از آنجا که ابهامات و سوالات زیادی در رابطه با آسیب کلیه ها در افرادی که به کرونا مبتلا شده اند، وجود دارد، در این مقاله ما تلاش کردیم، به مبحث کرونا و کلیه بپردازیم تا ابهامات موجود را برطرف کنیم…
علائم کرونا
کرونای 2019 که به کووید 19 نیز شناخته میشود، در اثر آلودگی به ویروس کرونای سندرم حاد تنفسی شدید (سارس) 2 ایجاد میشود. که باعث ایجاد انواع گسترده ای از علائم میشود که شایعترین آنها:
- تب
- سرفه خشک
- خستگی
- تکرر ادرار
- سردرد
- گلودرد
- تنگی نفس
- درد عضله یا لرز
- از دست دادن حس بویایی یا چشایی یا هردو
- ضایعات خارشی در دست و پا
- ورم پلک و افزایش ترشحات چشم
- علائم گوارشی مانند از دست دادن اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ و اسهال
کرونا و کلیه ها !!
برخی از کسانی که دچار موارد شدید کرونا (کووید 19) میشوند، علائم آسیب کلیه را نشان میدهند. حتی افرادی که پیش از این هیچ مشکل کلیوی نداشته اند، پس از بیماری کرونا دچار مشکل کلیه شده اند. گزارش های اولیه نشان میدهد تا 30 درصد بیمارانی که به دلیل ابتلا به کرونا بستری شدند، آسیب متوسط تا شدید کلیه را تجربه کردند.
علائم مشکلات کلیه در بیماران کووید 19 شامل بالا بودن مقدار پروتئین در ادرار و غیر طبیعی بودن آزمایش خون است. آسیب کلیه در برخی موارد به قدری شدید است که ممکن است بیمار نیاز به دیالیز پیدا کند بسیاری از بیماران مشکلات زمینه ای مانند فشار خون یا دیابت، خطر بیماری کلیه را افزایش میدهد.
اما متاسفانه بیماری کلیه در برخی از بیماران کرونا که هیچ سابقه مشکل کلیه نداشته اند هم دیده شده است.
تکرر ادرار در کرونا نشانه چیست؟
همانطور که میدانید ایجاد التهاب یکی از عوارض بیماری کرونا است. این التهاب در ریه باعث تنگی نفس شده و این التهاب در مثانه باعث ایجاد سیستیت و در نتیجه تکرر ادرار می شود.
ویروس کرونا چگونه به کلیه ها صدمه وارد میکند؟
تاثیر کووید 19 بر کلیه ها هنوز به خوبی روشن نشده است اما برخی از احتمالاتی که پزشکان و محققان بیان میدارند به صورت زیر است:
حمله مستقیم ویروس کرونا به سلول های کلیه
حمله مستقیم ویروس کرونا به سلول های کلیهویروس کرونا ممکن است سلولهای کلیه را هدف قرار دهد. به عبارتی خود ویروس کرونا سلولهای کلیه را آلوده کند. سلولهای کلیه گیرنده هایی دارند که به ویروس کرونای جدید امکان میدهد به آنها وصل شده و حمله ور شوند و نسخه هایی از خود را کپی کنند. در نتیجه بافتهای کلیه صدمه می بینند. همین گیرنده های ویروس کرونا در سلولهای ریه و قلب نیز دیده شده اند، همان نواحی از بدن که اکنون میدانیم ویروس کرونا به آنها صدمه وارد میکند.
کمبود اکسیژن
کمبود اکسیژن در کلیه باعث اختلال در عملکرد آن شود. یکی دیگر از احتمالاتی که در مورد علت مشکلات کلیه در بیماران کرونایی مطرح است این است، که این بیماری باعث کمبود اکسیژن در خون میشود. چرا که بیمار دچار سینه پهلو (پنومونی) شده و ریه اش به خوبی کار نمیکند. سینه پهلوی ناشی از کرونا در موارد شدید بیماری کرونا شایع است.
طوفان سیتوکین بافت کلیه را تخریب میکند.
لخته شدن خون بر اثر ابتلا به کرونا
آیا کسانی که مشکل کلیوی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به کرونا قرار دارند؟
کسانی که بیماری کلیه یا مشکلات زمینه ای مزمن دیگری دارند، ممکن است موارد شدیدتری از ابتلا را تجربه کنند. کسانی که دیالیز میکنند ممکن است سیستم ایمنی ضعیف تری داشته باشند در نتیجه مقابله با عفونت برایشان سخت تر است.
با این حال باید بدانید بیماران کلیوی باید مرتبا به برنامه درمانی خود ادامه داده و درمانهای لازم را پشت سر بگذارند. فقط احتیاط بیشتری باید داشته باشند تا دچار کرونا نشوند. کسانی که به دلیل بیماری کرونا بستری میشوند، در خطر بیشتر آسیب حاد کلیه قرار دارند که میتواند منجر به بیماری جدی، دیالیز و حتی مرگ شود. به نظر میرسد آسیب حاد کلیه خود میتواند نشانگر شدت عفونت کرونا باشد. میزان مرگ و میر نیز در این بیماران بالاتر است.
تاثیر ویروس جدید کرونا بر کلیه به چه صورت است؟
تاثیرات متعدد مربوط به ویروس کرونای جدید که تصور میشود در آسیب حاد کلیه نقش دارد، شامل آسیب دیدگی توبولار کلیه (نکروز توبولار حاد) همراه با شوک سپتیک (شوک عفونی)، میکرو التهاب (microinflammation)، افزایش لخته شدن خون و احتمالا عفونت مستقیم کلیه می باشد. بیشتر کسانی که آسیب حاد کلیه مرتبط با کرونا دارند و بهبود یافته اند، پس از مرخص شدن از بیمارستان همچنان عملکرد کلیه شان ضعیف مانده است.
مراقبت های فردی که پیوند کلیه داشته در دوران کرونا؟
کسانی که پیوند کلیه انجام داده اند باید داروهایی مخصوصی که برای جلوگیری از پس زدن عضو است را به موقع مصرف کنند. این داروها که در واقع سیستم ایمنی را سرکوب میکنند که برای موفقیت پیوند عضو ضروری هستند.
با این حال به دلیل کمتر کردن فعالیت سیستم ایمنی بدن با استفاده از این دارو ها، مقابله با عفونت برای بدن سخت تر میشود. بیماران پیوند عضو باید داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنند و علاوه بر آن اصول بهداشتی را سفت و سخت رعایت کنند.
پس از بهبودی کرونا مراقبت از کلیه ها باید ادامه داشته باشد؟
به دلیل عوارض بلند مدت آسیب حاد کلیه توصیه میشود بیماران بهبود یافته از کرونا، که دچار آسیب حاد کلیه شده اند، مرتبا وضعیت کلیه خود را با پزشک ارزیابی کنند چرا که خطر بیماری مزمن کلیه در آنها بیشتر است.
بیماران کرونا که دچار آسیب حاد کلیه نشده اند اما در ادرارشان خون یا پروتئین بوده است باید تحت نظر باشند چون در خطر ابتلا به بیماری های کلیوی قرار دارند. ارتباط بیماری کرونا با آسیب حاد کلیه (Acute kidney injury) که به آن نارسایی حاد کلیه هم میگویند، با بیماری مزمن کلیه (chronic kidney disease) که در نهایت به نارسایی مزمن کلیه منتهی میشود، تفاوت دارد.
بیماری مزمن کلیه و نارسایی مزمن کلیه بیماریهای برگشت پذیر نیستند. شناسایی خون یا پروتئین در ادرار از نشانه های اولیه درگیری کلیه در کسانی که است که مبتلا به کووید 19 هستند. اخیرا گزارشهایی راجع به بیماری کرونا در افراد غیر سالمند که دچار آسیب حاد کلیه یا از دست دادن ناگهانی عملکرد کلیه شده اند ارائه شده است.
این افراد هیچ مشکل پزشکی زمینه ای نداشتند. با درمان مناسب مانند دیالیز در موارد شدید، آسیب حاد کلیه قابل برگشت است. بنابراین تشخیص و درمان آن در بیماران کرونا بسیار اهمیت دارد.
تاثیر ویروس کرونا بر مجاری ادراری و مثانه
اخیرا محققین افزایش تکرر ادرار در بیماران مبتلا به کرونا را گزارش کرده اند. همچنین محققان گزارش کرده اند. برخی بیماران کرونا برای اولین بار در زندگی خود دچار علائم ادراری–تناسلی شدید میشوند که بیشتر شامل تکرر ادرار بیش از 13 مرتبه در شبانه روز و توالت رفتن شبانه بیش از 4 مرتبه در شب می باشد.
برخی از بیماران نیز درد یا ناراحتی در حین ادرار را تجربه میکنند. این محققان این علائم ادراری مرتبط با کرونا را، سیستیت مرتبط با کووید 19 (COVID associated cystitis )نامیده اند. از آنجایی که شدت بیماری کرونا با التهاب و افزایش سیتوکینهای التهابی ارتباط دارد محققان سیتوکینهای التهابی موجود در ادرار بیماران کرونا، از جمله آن گروه از بیماران که دچار علائم ادراری شده بودند را بررسی کردند و متوجه شدند نمونه های ادرار آنها افزایش مقدار سیتوکینهای التهابی را نشان میدهد.
قبلا مشخص شده بود که کسانی که بی اختیاری ادرار و سندرم درد مثانه یا سیتیت اینترستیشال اولسراتیو دارند، سیتوکینهای التهابی ادراری شان بیشتر از افراد سالم است.
از این رو محققان تصور میکنند التهاب مثانه مربوط به کرونا در برخی از بیماران کرونا اتفاق می افتد و در آن فرد دچار علائم ادراری مانند تکرر ادرار یا بی اختیاری ادرار میشود و این اتفاق در اثر افزایش سیتوکینهای التهابی که در مثانه یا ادرار رها میشوند، رخ میدهد.
هم چنین همپوشانی خطرناکی بین علائم ادراری کلاسیک و علائم شناخته نشده بیماری کرونا مشاهده شده است. پس از شروع درمان بیماری که به عنوان اوروسپسیس (urosepsis) یعنی گسترش عفونت ادراری در بدن تشخیص داده شده بود، مشخص شد بیمار مبتلا به کرونا است.
تکرر ادرار در شرایطی که عامل دیگری برای آن دیده نمیشود میتواند از عوارض ثانویه عفونت ویروسی کرونا باشد. از این رو محققان پیشنهاد میکنند تکرر ادرار به عنوان یک نشانه در شرح حال بیماران ذکر شود تا آگاهی نسبت به این موضوع در پزشکان و بیماران افزایش یابد و در شرایط پاندمی کرونا از عوارض جدی و خطرناک تفسیر اشتباه علائم بیمار، جلوگیری شود.
تاثیر ویروس کرونا بر دستگاه تناسلی مرد و باروری
در حال حاضر میدانیم که ویروس کرونای جدید از خانواده ویروس کرونایی است که با بیماری سارس در سال 2002 خود را نشان داده است و 80 درصد از ساختار ژنیتیکی آنها کاملا یکی است. بیش از 27 ویروس (از جمله اچ آی وی، اوریون و زیکا) در منی (semen) مرد بیمار وجود دارد، که این نشان میدهد این ویروسها ممکن است بتوانند به اندامهای تولید مثل مردان دست یابند.
جدا از بحث قابل انتقال بودن بیماریها، برخی ویروسهایی که در مایع منی بیمار وجود دارند میتوانند بر قدرت باروری او نیز تاثیر بگذارند. از این رو بررسی وجود ویروس کرونا (SARS-CoV-2) در منی بیماران و بررسی تغییرات احتمالی بر قدرت باروری آنها اهمیت دارد.
با در نظر گرفتن شباهت ژنتیکی بین عامل سارس و کووید 19، میتوان تاثیرات احتمالی ویروس کووید 19 بر دستگاه تناسلی مردان را بر اساس پژوهشهای پیشین که بر روی ویروس سارس صورت گرفته بود، استنباط کرد.
گزارشی از وجود ویروس سارس در مایع منی بیماران مبتلا به سارس وجود ندارد اما توصیفاتی از التهاب بیضه و آسیب دیدگی بافت بیضه در کالبد شکافی ها و تایید وجود ویروس در بیضه ها وجود دارد. به علاوه، مکانیسم عفونت سلولی در کووید 19 مشابه سارس است. پژوهشهای پیشین غلظت بالای این گیرنده ها را در سلولهای زایشی و سوماتیک بافت بیضه نشان داده اند.
این واقعیت میتواند نشانگر آسیب پذیری بافت بیضه در مقابل آلودگی به ویروس جدید کرونا باشد. بنابراین پس از ابتلا به کرونا احتمال آسیب به بیضه ها و اختلال در اسپرم سازی وجود دارد. این موضوع اهمیت نظارت بر عملکرد تولید مثل بیماران کرونا را دوچندان میکند.
دکتر شهریار ناطق متخصص ارولوژی و جراح کلیه
R
یکشنبه ۱۱ مهر ۰( 1 سال پیش)
تعداد بازدید: 219
مشاهده پرسش
