجود ندارد.

 

دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

ثبت سوال جدید غیرفعال می‌باشد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر 2448 دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 720 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر وقتتون بخیر. من یه مدت از استرویید های آنابولیک استفاده کردم برای باشگاه و انگار بیضه هام از اندازه گذشتش کوچیک تر شدن حتی از hcg هم استفاده کردم اما هنوز کوچیک هستن . خواستم بدونم قابل درمان و میشه به حالت اول برگردن بیضه هام . ممنون میشم راهنماییم کنید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،متاسفانه مصرف اشتباه داروهای فوق سبب این عوارض میشود ابتدا یک ازمایش هورمونی داده و با جواب ان به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر Ali دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 752 مشاهده پرسش
    سلام ببخشید من ۲۵ سالمه و چند روزی میشه درد خفیفی در بیضه که بیشتر در راست هست حس میکنم خواستم ببینم چه مشکلی میتونه باشه؟البته من از سن حدودا ۱۲ سالگی آخر ادرارم چند قطره خون داشت و سوزش ادرار داشتم که دوبار یکی همون موقع یکی چند سال بعد مراجعه کردم ولی گفتن هیچ مشکل خاصی ندارم الانم گاهی اوقات هست و سوزش ادرار هم دارم خواستم ببینم مشکلم چیه یکبار هم یک عمل کردم گفتن شاید مجاری ادرار تنگ باشه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،اطفا با کلیه مدارک به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر حسین دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 321 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر بیضه سمت چپ خیلی کم از سمت راست کوچک تر هستش و بعضی اوقات درد بسیار کمی دارم و بیضه سمت راست خیلی کم از سمت چپ پایین تره مشکلی دارم آیا؟ و حد طبیعی اندازه بیضه باید چقد باشه؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۷ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،سونوگرافی از بیضه انجام داده و با جواب ان به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر Mike یکشنبه ۶ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 597 مشاهده پرسش
    با سلام. مردی هستم 37 ساله. اندازه بیضه سمت چپ من چند برابر بزرگتر از بیضه سمت راست هست ولی دردی احساس نمی کنم. آیا خطری مرا تهدید می کنه؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۶ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک سونوگرافی از بیضه ها انجام دهید
  • تصویر کاربر رضا یکشنبه ۶ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 420 مشاهده پرسش
    سلام جناب دکتر بنده شش ماه قبل عمل واریکوسل انجام دادم همون موقع دکتر به من گفت هشت ماه بعد وضعیت باروری شما درست میشه اما الان احساس میکنم بیضه سمت چپ مقدار قابل محسوسی به وسیله دست از بیضه راست کوچک تر شده و جدیدا میخوام عقد کنم این موضوع خیلی نگرانم کرده راهنماییم کنید با تشکر ...
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۶ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،ممکن است شریان بیضه شما حین عمل اسیب دیده باشد
      جهت اطمینان بهتر است سونوگرافی انجام دهید
  • تصویر کاربر یاشار یکشنبه ۳۰ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 852 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر من 21سالمه بیضه های من از سه ماه پیش شروع به کوچک شدن کرده و شبا تو خواب از همون ناحیه درد میگیره که اصلا نمیشه تکون خورد میشه علتشو بگید بهم ممنون میشم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۳۰ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا با سونوگرافی از بیضه ها به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر محسن یکشنبه ۳۰ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 347 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر من ده ساله که خودارضایی میکردم و اینطوری نبود که کار هر روزم باشه و بارها ترک موقتم داشتم اما باز برگشتم الانم مدت کمیه فعلا انجام ندادم خدا رو شکر و متوجه این شدم که بیضه چپم کوچیکتر شده خیلی نگرانم آقای دکتر و میترسم ازدواج کنم،۲۹ سالمه
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۳۰ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بعید است که خود ارضایی سبب کوچکی بیضه شود محض اطمینان میتوانید یک سونوگرافی از بیضه ها انجام دهید
  • تصویر کاربر کیان پنجشنبه ۲۷ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 444 مشاهده پرسش
    با سلام
    فرزندم ۲۵ روز دارد و تا امروز همه چیزش طبیعی بوده و حتی ۱۴ روز پیش ختنه هم انجام شد اما امروز بطور اتفاقی ملاحظه کردم بیضه چپش کوچکتر از بیضه راستش شده تقریبا کمتر از نصف سمت راست.می خواستم بدونم علتش چیه و نگران کننده نیست؟چیکار باید بکنم؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۲۷ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک سونوگرافی از بیضه ها انجام دهید
  • تصویر کاربر عمار پنجشنبه ۲۷ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 356 مشاهده پرسش
    سلام.وقت بخیر.من بیضه چپم خیلی کوچک شده آزمایش اسپرم هم دادم و سونوگرافی دکتر برام تکرار آزمایش نوشت.آیا مشکلی تو بچه دار شدن برام پیش میآد؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۲۷ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،اگر ازمایش اسپرم شما نرمال باشد مشکلی در بچه دار شدن ندارید
  • تصویر کاربر Wahid چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 689 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر خسته نباشید بنده ۲۳ سالمه سرباز هستم تقریبا چند سالی میشه خود ارضایی میکنم دردی تو بیضه هام نداشتم تا زمانی که اومدم خدمت بیضه سمت چپم شروع به درد مبهمی کرد چند بار رفتم دکتر برا سونو گفتن مشکلی نداری تا این که آخرین بار که برا سونو رفتم دکتر گفت در هر دو طرف علائم واریکوسل خفیف دارم الانم بیضه سمت راستم احساس میکنم متورمه یعنی کمی بزرگتر از بیضه چپمه و کمی چرخش داره گاهی وقتها هم احساس درد کمی تو قسمت بالای بیضه راستم میکنم آیا از خود ارضایی به این بلا دچار شدم ؟؟؟راه چاره چیه؟؟؟ممنون میشم پاسخ بدید ؟؟؟؟؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،این علائم از عوارض خود ارضایی است واریکوسل خفیف نیازی به درمان ندارد
درحال دریافت اطلاعات