علت وجود خون در منی چیست؟ [+ درمان]

به وجود خون در مایع منی هماتواسپرمی می گویند. هماتواسپرمی معمولا طولانی مدت ادامه پیدا نمی کند و خودبخود رفع می شود.  شایعترین دلیل وجود خون در اسپرم (هماتواسپرمی) التهاب غیر اختصاصی غده پروستات و غدد سمینال وزیکل (محل ذخیره و‌ نگهداری اسپرم) می باشد.

در هماتواسپرمی به دنبال چه باید بود؟

میزان خونی که لازم است تا رنگ مایع منی را به رنگ خون درآورد، یک قطره خون است. حجم خون در مایع منی بستگی به علت خونریزی دارد. علاوه بر داشتن خون در مایع منی، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

• درد در هنگام انزال
• ادرار دردناک
• تورم و درد بیضه ها
• درد کشاله ران
• کمردرد
• وجود خون در ادرار

علت وجود خون در اسپرم چیست ؟

مایع منی در هنگام انزال از درون لوله های متعددی عبور می کند تا به پیشابراه برسد. اگر در هر کدام از این مسیر ها، عروق خونی پاره شود و خون نشت پیدا کند، باعث تغییر رنگ مایع منی به رنگ خون می شود.

در بسیاری از موارد علت دقیق هماتواسپرمی مشخص نمی گردد‌. از بین تمام عوامل، ۶ مورد زیر بیشترین احتمال برای ایجاد هماتواسپرمی را دارند:

1️⃣ التهاب یا عفونت

التهاب کیسه های منی، علت شایع وجود خون در مایع منی است. التهاب هر غده، مجرا، لوله یا ارگان های مرتبط به سیستم باروری مردانه می تواند مایع منی را خونی کند. این موارد شامل: پروستاتیت (التهاب غده پروستات ) که موجب درد، مشکلات ادراری و اختلال عملکرد جنسی می شود.

اپیدیدیمیت (التهاب اپیدیدیم که لوله پیچ خورده ای در قسمت فوقانی خلفی بیضه هاست که وظیفه نگهداری و ذخیره اسپرم ها را برعهده دارد ) که بیشتر مواقع بر اثر عفونت باکتریال که شامل عفونت منتقله از راه جنسی مانند کلامیدیا یا گنوره آ ( سوزاک ) به وجود می آید. علائم اپیدیدیمیت شامل قرمزی یا تورم کیسه بیضه، درد در بیضه ها و دردناک شدن در یک سمت بیضه (که لمس آن موجب درد می شود) ، خارج شدن ترشحات از مجرای آلت و ادرار کردن دردناک می باشد.

اورتریت (التهاب پیشابراه) که باعث درد در هنگام ادرار، خارش و یا سوزش در نزدیکی مجرای خروجی پیشابراه و‌ یا ترشحات از مجرای آلت می شود. گاها التهاب بر اثر تحریکات سنگ ها در پروستات، کیسه های منی، مثانه و یا پیشابراه ایجاد می شود.

همانند التهاب، عفونت در هر غده، مجرا، لوله یا ارگان های مربوط با سیستم باروری مردانه موجب خون در مایع منی می شود. عفونت های منتقله از راه جنسی همانند کلامیدیا، گنوره آ (سوزاک ) و هرپس تناسلی می توانند چنین شرایطی را ایجاد کنند. عفونت های ویروسی، باکتریایی یا قارچی می توانند موجب هماتواسپرمی شوند.

2️⃣ انسداد

اگر مجراهایی مانند مجراهای انزالی مسدود شوند ، عروق خونی اطراف آن متسع شده و پاره می شوند. همچنین اگر غده پروستات بزرگ و حجیم شود، باعث فشار بر روی پیشابراه شده که همان وضعیت را ایجاد می کند.

3️⃣ توده یا تومور

پولیپ های خوش خیم یا بدخیم در پروستات، بیضه ها، اپیدیدیم یا کیسه های منی می توانند موجب خون در مایع منی شوند.

4️⃣ ناهنجاری های عروقی

ناهنجاری های عروقی در سیستم باروری مردانه مانند کیست های عروقی می توانند توجیه کننده هماتواسپرمی باشند.

5️⃣ فاکتورهای سیستمی

وضعیت هایی که بر روی کل بدن تاثیر بگذارند مانند فشار خون بالا، هموفیلی (بیماری که منجر به خونریزی های گسترده می شود)، سرطان خون و بیماری مزمن کبدی می توانند موجب خون در مایع منی شوند.

6️⃣ مداخله های پزشکی یا ضربه فیزیکی

ضربه های فیزیکی مانند ضربه به بیضه ها در حین ورزش باعث آسیب به عروق خونی و نشت خون شده که در نهایت منجر به هماتواسپرمی می گردد.

مداخلات پزشکی مانند معاینه پروستات یا نمونه برداری از پروستات و یا وازکتومی (عمل جراحی بستن لوله های انتقال دهنده منی ) نیز می توانند منجر به هماتواسپرمی شوند. در مبحث مداخلات پزشکی، عمده ترین علت هماتو اسپرمی، بیوپسی یا نمونه برداری از پروستات می باشد.

چه زمان برای خروج خون بعد از انزال به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سن بیمار بالای ۴۰ سال است:

مردان با سن بیش از ۴۰ سال و یا بیمارانی که ریسک بالاتری برای پیشرفت به سمت بیماری هایی چون سرطان پروستات دارند، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند.

اگر سن بیمار زیر ۴۰ سال است:

مردانی که سن زیر ۴۰ سال دارند و یا علامت دیگری به جز مایع منی خونی ندارند، می توانند تا چند هفته صبر کنند که خون از مایع منی پاک شود. اگر مایع منی همچنان خونی باشد و یا علائم همراهی چون درد و یا تب به آن اضافه شوند، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده و علت خونریزی مشخص شود.

هماتواسپرمی چگونه تشخیص دادده می شود؟

در ابتدا باید علت وجود خون در مایع منی مشخص شود .موارد زیر جهت تشخیص انجام می گیرد:

❇ معاینه فیزیکی

در معاینه فیزیکی علائمی چون بیضه های متورم، قرمزی یا دیگر نشانه های عفونت و یا التهاب بررسی می شود.

❇ تست های عفونت های منتقله جنسی

تست هایی شامل آزمایش خون کامل می توانند عفونت های جنسی را تشخیص دهند.

❇ آنالیز ادرار

عفونت های باکتریال یا دیگر ناهنجاری های ادراری را می توان با تست ادراری تشخیص داد.

❇ تست PSA 

که آنتی ژن اختصاصی پروستات را چک کرده و سلامت پروستات را سنجش می کند.

تست های بررسی کننده تکمیلی همچون سونوگرافی، CT اسکن وMRI می توانند محل دقیق انسداد را مشخص کنند. اگر هماتواسپرمی بیش از یک ماه ادامه یابد، سونوگرافی ترانس رکتال (از طریق مقعد) توصیه می شود. مردان با سن بیش از ۵۰ سال با علائم خطر نیازمند بررسی تکمیلی می باشند.

درمان خارج شدن خون هنگام ارضا شدن

❇ درمان انزال خونی در خانه

اگر خون در مایع منی در نتیجه ضربه باشد، استراحت کردن و مهلت دادن برای بهبودی و پاک شدن مایع منی درمان اولیه می باشد.

همچنین اگر تورم در کشاله ران وجود داشته باشد، قرار دادن کیسه آب سرد بر روی آن برای فقط ۱۰ تا ۲۰ دقیقه کمک کننده می باشد. در بیشتر موارد، هماتواسپرمی خودبخود بهبود می یابد.

❇ درمان دارویی خون بعد از ارضا

اگر خون در مایع منی به علت عفونت باشد، درمان با آنتی بیوتیک انتخاب اول است. داروهای ضدالتهاب در مواقع التهاب درمان موثری می باشند.

جراحی در مواقع انسداد مانند برداشتن سنگ مثانه که مجرای ادراری را مسدود نموده و یا جراحی جهت برداشتن توده، درمان اصلی در صورت وجود سنگ یا توده به عنوان علت اصلی هماتواسپرمی می باشد.

همچنین اگر سرطان علت هماتواسپرمی باشد، مشاوره با متخصص انکولوژی جهت شروع بهترین درمان، الزامی است‌.

توصیه پزشک درباره ی مشاهده خون در منی

برخلاف ظاهر نگران کننده هماتو اسپرمی، در بیشتر مواقع علت خون در اسپرم مساله جدی نیست و خودبخود بهبود می یابد. مراجعه به پزشک معالج و‌ مشورت با ایشان در موارد طول کشیدن هماتواسپرمی و یا همراهی آن با سایر عوامل خطر الزامی است.

دکتر شهریار ناطق متخصص کلیه و جراح مجاری ادراری

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.