سنگ های پروستات رسوبات کلسیمی کوچکی هستند که در غده پروستات مردان تشکیل می شوند. این سنگ ها در مردان میانسال و مسن بسیار شایع هستند، اما معمولاً بی خطرند. در صورتی که باعث تکرر ادرار، درد یا مشکل در دفع ادرار شوند، قابل درمان خواهند بود. در صورت ایجاد مشکل، سنگ های پروستات را می توان با استفاده از یک ابزار جراحی ظریف (آندوسکوپ) از طریق مجرای ادرار خارج کرد. همچنین در صورت عفونت، مصرف آنتی بیوتیک نیز جزو گزینه های درمانی قرار می گیرد.
نکته مهم: اطلاعات موجود در این مقاله به هیچ وجه جایگزین مشاوره پزشکی نمی شود و نباید برای خودتشخیصی یا درمان استفاده شود.
سنگ پروستات چیست؟
سنگ های پروستات رسوبات آهکی کوچکی هستند که می توانند در غده پروستات مردان، به ویژه از میانسالی به بعد، تجمع پیدا کنند. برخی از مردان فقط یک سنگ دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین سنگ داشته باشند.
اندازه این سنگ ها معمولاً به اندازه نیم تا پنج میلی متر باشد. توجه داشته باشید که سنگ های پروستات را نباید با سنگ کلیه (که در کلیه ها، حالب یا مثانه ایجاد می شوند) اشتباه گرفت. سنگ پروستات معمولاً بی ضرر بوده و تنها به طور اتفاقی، مثلاً در طی سونوگرافی، کشف می شود. با این حال، گاهی اوقات می توانند مشکلاتی هم به وجود آورند.
علائم ناشی از سنگ پروستات
سنگ های پروستات در بعضی مردان باعث مشکلاتی مانند موارد زیر می شوند:
- تکرر ادرار، به خصوص در شب
- مشکل در دفع ادرار
- درد در ناحیه لگن، کمر، آلت تناسلی یا پرینه (ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد)
تصور بر این است که سنگ های پروستات می توانند به محل تجمع باکتری ها تبدیل شوند و در نتیجه در بروز التهاب مزمن پروستات (پروستاتیت مزمن) و عفونت های مجاری ادراری نقش داشته باشند. اینکه آیا این سنگ ها باعث اختلال در نعوظ یا انزال دردناک می شوند یا خیر، هنوز به طور کامل مشخص نیست. تا به امروز شواهدی برای اثبات این ارتباط وجود ندارد.
سنگ پروستات چگونه تشکیل می شود؟
سنگ های پروستات اغلب از کلسیم فسفات ساخته شده اند، ماده ای که در استخوان ها و دندان ها نیز وجود دارد. به نظر می رسد روند طبیعی پیری بدن زمینه ساز تشکیل سنگ پروستات است اما چگونگی شکل گیری این سنگ ها هنوز به طور کامل مشخص نیست. دو تئوری در این زمینه وجود دارد:
تئوری اول: رسوباتی در ترشحات غده پروستات ایجاد می شود که در اثر التهاب، کلسیمی می شوند.
تئوری دوم: انسداد ادرار در غده پروستات نیز ممکن است به تشکیل سنگ ها کمک کند.
سنگ پروستات چقدر شایع است؟
سنگ های پروستات در بسیاری از مردان، به ویژه از سن ۵۰ سالگی به بعد دیده می شوند. با این حال، آمار دقیقی در مورد میزان شیوع آنها وجود ندارد. این سنگ ها اغلب در مردانی که تحت معاینه پروستات قرار می گیرند تشخیص داده می شوند. این معاینات معمولاً به دلیل بزرگ شدن خوش خیم پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات) یا التهاب مزمن پروستات انجام می گیرند. با این حال، ارتباط دقیق بین این عارضه ها و سنگ پروستات هنوز به طور کامل توضیح داده نشده است. همچنین، رسوب کلسیم در غده پروستات اغلب در مردان مبتلا به سرطان پروستات نیز مشاهده می شود.
سنگ پروستات چگونه تشخیص داده می شود؟
سنگ های پروستات معمولاً به طور اتفاقی مثلاً در طی آزمایش های ادراری – زمانی که احتمال وجود مشکل در پروستات هست – یافت می شوند. برای نمونه، تشخیص این سنگ ها با استفاده از پروب سونوگرافی که از طریق مقعد وارد می شود (سونوگرافی ترانس رکتال) به راحتی امکان پذیر است. همچنین، سی تی اسکن لگن یا رادیولوژی کلیه و مجاری ادراری نیز می توانند این سنگ ها را نشان دهند.
درمان سنگ پروستات
در اکثر موارد، نیازی به درمان سنگ های پروستات نیست. حتی بدن گاهی اوقات این سنگ ها را با ادرار دفع می کند؛ با این حال، در صورت ایجاد ناراحتی و درد، درمان های هدفمندی برای آن وجود دارد.
اگر عفونت باکتریایی هم وجود داشته باشد، پزشکان آنتی بیوتیک تجویز می کنند. در موارد التهاب مزمن یا بزرگ بودن سنگ های پروستات نیز رسوبات را می توان با استفاده از یک ابزار جراحی ظریف (آندوسکوپ) که از طریق مجرای ادرار وارد بدن می شود، خارج کرد. در این فرایند، در صورت بزرگ شدن پروستات، بخشی از بافت پروستات را نیز طی جراحی TURP برمی دارند.
دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص اورولوژی
