زگیل تناسلی شایع ترین عفونت قابل انتقال در رابطه جنسی است، که میتواند روی اندام تناسلی یا اطراف آن ایجاد شود. زگیلها ممکن است بهصورت برآمدگیهای کوچک یا تودههای گوشتی ظاهر شوند. این عفونت درنتیجه انتقال ویروسHPV ایجاد میشود. افراد ناقل می توانند ویروس را از طریق رابطه جنسی واژینال و غیر واژینال (زگیل تناسلی در دختران مجرد)، مقعدی یا دهانی منتقل کنند.
زگیل تناسلی در دختران مجرد نیز شایع است و بیش از 51 درصد دختران مجرد حتی بدون آنکه اطلاعی داشته باشند به این بیماری مبتلا هستند. این مقاله نگاهی دقیقتر به موضوع زگیل تناسلی دختران مجرد، علائم زگیل تناسلی در زنان، علل، تشخیص، درمان و پیشگیری از این بیماری در دختران باکره و مجرد دارد.
علائم زگیل تناسلی در دختران
هرکسی ممکن است به زگیل تناسلی مبتلا شود. زگیل تناسلی در دختران مجرد و زنان میتواند در داخل یا اطراف واژن، فرج، دهانه رحم، مقعد، کشاله ران و بالای رانها ایجاد شود. از آنجاییکه ویروس میتواند از طریق رابطه جنسی دهانی پخش شود، زگیل روی لبها، دهان و گلو نیز ظاهر میشود.
- زگیلهای تناسلی شبیه برجستگیهای کوچک و گوشتی هستند.
- تعداد زگیلها می تواند متفاوت باشد و خوشهها ممکن است به شکلی شبیه گل کلم ایجاد شوند.
- زگیل تناسلی معمولاً به رنگ پوست فرد یا کمی تیرهتر است.
- برجستگیها ممکن است صاف یا زبر باشند.
- خارش
- سوزش
- حساسیت یا درد
- خونریزی
علت ابتلا به زگیل تناسلی در دختران مجرد
HPV که باعث ایجاد زگیل تناسلی میشود معمولاً از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی، مقعدی یا تماس نزدیک جنسی با ناحیه تناسلی گسترش مییابد و حتی اگر زگیل وجود نداشته باشد، HPV ممکن است همچنان در ناحیه تناسلی فعال باشد و به دیگران سرایت کند. متاسفانه این امکان برای افراد وجود ندارد که بدانند چه زمانی به HPV آلوده شدهاند، چرا که این ویروس میتواند ماهها تا سالها قبل از ایجاد زگیل در بدن وجود داشته باشد.
زگیل تناسلی در دختران مجرد زمانی ایجاد میشود که دختر با یک فرد آلوده تماس جنسی داشته باشد. این تماس شامل لمس اندام جنسی فرد آلوده به ویروس و سپس لمس اندام جنسی دختر، مالیدن آلت تناسلی آلوده به فرج خارجی یا داخلی دختر، به اشتراک گذاشتن اسباببازیهای جنسی با فرد آلوده و هرچیزی است که مستقیم یا غیرمستقیم از دستگاه تناسلی به دستگاه تناسلی منتقل شود.
راه های انتقال زگیل تناسلی در دختران مجرد
مطالعات نشان میدهند که این ویروس در 51 درصد از دختران باکره وجود دارد. برخی ممکن است از تماس دهان به دستگاه تناسلی به آن مبتلا شده باشند و برخی دیگر احتمالاً آن را از تماس دست با اندام جنسی فرد آلوده گرفتهاند. اما یک راه دیگر که عمدتا از دید مخفی میماند، راه انتقال از طریق وسایل آلوده به این ویروس است.
هرچند احتمال ابتلا از طریق سطوح بسیار ناچیز است اما محققان بر این باورند که دختران مجرد و زنانی که خراشهای ریز و سطحی روی ناحیه تناسلی خود دارند، ممکن است از طریق وسایل آلوده به HPV مانند لیف، حوله، وسایل حمام، پروب لیزر و لباس زیر آلوده مبتلا شوند. البته بدن اکثر انسانها بدون نیاز به درمان با ویروس مبارزه میکند و این مورد هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نمیکند و هنگامی که ویروس از بین میرود، فرد دیگر ناقل آن نخواهد بود.
عوامل تسریع انتقال ویروس HPV
انواع مختلفی از HPV وجود دارد. ویروسی که باعث ایجاد زگیل تناسلی میشود، عموما در ایجاد سرطان نقشی ندارد. بااین وجود، برخی عوامل در افزایش سرعت انتقال ویروس پاپیلومای انسانی به بدن موثرترند که عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- سیستم ایمنی ضعیف
- سن زیر 30 سال
تشخیص زگیل تناسلی
دختران باید بدانند هر برجستگی که روی اندام جنسی خود میبینند الزاما زگیل تناسلی نیست و تشخیص زگیل تناسلی الزاما باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد. پس لازم نیست با دیدن هر برجستگی به سرعت نگران شوید، چون برخی برجستگیها وجود دارند که ممکن است با زگیل تناسلی اشتباه گرفته شوند مانند پاپولهای آلت تناسلی مرواریدی. تست پاپ اسمیر نیز میتواند این زگیلها را تشخیص دهد.
پزشکان معمولا زگیل تناسلی را با معاینه فیزیکی تشخیص میدهند، اما اگر زگیل تناسلی در دختران مجرد با چشم غیر مسلح دیده نشود، ممکن است از کولپوسکوپ استفاده کنند یا محلول سرکه را روی ناحیه تناسلی بمالند. آنها همچنین ممکن است نمونه کوچکی از زگیل را برداشته و آن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه بفرستند. این آزمایش میتواند به تایید تشخیص کمک کند.
درمان زگیل تناسلی در دختران مجرد
درحالحاضر هیچ درمانی برای HPV وجود ندارد. سیستم ایمنی فرد اغلب خودش با ویروس مبارزه میکند. اما اگر زگیل تناسلی بصورت ضایعه روی بدن نمایان شده، پزشک متخصص میتواند درمانهای زیر را برای تسکین علائم یا برداشتن زگیل و کاهش خطر انتقال عفونت به افراد دیگر تجویز کند:
- پماد پودوفیلوکس
- پماد پودوفیلین
- تری کلرواستیک اسید
درمان زگیل تناسلی با کرایوتراپی
انجماد زگیلها با نیتروژن مایع یا کرایوتراپی ممکن است باعث احساس سوزش، درد و تاول شود.
2_ جراحی زگیل تناسلی
متخصص با استفاده از دستگاهی بنام الکتروکوتر؛ زگیلهای روی پوست را از بین میبرد.
3_ درمان زگیل تناسلی با لیزر
پزشک متخصص با استفاده از انرژی لیزر توده ها را ازبین میبرد اما به دلیل ایجاد خراشیدگی در این روش درمانی روش درمانی توصیه شده ای نمی باشد.
غربالگری زگیل تناسلی در زنان
بیش از 100 نوع مختلف از انواع ویروس HPV وجود دارد اما یک فرد میتواند همزمان بیش از یک نوع عفونت HPV داشته باشد که میتواند باعث بروز سرطان از جمله سرطان دهانه رحم شود. برای غرابل زگیل تناسلی در دختران مجرد، پزشک ممکن است غربالگریهای زیر را برای علائم سرطان دهانه رحم یا انواع پرخطر HPV پیشنهاد کند:
- زنان در رده سنی 21 تا 29 سال هر 3 سال یکبار غربالگری دهانه رحم را انجام دهند که به آن تست پاپ اسمیر میگویند.
- در سنین 30 تا 65 سال هر 3 سال یکبار تست پاپ اسمیر و هر 5 سال یکبار تست پاپ اسمیر به همراه تست HPV انجام شود.
- زنان 30 تا 65 ساله نیز لازم است هر 5 سال یکبار آزمایش HPV انجام دهند.
پیشگیری از زگیل تناسلی
نکته مهمی که باید به خاطر داشت این است که تنها درصد کمی از گونههای HPV منجر به سرطان دهانه رحم میشوند. بیشتر آنها فقط باعث ایجاد زگیل تناسلی میشوند که اگرچه بسیار ناخوشایند است اما به اندازه سرطان خطرناک نیست. بااینحال، دختران مجرد و زنان باید احتیاطهای لازم را برای پیشگیری از ابتلا به ویروس انجام دهند.
یکی از روشهای موثر پیشگیری از زگیل تناسلی در دختران مجرد تزریق واکسن HPV است. این واکسن از همه انواع عفونت HPV جلوگیری نمیکند اما میتواند از افراد در برابر اکثر اشکال جدی این ویروس محافظت کند. همچنین، زنان بالای 21 سال باید بهطورمنظم غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام دهند. تشخیص زودهنگام سلولهای سرطانی تنها راه جلوگیری از رشد کامل سرطان است. سازمان غذا و دارو (FDA) اجازه تزریق واکسن HPV را برای افراد 9 تا 45 ساله تایید کرده است.
یکی دیگر از روشهای پیشگیری این ویروس بهویژه برای دختران مجرد، هشیاری و مراقبت در هنگام استفاده از وسایل حمام مانند لیف در مکانهای احتمالا آلوده مانند استخرها یا رختکنهای ورزشی است. علاوهبراین، اگر در مطب پزشک یا متخصص لیزر از پروب تمیز استفاده نشده باشد، باید از پرستار بخواهید پروب را تعویض کند. همچنین، در باشگاه، استخر یا سونا ترجیحا از حوله و وسایل شخصی خودتان استفاده کنید. ترک سیگار نیز میتواند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهد.
دکتر شهریار ناطق متخصص اورولوژی در تهران