علت کوچک شدن بیضه ها چیست؟ [درمان]

آخرین بروزرسانی: 1 آذر 1402

در این مقاله می خوانید
در این نوشتار به بررسی علل کوچک شدن بیضه در مردان از جمله ارکیت، واریکوسل، پیچش بیضه و …  می پردازیم و روش های درمان آن را بیان می کنیم.

بیضه چیست؟

بیضه ها دو غده واقع در کیسه بیضه و جز سیستم باروری مردانه می باشند. وظیفه اصلی کیسه بیضه یا اسکروتوم، تنظیم دمای اطراف بیضه ها بوده که این کار را به وسیله جمع شدن در پاسخ به هوای سرد و آزاد شدن و رها شدن در پاسخ به هوای گرم انجام می دهد. با این مکانیزم، افراد حس می کنند که بیضه های آنان از حد نرمال کوچکتر و یا بزرگتر شده است.
اگر چه تعریف دقیق آتروفی بیضه، شامل کوچک شدن و کاهش سایز در حجم بیضه ها است نه کیسه بیضه ها. آتروفی بیضه به چندین دلیل می تواند رخ دهد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • صدمه مستقیم
  • بیماری های زمینه ای
  • قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی

علائم کوچک شدن بیضه یا آتروفی بیضه

شاه علامت در آتروفی بیضه ها کوچک شدن یک یا هر دو بیضه می باشد، علائم دیگر بر اساس سن بیمار می تواند با آن همراه شود:

❇ علائم کوچک شدن بیضه پیش از بلوغ

برای افرادی که هنوز به بلوغ نرسیده اند، علائم همراه آن شامل عدم وجود خصوصیات ثانویه جنسی مانند موی صورت، موی عانه، افزایش سایز آلت است.

❇ علائم کوچک شدن بیضه پس از بلوغ

اگر فرد به بلوغ رسیده باشد علائمی چون کاهش میل و رانه جنسی، ناباروری، کاهش توده عضلانی، فقدان یا کاهش رشد موی صورت، فقدان یا کاهش رشد موی عانه و بیضه های نرم تر از حالت عادی دیده می شود.

کوچک شدن بیضه

علت کوچک شدن بیضه

1_ بیماری ارکیت

به التهاب بافت بیضه گفته می شود. شاه علامت در این بیماری، تورم و درد بیضه ها می باشد که می تواند با تب و تهوع همراه باشد. اگر چه در ابتدا تورم بیضه موجب بزرگتر دیده شدن بیضه ها می شود اما ارکیت در نهایت می تواند منجر به آتروفی بیضه شود. دو نوع اصلی ارکیت وجود دارد :

2_ ویروسی

به طور معمول به وسیله ویروس اوریون ایجاد می شود. تقریبا یک سوم مردان که پس از بلوغ به اوریون مبتلا شده اند، درگیری به صورت ارکیت را تجربه کرده اند. غالبا ارکیت ویروسی، ۴ الی ۷ روز پس از ابتلا به اوریون رخ می دهد.

 3_ باکتریایی

این نوع از ارکیت اغلب به علت عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا رخ می دهد. در برخی از موارد گزارش شده، از طریق التهاب مجاری ادرار (یورتریت ) یا عفونت منتقله از طریق سوندگذاری یا عبور وسایل جراحی از طریق مجرای ادراری بوجود می آید. از علل دیگر بوجود آورنده آتروفی می توان موارد زیر را ذکر کرد:

واریکوسل خفیف

4_ ابتلا به واریکوسل

به اتساع شبکه پامپینی فرم یا شبکه وریدی بیضوی واریکوسل گویند که به طور معمول بیضه سمت چپ را درگیر می کند و باعث آسیب به لوله های تولید کننده اسپرم در بیضه ها شده و در نهایت بیضه ها کوچک می شوند.

5_ افزایش سن

همانند زنان که در سیر سیکل باروری خود به سن یائسگی می رسند و تغییرات هورمونی را تجربه می کنند، برخی از مردان پروسه مشابهی به نام آندروپوز را تجربه می کنند که در آن سطح تستوسترون در بدن کاهش یافته و در نهایت آن، آتروفی بیضه ها رخ خواهد داد.

پیچ خوردگی بیضه

6_ پیچش (تورشن) بیضه

به حالتی که بیضه به دور طناب اسپرماتیک (که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد) گردش کند و پیچ بخورد، تورشن یا پیج خوردگی بیضه اطلاق می شود. کاهش جریان خون می تواند باعث درد و تورم در بیضه شود. اگر در چندین ساعت اولیه پیچش (۴ الی ۶ ساعت اول) درمان صورت نگیرد، می تواند باعث از بین رفتن دائمی بافت بیضه شود.

7_ درمان جایگزینی تستوسترون (TRT)

برخی از مردان آتروفی بیضه را در طی درمان با تستوسترون تجربه می کنند. چون این درمان سبب توقف تولید هورمون آزادکننده گونادوتروپین(GnRH) می شود. (هورمونی که از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز تاثیر گذاشته و باعث تولید هورمون LH می شود.)
بدون وجود GnRH غده هیپوفیز از تولید هورمون لوتئینی کننده (LH) دست برمی دارد و در صورت عدم وجود LH، بیضه ها دیگر تستوسترون تولید نخواهند کرد که در نهایت منجر به کوچک شدن بیضه ها می شود.

8_  استفاده از استروژن یا استروئید های آنابولیک

مکمل های آنابولیک استروئید یا استروژن می توانند اثری مانند TRT روی هورمون ها بگذارند و باعث کاهش تولید تستوسترون شوند.

9_ استفاده بیش از حد از الکل

استفاده بیش از حد الکل می تواند هم باعث کاهش تستوسترون و هم سبب آسیب بافتی شود که هر دو منجر به آتروفی بیضوی می شوند.

تشخیص کوچک شدن بیضه

به منظور یافتن علت زمینه ای ، پزشک از بیمار سوالاتی درباره شیوه زندگی (یافتن عادت های تغذیه ای خاص) و تاریخچه شخصی جنسی می پرسد. سپس با معاینه بیضه ها، اندازه، شکل، بافت و یا سفتی آنها معاینه می شود. بسته به نتایج معاینه، برخی از تست های زیر در خواست می شود:
  • سونوگرافی از بیضه ها
  • آزمایش کامل خون
  • تست سطح تستوسترون

درمان دارویی پروستات

درمان آتروفی بیضه ها

درمان مانند تمامی بیماری های دیگر، بستگی به عامل زمینه ای دارد. اگر آتروفی بیضه به علت عفونت های منتقله جنسی یا دیگر عفونت ها باشد، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز می باشد.
در موارد دیگر مانند استفاده بیش از حد الکل، تغییر شیوه زندگی کمک کننده می باشد. در موارد حاد چون تورشن یا پیچش بیضه، درمان مناسب، جراحی می باشد. اگر چه حالت هایی که باعث آتروفی بیضه می شوند اغلب به راحتی درمان می شوند اما آتروفی به خودی خود همواره برگشت پذیر نیست.
در بسیاری از موارد، درمان زودرس و سریع احتمال برگشت پذیری آتروفی را افزایش می دهد. این مورد در حالت تورشن بیضه بسیار مشاهده می شود. 

توصیه پزشک

برای جلوگیری از آتروفی و کوچک شدن بیضه ها مراجعه به موقع به پزشک و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب بسیار ضروری است چرا که در حال حاضر درمان طبیعی به منظور معکوس کردن روند آتروفی و از بین رفتن بیضه ها وجود ندارد.

 

دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر حامد چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 297 مشاهده پرسش
    درود بر شما
    یک توده به اندازه 10 میلیمتر در کیسه بیضه چپ به وجود اومده که به بیضه متصل نیست و در سونوگرافی هم دیده نمیشه، و هنگام نشستن طولانی دچار درد میشم
    با اینکه عمل واریکوسل هم انجام دادم اما سرعت حرکت اسپرم پایینی دارم
    ممنون میشم راهنمایی کنید
    سپاس
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،احتمالا شما کیست بیضه دارید با سونوگرافی قبل و بعد عمل و اخرین ازمایش اسپرم به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر امید چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 415 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر من15 سالمه نزدیکه 2 ساله بیضه ی سمت راستم اصلا ناپدید شده وفقط بیضه سمت چپم هستش نزدیک 2 ساله خود ارضایی میکردم ولی الان دیگه نمیکنم هنوز چیزی به خانواده نگفتم ترو خدا جواب بدین
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،اطفا یک سونوگرافی اسکروتوم،بیضه ها و نواحی اینگوئینال دو طرفه انجام دهید و با جواب ان به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر محمد. جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 450 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر خسته نباشید من بیضه سمت چپم کوچیک تر از سمت راستیی هست گاهی اوقات در سمت بیضه چپ درد شدید میگرفتم تا یکی دوساعت ک نمیتونستم کاری کنم اما الان بهترم ولی اینک اختلاف بینشون هست خیلی حالمو بد کرده میترسم بچه دار نشم در اینده ارضا هم میشم 17سالمه خیلی خیلی ممنون میشم راهنمایی کنید خیلی نگرانم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،تا ۲۰٪ اختلاف سایز بین ۲ بیضه طبیعی است اگر بیشتر بود به پزشک مراجعه کنید
  • تصویر کاربر محمد سه شنبه ۱۸ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 271 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر
    بنده چهارده ساله هستم و از سیزده سالگی خود ارضای میکنم
    بعد ی مدتی کمرم درد گرفت و گذاشتمش کنار.بعد چند وقت حس کردم بیضه راستم کوچک شده پیش دکتر طب سنتی رفتم و زالو در مانی برام نوشت
    الان هنوز بیضه راستم کوچک هست.چند روز پیش هم بیضه چپم چرخش پیدا کرده بود
    خواستم بدونم مشکل چیه و اینکه از عمل جراحی خیلی ترس دارم میخوام بدونم بدون عمل رفع میشه مشکل یا خیر
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۸ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک ‌سونوگرافی از بیضه ها انجام دهید
  • تصویر کاربر محمد جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 750 مشاهده پرسش
    با سلام :بنده 38سال دارم و متاهل هستم وازناباروری و نداشتن فرزندرنج بسيار میبرم درحدود 10 سال پیش واريکسل دوطرفه داشتم که جراحی کردم ولی همچنان رگهای وريدي داخل بيضه نمایان هستندو بیضه راستم کوچکتر شده. باتوجه به اینکه بیوپسی از هردو بیضه انجام داده ام و متاسفانه فاقد اسپرم سازی هستند بیضه ها واقعا نمیدونم باید چیکار کنم آیا راه درمان وجود دارد برای اینکه نخواهم جنین اهدایی بگیرم ممنون میشم از راهنمايتون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۱ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،اگر در بیوپسی بیضه اسپرم یافت نشد تنها درمان اهدا جنین است
  • تصویر کاربر matin سه شنبه ۱۸ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 324 مشاهده پرسش
    من بیضه ام چند وقتی است که کج میشود ولی دردی ندارم 16 سالم است
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۸ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،مشکلی نیست
  • تصویر کاربر حمید چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 281 مشاهده پرسش
    سلام نزدیک یکسال بیۻه هام کوچک شدن و منی ام کمک ۴۲ ساله از خوزستان
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۶ تیر ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک ازمایش هورمون جنسی و یک سونوگرافی از بیضه انجام دهید
  • تصویر کاربر حامد چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 267 مشاهده پرسش
    بیضه سمت راست کوچکتر از سمت چپ میباشد و بیضه سمت راست به کوچکترین ضربه حساس است که با اشاره یا ضربه خیلی ضعیفی باعث درد شدید میشود.با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،تا ۲۰٪ اختلاف سایز بین ۲ بیضه طبیعی است
      حساس بودن بیضه شما به تحریک پذیرتر بودن اعصاب ارتباط دارد و مشکلی برای شما ایجاد نمیکند
  • تصویر کاربر امیر چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 646 مشاهده پرسش
    سلام حدود 5 ساله معتاد به خودارضایی هستم وشده بود کار هرروز یا یه روز درمیان بنده نه این که بخام روزی 3بار انجام بدم اون جوری نبودم ولی خب متاسفانه اعتیاد داشتم فقط میخاهم بدانم الان که ترک کرده ام عوارض جبران میشود یا خیر؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بله،نگران نباشید
    2. تصویر کاربر امیر دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      بعد اقای دکتر اتفاقی برای جوانیم نیافتاده است؟ میتونم دوباره قوای جسمانی ام را بدست بیاورم
    3. تصویر کاربر امیر دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      فقط اقای دکتر برای جوانیم اتفاقی نیافتده است؟
    4. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      نه نگران نباشید
    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر Kosar دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 335 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر شما کدام بیمارستان جراحی دارید برای پسرم که عدم نزول بیضه داره؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بیمارستان اتیه
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر