علت کوچک شدن بیضه ها چیست؟ [درمان]

آخرین بروزرسانی: 1 آذر 1402

در این مقاله می خوانید
در این نوشتار به بررسی علل کوچک شدن بیضه در مردان از جمله ارکیت، واریکوسل، پیچش بیضه و …  می پردازیم و روش های درمان آن را بیان می کنیم.

بیضه چیست؟

بیضه ها دو غده واقع در کیسه بیضه و جز سیستم باروری مردانه می باشند. وظیفه اصلی کیسه بیضه یا اسکروتوم، تنظیم دمای اطراف بیضه ها بوده که این کار را به وسیله جمع شدن در پاسخ به هوای سرد و آزاد شدن و رها شدن در پاسخ به هوای گرم انجام می دهد. با این مکانیزم، افراد حس می کنند که بیضه های آنان از حد نرمال کوچکتر و یا بزرگتر شده است.
اگر چه تعریف دقیق آتروفی بیضه، شامل کوچک شدن و کاهش سایز در حجم بیضه ها است نه کیسه بیضه ها. آتروفی بیضه به چندین دلیل می تواند رخ دهد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • صدمه مستقیم
  • بیماری های زمینه ای
  • قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی

علائم کوچک شدن بیضه یا آتروفی بیضه

شاه علامت در آتروفی بیضه ها کوچک شدن یک یا هر دو بیضه می باشد، علائم دیگر بر اساس سن بیمار می تواند با آن همراه شود:

❇ علائم کوچک شدن بیضه پیش از بلوغ

برای افرادی که هنوز به بلوغ نرسیده اند، علائم همراه آن شامل عدم وجود خصوصیات ثانویه جنسی مانند موی صورت، موی عانه، افزایش سایز آلت است.

❇ علائم کوچک شدن بیضه پس از بلوغ

اگر فرد به بلوغ رسیده باشد علائمی چون کاهش میل و رانه جنسی، ناباروری، کاهش توده عضلانی، فقدان یا کاهش رشد موی صورت، فقدان یا کاهش رشد موی عانه و بیضه های نرم تر از حالت عادی دیده می شود.

کوچک شدن بیضه

علت کوچک شدن بیضه

1_ بیماری ارکیت

به التهاب بافت بیضه گفته می شود. شاه علامت در این بیماری، تورم و درد بیضه ها می باشد که می تواند با تب و تهوع همراه باشد. اگر چه در ابتدا تورم بیضه موجب بزرگتر دیده شدن بیضه ها می شود اما ارکیت در نهایت می تواند منجر به آتروفی بیضه شود. دو نوع اصلی ارکیت وجود دارد :

2_ ویروسی

به طور معمول به وسیله ویروس اوریون ایجاد می شود. تقریبا یک سوم مردان که پس از بلوغ به اوریون مبتلا شده اند، درگیری به صورت ارکیت را تجربه کرده اند. غالبا ارکیت ویروسی، ۴ الی ۷ روز پس از ابتلا به اوریون رخ می دهد.

 3_ باکتریایی

این نوع از ارکیت اغلب به علت عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا رخ می دهد. در برخی از موارد گزارش شده، از طریق التهاب مجاری ادرار (یورتریت ) یا عفونت منتقله از طریق سوندگذاری یا عبور وسایل جراحی از طریق مجرای ادراری بوجود می آید. از علل دیگر بوجود آورنده آتروفی می توان موارد زیر را ذکر کرد:

واریکوسل خفیف

4_ ابتلا به واریکوسل

به اتساع شبکه پامپینی فرم یا شبکه وریدی بیضوی واریکوسل گویند که به طور معمول بیضه سمت چپ را درگیر می کند و باعث آسیب به لوله های تولید کننده اسپرم در بیضه ها شده و در نهایت بیضه ها کوچک می شوند.

5_ افزایش سن

همانند زنان که در سیر سیکل باروری خود به سن یائسگی می رسند و تغییرات هورمونی را تجربه می کنند، برخی از مردان پروسه مشابهی به نام آندروپوز را تجربه می کنند که در آن سطح تستوسترون در بدن کاهش یافته و در نهایت آن، آتروفی بیضه ها رخ خواهد داد.

پیچ خوردگی بیضه

6_ پیچش (تورشن) بیضه

به حالتی که بیضه به دور طناب اسپرماتیک (که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد) گردش کند و پیچ بخورد، تورشن یا پیج خوردگی بیضه اطلاق می شود. کاهش جریان خون می تواند باعث درد و تورم در بیضه شود. اگر در چندین ساعت اولیه پیچش (۴ الی ۶ ساعت اول) درمان صورت نگیرد، می تواند باعث از بین رفتن دائمی بافت بیضه شود.

7_ درمان جایگزینی تستوسترون (TRT)

برخی از مردان آتروفی بیضه را در طی درمان با تستوسترون تجربه می کنند. چون این درمان سبب توقف تولید هورمون آزادکننده گونادوتروپین(GnRH) می شود. (هورمونی که از هیپوتالاموس ترشح شده و بر هیپوفیز تاثیر گذاشته و باعث تولید هورمون LH می شود.)
بدون وجود GnRH غده هیپوفیز از تولید هورمون لوتئینی کننده (LH) دست برمی دارد و در صورت عدم وجود LH، بیضه ها دیگر تستوسترون تولید نخواهند کرد که در نهایت منجر به کوچک شدن بیضه ها می شود.

8_  استفاده از استروژن یا استروئید های آنابولیک

مکمل های آنابولیک استروئید یا استروژن می توانند اثری مانند TRT روی هورمون ها بگذارند و باعث کاهش تولید تستوسترون شوند.

9_ استفاده بیش از حد از الکل

استفاده بیش از حد الکل می تواند هم باعث کاهش تستوسترون و هم سبب آسیب بافتی شود که هر دو منجر به آتروفی بیضوی می شوند.

تشخیص کوچک شدن بیضه

به منظور یافتن علت زمینه ای ، پزشک از بیمار سوالاتی درباره شیوه زندگی (یافتن عادت های تغذیه ای خاص) و تاریخچه شخصی جنسی می پرسد. سپس با معاینه بیضه ها، اندازه، شکل، بافت و یا سفتی آنها معاینه می شود. بسته به نتایج معاینه، برخی از تست های زیر در خواست می شود:
  • سونوگرافی از بیضه ها
  • آزمایش کامل خون
  • تست سطح تستوسترون

درمان دارویی پروستات

درمان آتروفی بیضه ها

درمان مانند تمامی بیماری های دیگر، بستگی به عامل زمینه ای دارد. اگر آتروفی بیضه به علت عفونت های منتقله جنسی یا دیگر عفونت ها باشد، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز می باشد.
در موارد دیگر مانند استفاده بیش از حد الکل، تغییر شیوه زندگی کمک کننده می باشد. در موارد حاد چون تورشن یا پیچش بیضه، درمان مناسب، جراحی می باشد. اگر چه حالت هایی که باعث آتروفی بیضه می شوند اغلب به راحتی درمان می شوند اما آتروفی به خودی خود همواره برگشت پذیر نیست.
در بسیاری از موارد، درمان زودرس و سریع احتمال برگشت پذیری آتروفی را افزایش می دهد. این مورد در حالت تورشن بیضه بسیار مشاهده می شود. 

توصیه پزشک

برای جلوگیری از آتروفی و کوچک شدن بیضه ها مراجعه به موقع به پزشک و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب بسیار ضروری است چرا که در حال حاضر درمان طبیعی به منظور معکوس کردن روند آتروفی و از بین رفتن بیضه ها وجود ندارد.

 

دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر اشکان چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 311 مشاهده پرسش
    سلام وقت بخیر, من 32سالمه و جفت بیضه هام خیلی کوچک هستن, 10سال پیش دکتر مراجعه کردم و تزریق تستسترون رو دستور دادن, چون من بدون تزریق منی ندارم, خواستم بدونم درمانی در کار هست ک نرمال بشم؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک سونوگرافی از بیضه ها به همراه ازمایش هورمون(تستسترون و LH/FSH/PRL)انجام داده و جوابش را برایم بفرستید
  • تصویر کاربر امیر دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 301 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر بنده در کودکی بیضه راستم نصف بیضه چپم بود حالا بعد از بلوغ و در 23 سالگی بیضه راست بزرگ شده و بیضه چپ دقیقا نصف بیضه ی راست شده و حس میکنم داره همینطور کوچکتر میشه بدون هیچگونه علائم و عوارضی از جمله کم شدن مو و غیره....حالا نمیدونم مشکل از کجاس کمک کنید ممنون میشم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک سونوگرافی از بیضه ها و ازمایش هورمون تستسترون،LH/FSH/PRL انجام دهید و با جواب ان به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر آیدین یکشنبه ۲۲ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 263 مشاهده پرسش
    همیشه در حالت منقبض قرار دارد و علت چیه.
    و آیا منقبض بودن کیسه در زود انزالی نیز تاثیر دارد ؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۲۲ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،مساله خاصی ندارد و ربطی به زود انزالی هم ندارد
  • تصویر کاربر نارنيا جمعه ۲۰ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 265 مشاهده پرسش
    با سلام و خسته نباشيد
    عذر ميخوام اقاي دكتر،همسر بنده از حدود هفده هجده سالگي چند ماه يكبار بيضه ها و كمرشون به صورت خفيف درد ميگيره(بيضه ي راست يه مقدار بيشتر) و اين درد تا حدود ١٠ساعت بيشتر طول نميكشه(الان ٢٣سالشون هست)
    و اينكه اين درد بي دليل و بدون اتفاق خاصي شروع ميشه(مثلا بعداز ضربه يا ارضا شدن نيستش)
    از نظر شما دليلش چي ميتونه باشه؟و آيا مسئله جدي هست؟
    ممنون از راهنماييتون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۰ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بعید است که مساله خاصی باشد محض اطمینان یک سونوگرافی از بیضه ها انجام دهید
  • تصویر کاربر میثم سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 265 مشاهده پرسش
    سلام ببخشید من بیضه سمت چپم کوچیک تر موقعه رابطه بعضی اوقات ی بیضه میشم...واسه سربازیم رفتم پزشکی گفت بیضه چپم کوچیکه...وارکوسلم ندارم..مندم از چیه با این ک دو بارم عمل فتق داشتم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،ممکن است از عوارض همان جراحی فتق باشد لطفا یک سونوگرافی از بیضه ها و‌نواحی اینگوئینال ۲ طرفه انجام دهید
  • تصویر کاربر محمد سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 762 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر خسته نباشید من الان بیست دو سال سن دارم و از حدود ۱۵ سالگی خود ارضایی کرده ام و حس میکنم بیضه هام کوچیک شدن و مقدار منی هم از قبل کمتر شده ولی تفاوتی در میل جنسیم ایجاد نشده ایا ممکنه نابارور شده باشم لطفا راهنمایی کنید ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق سه شنبه ۱۷ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بعید است که این مساله اتفاق افناده باشد و این بیشتر تصور ذهنی شما است
      محض اطمینان یک سونوگرافی انجام دهید
  • تصویر کاربر علی دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 328 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر. من ۲۰ روز پیش جراحی لاپاروسکوپی سمت راست انجام دادم. از چند روز بعد از عمل، بیضه سمت راست ورم کرده و به اندازه تخم مرغ شده که همچنان هم خوب نشده. الان هم چند روزی هست که حس میکنم بیضه سمت چپم کوچک شده. ایا مشکلی هست؟ و تا چه مدتی بیضه ها به حالت عادی برمیگردد؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بهتر است این سوالات را از جراح خود برسید چون اشراف بیشتری روی این مساله دارند اما برای رفع نگرانی یک سونوگرافی اسکروتوم،بیضه ها و نواحی اینگوئینال ۲ طرفه انجام دهید
  • تصویر کاربر امیر یکشنبه ۱۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 422 مشاهده پرسش
    باعرض سلام خسته نباشید دکتر عزیز و بزرگورا بنده 24 سالمه و از سن ۱۶ سالگی خودارضایی میکنم و این اواخر بیشتر شده تقریبا بیشتر شده تقریبا هر شب گاهی اوقات تا شبی ۳ بار بیضه چپم دچار درد خفیف شده و احساس میکنم بیضم کوچکتر شده و یه توده نرم بغل بیضم احساس میکنم میترسم نابارور بشم و یا که مشکل خطرناکی برام پیش بیاد ولی به دلیل مشکل مالی نمیتونم به پزشک مراجعه کنم ممنون میشم راهنماییم کنید با تشکر.
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱۵ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،بعید هست که مشکلی داشته باشید در صورت تداوم علائم سونوگرافی انجام دهید
  • تصویر کاربر Fps جمعه ۱۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 906 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید من چند وقت پیش به بیضه هام ضربه شدیدی خورد و تازگی حس میکنم اندازه بیضه چپم بسیار کاهش یافته باید چیکار کنم؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،لطفا یک سونوگرافی از بیضه ها انجام دهید
  • تصویر کاربر علیرضا جمعه ۱۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 740 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر سنم ۱۸ ساله از سن ۱۴سالگی تا حالا خودارضایی میکنم و اندازه بیضه های من ۴ سانت هست ،آیا طبیعی هست باروری وجود داره؟ لطفا جواب بدهید،ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۳ اردیبهشت ۹۸( 4 سال پیش)
      سلام،مساله ای ندارید برای اطمینان از باروری خود میتوانید ازمایش اسپرم انجام دهید
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر