روش های درمان بیضه نزول نکرده در کودکان

آخرین بروزرسانی: 25 مهر 1402

در این مقاله می خوانید
بیضه در اوایل جنینی بخشی از قسمت میانی حفره شکم و پشت پرده صفاق(در نزدیكی كلیه ها) را اشغال می کند، با افزایش سن جنین، بیضه نزول كرده بطوریكه در ماه ٧ جنینی در حفره لگن و در ماه 9 جنینی داخل کیسه ی بیضه مستقر می شود.

هر مشکل و مانعی در مسیر پایین آمدن بیضه، می تواند باعث ایجاد بیماری بیضه نزول نکرده شود. به هر کیسه بیضه ی خالی، بیضه نزول نكرده، کریپتورکیدیسم (Cryptorchidism) و یا نهان بیضگی می گویند، که یکی از شایع ترین ناهنجاری های غدد ترشح کننده داخلی جنس مذکر می باشد. به علاوه اولین عمل شایع جراحی ارولوژی اطفال است و این اهمیت این بیماری را نشان می دهد.

میزان بروز بیماری بیضه نزول نکرده در نوزادان نارس ۳۰% و در نوزادان رسیده ۳.۴ % می باشد که این آمار نشان می دهد تولد زود هنگام بر این بیماری اثر دارد.

تحقیقات نشان می دهد که بعد از تولد نیز این نزول ادامه پیدا می کند، که بیشترین نزول در سال اول زندگی و در ۳ ماه اول می باشد برای همین ما جراحی را بعد یک سالگی انجام میدهیم که فرصت نزول به بیضه داده شود.

قابل توجه است که بیماری نزول نکرده در سمت راست شایع تر است، زیرا بیضه نزول نکرده یكی از ریسك فاكتورهای عمده در ایجاد سرطان بیضه میباشد و میزان بروز سرطان بیضه در سمت راست بیشتر از سمت چپ است.

عکس بیضه نزول نکرده

 
عکس بیضه نزول نکرده

عکس نهان بیضگی یا بیضه نزول نکرده

علل نهان بیضگی

 ❇ علل ژنتیکی یا ارثی

در بعضی از  افرادی که بیماری بیضه نزول نکرده داشتند، کروموزوم های غیر طبیعی دیده شده است.

❇ ایاتروژنیک

که می تواند به دنبال عمل فتق در کوچکی و در اثر غفلت جراح باشد.

❇ علل مکانیکی

که از آنها می توان به چسبندگی های داخل شکم، مشکل در ساختار بیضه و ناهنجاری های مجرا و … اشاره کرد.

❇ اختلال در هورمون های جنسی (آندروژن ها)

هورمون های جنسی از جمله تستوسترون و دی هیدروتستوسترون برای نزول بیضه لازم می باشند. هر گونه كمبود در سطح هورمون های مردانه میتواند منجر به بیماری بیضه نزول نکرده شود.

❇ مهار کننده مولرین

یک ماده است که از سلول های جنینی ساخته می شود و برای نزول لازم می باشد. كمبود این ماده سبب عدم نزول مناسب بیضه میشود.

❇ استروژن

بر خلاف تستسترون، زیادی استروژن سبب بیماری بیضه نزول نکرده شود.

❇ دسندین

دسندین که از بیضه ترشح می شود و بر نزول بیضه موثر است. از علل دیگر آن میتوان به گوبرناکولوم، عصب ژنیتوفمورال، اپی دیدیم، فشار داخل شکم و … اشاره کرد.

در ۵% نهان بیضگی ها، حقیقتا بیضه در جای درستی واقع نشده است، نه عدم نزول حقیقی.

طبقه بندی نهان بیضگی واقعی

  • داخل شکمی
  • در كانال
  • بالای کیسه ی بیضه
  •  بیضه ی غیر قابل لمس

همانگونه كه در تصویر زیر ملاحظه می كنید قسمت عمده موارد بیضه نزول نكرده در قسمت انتهایی كانال اینگوئینال و قسمت فوقانی كیسه بیضه می باشد.

بیضه نزول نکرده

بیضه ای که غیر قابل لمس است می تواند به علت داخل شکم بودن، غایب بودن، کوچک شدن و آتروفی شدن در معاینه پنهان شود.

