علت کوچک شدن بیضه ها چیست؟ [درمان]

آخرین بروزرسانی: 1 آذر 1402

در این مقاله می خوانید
در این نوشتار به بررسی علل کوچک شدن بیضه در مردان از جمله ارکیت، واریکوسل، پیچش بیضه و …  می پردازیم و روش های درمان آن را بیان می کنیم.

بیضه چیست؟

بیضه ها دو غده واقع در کیسه بیضه و جز سیستم باروری مردانه می باشند. وظیفه اصلی کیسه بیضه یا اسکروتوم، تنظیم دمای اطراف بیضه ها بوده که این کار را به وسیله جمع شدن در پاسخ به هوای سرد و آزاد شدن و رها شدن در پاسخ به هوای گرم انجام می دهد. با این مکانیزم، افراد حس می کنند که بیضه های آنان از حد نرمال کوچکتر و یا بزرگتر شده است.
اگر چه تعریف دقیق آتروفی بیضه، شامل کوچک شدن و کاهش سایز در حجم بیضه ها است نه کیسه بیضه ها. آتروفی بیضه به چندین دلیل می تواند رخ دهد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • صدمه مستقیم
  • بیماری های زمینه ای
  • قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی

علائم کوچک شدن بیضه یا آتروفی بیضه

شاه علامت در آتروفی بیضه ها کوچک شدن یک یا هر دو بیضه می باشد، علائم دیگر بر اساس سن بیمار می تواند با آن همراه شود:

❇ علائم کوچک شدن بیضه پیش از بلوغ

برای افرادی که هنوز به بلوغ نرسیده اند، علائم همراه آن شامل عدم وجود خصوصیات ثانویه جنسی مانند موی صورت، موی عانه، افزایش سایز آلت است.

❇ علائم کوچک شدن بیضه پس از بلوغ

اگر فرد به بلوغ رسیده باشد علائمی چون کاهش میل و رانه جنسی، ناباروری، کاهش توده عضلانی، فقدان یا کاهش رشد موی صورت، فقدان یا کاهش رشد موی عانه و بیضه های نرم تر از حالت عادی دیده می شود.

کوچک شدن بیضه

علت کوچک شدن بیضه

1_ بیماری ارکیت

به التهاب بافت بیضه گفته می شود. شاه علامت در این بیماری، تورم و درد بیضه ها می باشد که می تواند با تب و تهوع همراه باشد. اگر چه در ابتدا تورم بیضه موجب بزرگتر دیده شدن بیضه ها می شود اما ارکیت در نهایت می تواند منجر به آتروفی بیضه شود. دو نوع اصلی ارکیت وجود دارد :

2_ ویروسی

به طور معمول به وسیله ویروس اوریون ایجاد می شود. تقریبا یک سوم مردان که پس از بلوغ به اوریون مبتلا شده اند، درگیری به صورت ارکیت را تجربه کرده اند. غالبا ارکیت ویروسی، ۴ الی ۷ روز پس از ابتلا به اوریون رخ می دهد.

 3_ باکتریایی

این نوع از ارکیت اغلب به علت عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا رخ می دهد. در برخی از موارد گزارش شده، از طریق التهاب مجاری ادرار (یورتریت ) یا عفونت منتقله از طریق سوندگذاری یا عبور وسایل جراحی از طریق مجرای ادراری بوجود می آید. از علل دیگر بوجود آورنده آتروفی می توان موارد زیر را ذکر کرد:

واریکوسل خفیف

4_ ابتلا به واریکوسل

به اتساع شبکه پامپینی فرم یا شبکه وریدی بیضوی واریکوسل گویند که به طور معمول بیضه سمت چپ را درگیر می کند و باعث آسیب به لوله های تولید کننده اسپرم در بیضه ها شده و در نهایت بیضه ها کوچک می شوند.

5_ افزایش سن

همانند زنان که در سیر سیکل باروری خود به سن یائسگی می رسند و تغییرات هورمونی را تجربه می کنند، برخی از مردان پروسه مشابهی به نام آندروپوز را تجربه می کنند که در آن سطح تستوسترون در بدن کاهش یافته و در نهایت آن، آتروفی بیضه ها رخ خواهد داد.

