کم کاری کلیه، به مجموعه ای از شرایط گفته می شود که در نهایت منجر به بروز آسیب کلیوی و کاهش توانایی کلیه در حفظ سلامت بدن می گردد. در صورت تشدید بیماری کلیوی، میزان مواد دفعی موجود در خون افزایش یافته و باعث ایجاد احساس بیماری در فرد می شود. عوارض تجمع این مواد دفعی در بدن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش فشار خون
- کم خونی
- ضعیف شدن استخوان ها
- کاهش میزان مواد مغذی
- آسیب عصبی
همچنین، کم کاری کلیه خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را نیز افزایش می دهد. این مشکلات ممکن است به آرامی و در یک دوره زمانی طولانی رخ دهند. بیماری مزمن کلیه، ممکن است ناشی از دیابت، فشار خون بالا و سایر اختلالات زمینه ای موجود باشد. تشخیص زود هنگام و درمان این عارضه، اغلب می تواند از بدتر شدن بیماری جلوگیری کند. پیشرفت بیماری کلیوی، ممکن است در نهایت منجر به نارسایی کلیه شود؛ در این شرایط، فرد برای ادامه حیات به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارد.
چه عواملی باعث ابتلا به کم کاری کلیه میشوند؟
دو عامل اصلی ایجاد کننده کم کاری کلیه، دیابت و فشار خون بالا هستند؛ که در 70 درصد موارد ابتلا به این عارضه نقش دارند. دیابت زمانی اتفاق می افتد که قند خون بیش از حد بالا باشد و باعث آسیب به بسیاری از اندام های بدن، از جمله کلیه ها، قلب، عروق خونی، اعصاب و چشم ها شود. فشار خون بالا یا پرفشاری خون، زمانی اتفاق می افتد که فشار وارد شده توسط خون بر روی دیواره رگ های خونی افزایش می یابد.
اگر فشار خون بالا کنترل نشود یا به میزان کمی کنترل گردد، میتواند عامل اصلی بروز حملات قلبی، سکته مغزی و بیماری مزمن کلیوی باشد. به علاوه، ابتلا به بیماری مزمن کلیه می تواند منجر به افزایش فشار خون شود. سایر شرایطی که بر کلیه ها تأثیر می گذارد عبارتند از:
1_ گلومرولونفریت
گروهی از بیماری ها که سبب ایجاد التهاب و آسیب به واحد های فیلتر کننده کلیه می شوند. این اختلالات، سومین نوع شایع بیماری کلیوی هستند.
2_ بیماری های ارثی
بیماری های ارثی مانند بیماری کلیه پلی کیستیک، که باعث ایجاد کیست های بزرگ در کلیه ها می گردد. این کیست ها می توانند به بافت اطراف خود آسیب برساند.
3_ ناهنجاری های مادر زادی
ناهنجاری هایی که با رشد نوزاد در شکم مادر رخ می دهد. به عنوان مثال، تنگ شدن مجرای ادرار، که در دوران بارداری رخ می دهد، ممکن است از خروج طبیعی ادرار جلوگیری نماید و باعث بازگشت ادرار به سمت کلیه ها گردد. این امر سبب ایجاد عفونت و بروز آسیب کلیوی می شود.
4- تضعیف کننده های سیستم ایمنی
لوپوس و سایر بیماری هایی که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارند.
5_ مشکلات مجاری ادراری
انسداد مجاری ادراری، ناشی از مشکلاتی مانند سنگ کلیه، تومورها یا بزرگ شدن غده پروستات در مردان.
6_ عفونت ادارای
عفونت های مکرر ادراری نیز میتواند، عاملی برای ابتلا به کم کاری کلیه ها باشد.
علائم کم کاری کلیه
- افزایش احساس خستگی و کاهش انرژی
- وجود مشکل در تمرکز
- کاهش اشتها
- مشکلات خواب
- گرفتگی عضلات در شب
- ورم پاها و مچ پا
- پف اطراف چشم، به خصوص در هنگام صبح
- خشکی و خارش پوست
- تکرر ادرار، به خصوص در هنگام شب.
درمان کم کاری کلیه
آسیب به کلیه ها معمولا دائمی است. اگرچه این آسیب قابل درمان نیست، اما روش هایی برای حفظ سلامت کلیه ها وجود دارد. به کمک این روش ها، حتی ممکن است بتوانید از بدتر شدن آسیب کلیوی جلوگیری نمایید.
- کنترل قند خون در صورت ابتلا به دیابت
- کنترل فشار خون
- حفظ رژیم غذایی کم نمک و کم چربی
- ورزش کردن در بیشتر روزهای هفته و به مدت حداقل 30 دقیقه
- حفظ وزن مناسب
- عم مصرف سیگار و تنباکو
- محدود کردن مصرف الکل
- در مورد مصرف داروهایی که می توانند به محافظت از کلیه کمک کنند، با پزشک خود صحبت نمایید.
تشخیص بیماری مزمن یا کم کاری کلیه
کم کاری کلیه معمولاً تا قبل از آسیب دیدگی شدید کلیه ها، هیچ علامتی ندارد. تنها راه بررسی عملکرد کلیه، این است که آزمایش دهید.
1_ آزمایش خون
بدن همواره در حال تولید مواد دفعی است. مواد دفعی، وارد خون می شوند و کلیه های سالم، مواد زائد را از خون خارج می کنند. یکی از انواع این مواد دفعی، کراتینین است. وجود مقادیر زیاد کراتینین در خون، ممکن است نشانه مشکل کلیه در فیلتر کردن خون باشد.
برای بررسی میزان کراتینین موجود در خون، می توانید آزمایش خون انجام دهید. پزشک از این اطلاعات برای تشخیص eGFR استفاده خواهد کرد. اگر eGFR برای مدت سه ماه یا بیشتر، کمتر از 60 گردد، فرد ممکن است به بیماری کلیوی مبتلا باشد.
2_ ازمایش ادرار
پزشک ممکن است آزمای ادرار تجویز کند. این آزمایش برای بررسی وجود خون یا پروتئین در ادرار انجام می شود. کلیه ها، ادرار را می سازند. وجود خون یا پروتئین در ادرار، ممکن است نشانه عملکرد نامناسب کلیه باشد.
3_ بررسی فشار خون
این آزمایش برای بررسی میزان عملکرد قلب در پمپاژ خون انجام می گیرد. فشار خون بالا می تواند منجر به بروز بیماری کلیوی شود، اما بیماری کلیوی نیز می تواند باعث افزایش فشار خون گردد. گاهی اوقات، فشار خون بالا نشانه این است که کلیه های شما خوب کار نمی کنند.
4_ سونوگرافی
سونوگرافی یا سی تی اسکن برای گرفتن عکس از کلیه ها و مجاری ادراری. این امر به پزشک در بررسی اندازه کلیه ها، وجود مشکلاتی مانند سنگ کلیه یا تومور و وجود مشکل در ساختار کلیه ها و مجاری ادراری کمک می نماید.
5_ بیوپیسی
بیوپسی کلیه، که در برخی موارد برای بررسی نوع خاصی از بیماری کلیوی، مشاهده میزان آسیب کلیه و کمک به برنامه ریزی درمان انجام می شود. برای انجام بیوپسی، پزشک قطعات کوچکی از بافت کلیه را برمی دارد و زیر میکروسکوپ به آنها نگاه می کند.
دکتر شهریار ناطق متخصص اورولوژی و جراح کلیه در تهران
Shohreh
جمعه ۲۶ اسفند ۱( 1 سال پیش)
تعداد بازدید: 157
مشاهده پرسش