معاینه

برای معاینه کودک، پزشکان با صبر و حوصله و با دست گرم معاینه ی کودک را شروع می کنند. پزشکان دمای اتاق را مناسب و بالا می برند، گاهی پزشکان از وان آب گرم نیز برای معاینه استفاده می کنند. والدین باید توجه داشته باشند که کودکان آنها باید در زمان تولد معاینه ی کامل و حتما معاینه ی بیضه و آلت شوند. اگر بیضه غیر قابل لمس باشد از روش هایی از جمله سونوگرافی و لاپاروسکوپی استفاده می شود که دقت لاپاراسکوپی بالاتر است.

از بیماری هایی که مشابه به بیماری بیضه نزول نکرده می باشد و با آن اشتباه می شود، بیضه ی بالا رونده (Retractile Testis) است که در سنین ۲ تا ۵ سالگی طبیعی می باشد که با معاینه با دست گرم بیضه پایین می آید و معمولا به درمان نیاز ندارد، مگر اینكه بیضه در غالب موارد بالا باشد كه در این صورت برای جلوگیری از اثر مخرب دمای بالای شكم روی بیضه از جراحی فیكس كردن بیضه (اركیدوپكسی) كمك میگیرند.

علائم بیماری بیضه نزول نکرده

نهان بیضگی معمولا بدون علامت بوده است اما در مواردی پیچ خوردگی بند بیضه با درد همراه است. از ناهنجاری های دیگر که با بیماری بیضه نزول نکرده همراه است (به خصوص نوع ۲ طرفه ی آن) می توان به اختلالات کروموزومی و هورمونی اشاره کرد.
‌ مشهور ترین این اختلالات سندرم کلاین فلتر و سندرم ترنر مردانه می باشد. مصرف بعضی دارو ها توسط مادر در دوران بارداری نیز می تواند باعث این مشکل شود.

عوارض بیماری بیضه نزول نکرده

از عوارض نهان بیضگی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اختلال بارداری یک مشکل اساسی برای مبتلایان می باشد و نیاز به پیگیری اساسی دارد. شانس باروری در نهان بیضگی یک طرفه ۵۱/۵ % و در نوع دوطرفه ۲۸/۵ % می باشد.
به علت سن بیماران نیاز به پیگیری طولانی جهت باروری دارند. ناراحتی روانی بیشتر به علت اضطراب برای بارداری می باشد. در افرادی که بیضه ی تحلیل رفته دارند از بدل هایی از جنس پلاستیک(پروتز) نیز استفاده می شود.

سرطان بیضه نیز مشکل مهم دیگر می باشد، در بیضه نزول نكرده شانس ابتلاء به سرطان 2.8 برابر یك فرد نرمال است. با جراحی به موقع و پایین آوردن بیضه شانس ابتلاء به سرطان كاهش میابد اما به صفر نمیرسد.

به همین علت الزامی است كه كودكان با بیضه نزول نكرده، پس از جراحی و حتی  پس از بلوغ تحت معاینات منظم سالیانه قرار بگیرند.

پیچ خوردگی نیز از عوارض بیضه نزول نكرده می باشد که در سن ۱۲ تا ۱۸ سالگی شایع بوده که بیمار ناگهان با درد ناگهانی و شدید بیضه روبرو میشود كه درد فوق ناشی از پیچ خوردن ‏(Torsion) بند بیضه بوده كه سبب اختلال در خونرسانی به بیضه شخص میشود.

مشكل فوق یكی از موارد كاملا اورژانسی در ارولوژی بوده كه به علت جلوگیری از آسیب به بیضه و مرگ آن، سریعا باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد، که این مشکل در نهان بیضگی به تعداد قابل ملاحظه ای گزارش شده است.

نهان بیضگی

درمان بیماری بیضه نزول نکرده

قابل توجه والدین باشد که جهت جلوگیری از ایجاد عوارض برگشت ناپذیر،قویا تاکید می شود طفل باید قبل از ١سالگی و ترجیحا تا ٦ماهگی درمان شود. درمان شامل درمان هورمونی و درمان جراحی می باشد.

❇ درمان هورمونی

در این روش با استفاده از گونادوتروپین های جفتی خونرسانی بیضه را افزایش می دهند و فقط در نهان بیضگی حقیقی اثر دارد، از GNRH نیز کمک گرفته میشود که از طریق اسپری داخل بینی استفاده میشود. به علت تاثیر كم و محدود درمان هورمونی امروزه نقش این درمان كمرنگ شده و درمان اصلی جراحی می باشد. (درمان هورمونی کمتر از ۲۰ درصد اثر دارد)

❇ درمان جراحی

در عمل جراحی اركیدوپكسی، بیضه را تثبیت می کنند و در موارد بیضه تحلیل رفته، مخصوصا پس از بلوغ اگر قادر به تثبیت بیضه نباشند آن راحذف می کنند. از عوارض بعد از عمل جراحی تثبیت بیضه (اركیدوپكسی) میتوان به قطع وازدفران، آسیب به عصب، پیچ خوردن بیضه، تشکیل هماتوم، بالا کشیده شدن و آسیب عروقی بیضه اشاره کرد که با جراحی میكروسكوپی سعی در كاهش عوارض فوق میشود.

قابل توجه والدین كه عمل جراحی تثبیت بیضه (اركیدوپكسی) یك جراحی كوتاه مدت و سرپایی (Day Care) بوده كه در غالب موارد نیازی به بستری طفل در بیمارستان نمیباشد.

 توصیه پزشک

به علت عوارض این بیماری والدین باید توجه داشته باشند که فرزندان آنان در هنگام تولد حتما معاینه شوند و در صورت وجود این مشکل آن را جدی گرفته و حداكثر تا ۱ سالگی درمان را انجام دهند.

والدین و بیماران باید توجه کنند که با عمل و پایین آوردن بیضه شانس سرطان و پیچ خوردگی کاهش یافته اما از بین نمی رود، ولی مزین جراحی این بوده كه بیضه را در فضایی دم دست تر قرار میدهیم که در صورت بروز مشکل، تشخیص و رفع مشکل راحت تر باشد.

قابل توجه است که شانس باروری در صورت عمل افزایش می یابد. و در آخر این نکته فراموش نشود که بیمارانی که جراحی یا هورمون درمانی شده اند، باید پس از بلوغ، به صورت منظم و سالیانه معاینه و پیگیری شوند.

دکتر شهریار ناطق جراح کلیه و متخصص ارولوژی

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

 

به اشتراک گذاری

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کند و طبق قوانین امکان تجویز دارو وجود ندارد.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر اخوانی یکشنبه ۱۱ مهر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 673 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر خسته نباشید شبتون بخیر میبخشید کودک ۱سال و۹ماه دارم تازگیا متوجه شدم واحساس میکنم ک بیضه اش فرقی نمیکنه وکوچک است ایا مشکلی است وایا الان بخوام برای درمانش اقدام کنم دیر نیست..؟هرچند که زمان تولد فک کنم دکتر کودک رامعاینه کرد چون یادمه ک پوشکش رو بازکردن
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱۱ مهر ۰( 2 سال پیش)
      سلام ابتدا سونوگرافی انجام دهید
  • تصویر کاربر محمد دوشنبه ۱۷ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 319 مشاهده پرسش
    با سلام آقای دکتر پسرم ۵ ساله هست هر دو بیضه اش هم پایین میباشد ولی وقتی ایستاده معاینه میکنم انگار یک بافت نرم دیگر هم احساس میکنم که بالای بیضه ها قرار داره ولی در حالت خوابیده وجود نداره لطفا راهنماییم کنید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق دوشنبه ۱۷ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی انجام دهید
  • تصویر کاربر میکاییل یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 728 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر خسته نباشید من به پسر 24ساله ای هستم که یکی از بیضه های خود را قابل لمس هست و تقریبا هم تا بالایه کسیه بیضه اونجا مونده الان میخواستم ازتون سوال کنم که چه کار باید انجام بدم ....
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۱۶ خرداد ۰( 2 سال پیش)
      سلام با جواب سونوگرافی از بیضه به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر سید چهارشنبه ۱۱ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 795 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید یک برادر دارم که از بچگی پدرو مادرم از همدیگر جدا شدن ورسیدگی به برادم نشده وبیضه او رشد نکرده والان 30 سال دارد ایا درمان دارد خودش هم ناامید هست از زندگی خواستم کمکم کنید شاید به زندگی وتشکیل خانواده براش از هر چیزی با ارزش تر هست ممنونم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۱۱ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام در این سن بسیار بعید است
  • تصویر کاربر سفیرعشق یکشنبه ۸ فروردین ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 799 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید بند۲۲سالمه و بیضه سمت راست اغلب پنهان میشه و بادست ک فشار میدم از داخل شکم سرجای خودش برمیگرده اما از لحاظ اندازه بیضه سمت چپ دوبرابر سمت راستی هست و اغلب پنهان هست وفقط بیضه سمت چپ پیداست.لطفا راهنمایی بکنید ک باید چیکار کنم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق یکشنبه ۸ فروردین ۰( 2 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی انجام دهید و با جواب آن به مطب مراجعه کنید
  • تصویر کاربر Amir جمعه ۲۴ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 399 مشاهده پرسش
    سلام و درود پسرم وقتی بدنیا اومد گفتن بیضش پایین نیمده یکسالگی دکترو سونو انجام دادیم چهار تا هم امپول زدیم ک توی اون تایم جفت بیضه ها پایین بودن ولی دوباره رفت بالا،الان دوسالشه و بردیم دکتر گفتن باید جراحی بشه حتما،سوالم از شما بزرگوار اینه ک بیضه ی راستش هم میره بالا و میاد پایین ولی چپش کلا پایین نمیاد دکتر گفتن فقط چپش باید عمل بشه ،ممنون میشم کمک کنید ب یک مادر😔
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۲۴ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      اگر سمت راست هم اکثر اوقات بالا باشد نیاز به جراحی دارد
  • تصویر کاربر Sfg736996 پنجشنبه ۲۳ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 367 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر پسر من الان چهار سالشه در بدو تولد با تشخیص پزشک متوجه بیضه نزول نکردش شدیم ودر نه ماهگی عمل شد ولی گاهی احساس میکنم بیضه چپش که این مشکلو داشته کوچیکه یا اینکه نیست ایا امکان داره بیضه بعد از عمل دوباره بره بالا؟؟؟
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۲۳ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام امکانش هست گرچه بسیار کم
  • تصویر کاربر حنیف چهارشنبه ۲۲ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 357 مشاهده پرسش
    سلام دکتر جان خسته نباشی هزینه پروتز بیضه یکطرفه و جراحی افزایش قطر تقریبا چقدر هست ممنون میشم راهنمایی کنید
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق چهارشنبه ۲۲ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام پس از معاینه مشخص میشود
  • تصویر کاربر فریبا پنجشنبه ۲۳ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 342 مشاهده پرسش
    اقای دکتر سلام وقتتون بخیر ببخشید پسرم یکی از بیضه هاش نزول نکرده الان نه ماهشه دکتریکه میخواد جراحی کنه گفته شاید طنابش کوتاه باشه و نیاد پایین ایا این احتمال وجود داره خیلی نگرانم لطفا لطفا جواب بدید اولین سونوش با‌گریه وارد کانال میشد ولی تو ۶ماهگی گفتن تو شکمه الانم تو شکمشه بنظرتون میاد پایین
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق پنجشنبه ۲۳ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام در مواردیکه بیضه خیلی بالا هست بهتر است قبل از جراحی یک دوره هورمون درمانی انجام شود
  • تصویر کاربر آرش جمعه ۱۷ بهمن ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 967 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر ببخشد بچه من سه سالش هس یک ماه پیش عمل فتق کرده سمت چپ الان یه چندروزی شده که شمت چپ بیضه اش رفته بالا لمس هم میشه بکنی خیلی نگران هستم میشه یه راهنما یی کنید ممنون میشم
    1. تصویر کاربر دکتر شهریار ناطق جمعه ۱۷ بهمن ۹۹( 3 سال پیش)
      سلام لطفا سونوگرافی انجام دهید
درحال دریافت اطلاعات
پرسش از دکتر