پیچ خوردگی بیضه

6_ پیچش (تورشن) بیضه

به حالتی که بیضه به دور طناب اسپرماتیک (که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد) گردش کند و پیچ بخورد، تورشن یا پیج خوردگی بیضه اطلاق می شود. کاهش جریان خون می تواند باعث درد و تورم در بیضه شود. اگر در چندین ساعت اولیه پیچش (۴ الی ۶ ساعت اول) درمان صورت نگیرد، می تواند باعث از بین رفتن دائمی بافت بیضه شود.

7_ درمان جایگزینی تستوسترون (TRT)

برخی از مردان آتروفی بیضه را در طی درمان با تستوسترون تجربه می کنند. چون این درمان سبب توقف تولید هورمون آزادکننده گونادوتروپین(GnRH) می شود. (هورمونی که از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز تاثیر گذاشته و باعث تولید هورمون LH می شود.)
بدون وجود GnRH غده هیپوفیز از تولید هورمون لوتئینی کننده (LH) دست برمی دارد و در صورت عدم وجود LH، بیضه ها دیگر تستوسترون تولید نخواهند کرد که در نهایت منجر به کوچک شدن بیضه ها می شود.

8_  استفاده از استروژن یا استروئید های آنابولیک

مکمل های آنابولیک استروئید یا استروژن می توانند اثری مانند TRT روی هورمون ها بگذارند و باعث کاهش تولید تستوسترون شوند.

9_ استفاده بیش از حد از الکل

استفاده بیش از حد الکل می تواند هم باعث کاهش تستوسترون و هم سبب آسیب بافتی شود که هر دو منجر به آتروفی بیضوی می شوند.

تشخیص کوچک شدن بیضه

به منظور یافتن علت زمینه ای ، پزشک از بیمار سوالاتی درباره شیوه زندگی (یافتن عادت های تغذیه ای خاص) و تاریخچه شخصی جنسی می پرسد. سپس با معاینه بیضه ها، اندازه، شکل، بافت و یا سفتی آنها معاینه می شود. بسته به نتایج معاینه، برخی از تست های زیر در خواست می شود:
  • سونوگرافی از بیضه ها
  • آزمایش کامل خون
  • تست سطح تستوسترون

درمان دارویی پروستات

درمان آتروفی بیضه ها

درمان مانند تمامی بیماری های دیگر، بستگی به عامل زمینه ای دارد. اگر آتروفی بیضه به علت عفونت های منتقله جنسی یا دیگر عفونت ها باشد، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز می باشد.
در موارد دیگر مانند استفاده بیش از حد الکل، تغییر شیوه زندگی کمک کننده می باشد. در موارد حاد چون تورشن یا پیچش بیضه، درمان مناسب، جراحی می باشد. اگر چه حالت هایی که باعث آتروفی بیضه می شوند اغلب به راحتی درمان می شوند اما آتروفی به خودی خود همواره برگشت پذیر نیست.
در بسیاری از موارد، درمان زودرس و سریع احتمال برگشت پذیری آتروفی را افزایش می دهد. این مورد در حالت تورشن بیضه بسیار مشاهده می شود. 

توصیه پزشک

برای جلوگیری از آتروفی و کوچک شدن بیضه ها مراجعه به موقع به پزشک و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب بسیار ضروری است چرا که در حال حاضر درمان طبیعی به منظور معکوس کردن روند آتروفی و از بین رفتن بیضه ها وجود ندارد.

 

دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر فرهاد چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 472 مشاهده پرسش
    با سلام
    دو سال است که میل جنس ام کم شده است و آزمایشات سطح تستسترون و سونوگرافی بیضه انجام دادم و مدت یکسال هفته ای دو بار آمپول HCGتزریق کردم ولی وضع بدتر شده است و بیضه هایم کوچکتر شده و اصلا میل جنسی ندارم لطفا راهنماییم نمایید با سپاس
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،میزان تزریق HCG شما بسیار زیاد و غیر نرمال بوده است لطفا به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر محمد سه شنبه ۲۰ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 634 مشاهده پرسش
    سلام بیضه سمت چپ از سمت راست پایین تر است و بعضی اوقات درد دربیضه ها مثل گرفتن و ول کردن در چند ثانیه است
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۲۰ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
  • تصویر کاربر نیما سه شنبه ۲۰ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 570 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر.کیسه بیضه م احساس میکنم خیلی آویزون شده وبیضه هام فکر میکنم باد کردن طوری که موقع شلوار پوشیدن دچار مشکل میشم و برای همین شرت تنگ میپوصم و میکشم بالا..دوتا دکتر رفتم یکیش گفت باید عمل کنی و یکی دیگه گفت مهم نیست و یک قرص تجویز کرد و گفت هر وقت درد کرد بخور.نظر شما چی۶؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۲۰ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
  • تصویر کاربر دانیال یکشنبه ۱۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 356 مشاهده پرسش
    سلام من 18سالمه بیضه سمت راستم تقریبا یک سوم از سمت چپ هستش آیا مشکل خاصی هستش گاهی اوقاط بیضه هام خارش شدیدی می گیرد خیلی ممنون میشم جوابم رادهی
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا با جواب سونوگرافی به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر منصور پنجشنبه ۸ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 290 مشاهده پرسش
    سلام خدمت شما،یکسال از عمل وازکتومی بنده گذشته.در بیضیه سمت چپ توده گرانولوما ایجاد شده.در حین ارضا شدن درد شدیدی در بیضیه چپ و قسمت انتهایی مثانه در سمت چپ دارم.تحت درمان نیز قرار گرفتم، اما خوب نشدم.ضمنا از دکتر معالج درباره برگشت وازکتومی سوال کردم.جواب ایشان دز مورد برگشت ۴۰ درصد بود چرا؟درمان مصرفی گاپانتن و قدص ویتامین ب ۱ بود.ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۸ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
  • تصویر کاربر حمید جمعه ۲ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 850 مشاهده پرسش
    با سلام
    مصرف شیشه تو کوچکتر شدن بیضه تأثیر داره
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،میل جنسی را کم‌میکند اما روی اندازه بیضه تاثیری ندارد
  • تصویر کاربر علی جمعه ۲ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 300 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر
    جوانی هستم 30 ساله از زمان بچگی بیضه هام بیش از حد کوچک بود و از روی خجالت به دکتر مراجعه نکردم حالا که رفتم پیش متخصص و سونو دادم گفتند که شما نابارور هستید میخواستم بدونم آیا راهی وجود دارد که بیضه هام به اندازه نرمال خودش برسه یا نه؟ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا با کلیه مدارک به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر مجرد پنجشنبه ۲۴ بهمن ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 298 مشاهده پرسش
    سلام دکتر بنده ۲۰ ساله هستم.دکتر بیًه راست و چپ ما هم اندازه است اشکالی ندارد؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۲۴ بهمن ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،خیر
  • تصویر کاربر سارا پنجشنبه ۱۰ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 350 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید
    پسر ۱۳ ساله ای دارم که یک سال پیش برای کوچکی آلت پیش اورولوژیست بردم و طی دو ماه دو تا تصفه آمپول تستسترون ۲۵۰ تزریق کردن بعد از تزریق تغیر در صدا و علائم بلوغ دیده شد مو های صورت هم بیرون اومده
    میخواستم ببینم آیا این تزریق باعث آتروفی بیضه ها میشه واینکه لازم هست به پزشک مراجعه کنیم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۱۰ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بسیار بعید است محض اطمینان سونوگرافی بیضه انجام دهید
  • تصویر کاربر AN سه شنبه ۱۵ مرداد ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 772 مشاهده پرسش
    سلام
    وقت بخیر
    الان ۷روز هست که عمل جراحی واریکوسل چپ انجام دادم که باز بیضه چپ از بیضه راست پایینتر هست و دست که پایین بیضه میزنم وریدهای رو حس میکنم که پایین بیضه چپ جمع شدند آیا عمل جراحی بدرستی انجام نشده برام سوال هست که این توده‌های پایین بیضه چیست لطفاًتوضیح بدید آیا مشکلی در آینده دارد یا نه؟
    خیلی ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۵ مرداد ۹۸( 4 سال پیش)
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر