حدود 40 گونه بیماری زای HPV در انسان وجود دارد که تنها ۱۵ گونه از آنها می توانند سرطان زا باشند. این ویروس از عوامل شایع و اصلی سرطانزایی دستگاه زنانه بوده و بر روی مخاط دستگاه مردانه و دستگاه تنفس نیز تاثیر می گذارد و می تواند منجر به ایجاد سرطان شود.
متاسفانه در جامعه ما آموزش کافی در مورد این ویروس وجود ندارد تا جاییکه به شخصه شاهد بوده ام جوانی با داشتن زگیل های متعدد ناحیه تناسلی به خیال اینکه این ها گوشت اضافه هستند و پس از مدتی خود به خود رفع می شوند، پس از ۲ سال جهت معاینه مراجعه کرده بود اما متاسفانه طی این مدت موجب آلودگی چندین نفر از شرکای جنسی خود شده بود که در کمال تاسف یک نفر از آنها به سرطان دهانه رحم مبتلا گردید. اما ۲ نکته امیدوار کننده راجع به این ویروس وجود دارد:
۹۰٪ آلودگی به این ویروس ها، با تقویت سیستم ایمنی بدن خودبخود بهبود می یابند.
روش های پیشگیری و واکسیناسیون بویژه بر ضد ویروس های تولید کننده سرطان های بدخیم وجود دارد.
مساله اخلاقی و انتقال فیزیکی
واکسیناسیون
پیشگیری و جلوگیری از پیدایش سرطان نزد کسانی که الوده شده اند.
در مورد پیشگیری با کاندوم، نشان داده شده است که تا حدود زیادی می تواند از آلودگی جلوگیری کند. هر چند این توضیح لازم است که قسمتهایی که به وسیله کاندوم پوشیده نیستند، احتمال انتقال آلودگی را از بین نمی برند. بنابراین کاندوم از ایجاد زگیل تناسلی، 100% پیشگیری نمی کند.
واکسن زگیل تناسلی نخستین بار توسط کارخانه مرک (Merck) در سال ۲۰۰۶ ساخته شد. این واکسن برعلیه ۴ گونه از زگیل تناسلی، انواع ۶ و ۱۱ که شایعترین نوع زگیل بوده و انواع ۱۶ و ۱۸ که شایعترین نوع ایجاد کننده سرطان دهانه رحم بوده، موثر است. بطوریکه تزریق این واکسن احتمال انتقال بیماری را تا حد ۹۰٪ و احتمال پیدایش سرطان دهانه رحم را تا حد ۷۰٪ کاهش می دهد.
نکته بسیار مهم این است که نشان داده شده است که با تزریق واکسن چهارگانه گارداسیل، سلول هایی که در مراحل اولیه ناهنجاری به علت این گونه های ویروسی بوده اند، به حالت طبیعی برگشته اند (یعنی حتی در مراحل اولیه سرطانی نیز موثر بوده اند). بنابراین تزریق واکسن حتی پس از ابتلا نیز به ۲ دلیل زیر توصیه می شود:
تزریق این واکسن پس از ابتلا به یک گونه خاص سبب جلوگیری از ابتلا به سایر انواع آن میشود.
تزریق این واکسن در بانوان مبتلا به انواع بدخیم (High Risk) زگیل تناسلی، سبب کاهش ابتلا به سرطان دهانه رحم (بدخیمی) می شود.
واکسن گارداسیل در ۳ نوبت و در عرض ۶ ماه تزریق می شود (نوبت اول نیم سی سی، نوبت دوم نیم سی سی ۱ یا ۲ ماه پس از نوبت اول و نوبت سوم نیم سی سی ۶ ماه پس از تزریق اول).
واکسن گارداسیل 9 در ایران
واکسن گاردازیل ۹ در سال ۲۰۱۴ توسط کمپانی مرک المان ساخته شد و اکنون جز برنامه واکسیناسیون روتین کشورهای امریکا و کانادا می باشد. این واکسن علاوه بر ۴ نوع ویروسی که واکسن گارداسیل ۴ پوشش می‌دهد (تایپهای ۶،۱۱،۱۶ و ۱۸) ۵ تایپ دیگر ویروس HPV را پوشش می‌دهد (۳۱،۳۳،۴۵،۵۲ و ۵۸).
در حقیقت با تزریق این واکسن فرد در برابر ۹۵٪ ویروسهای HPV مصون میشود (در گارداسیل ۴ این میزان ۹۰٪ است). تایپهای ۶ و ۱۱ شایعترین ویروسهای مسئول ایجاد زگیل تناسلی بوده و انواع ۱۶٫۱۸٫۳۱٫۳۳۳۵٫۴۲ و ۵۸ مسوول ایجاد سرطانهای حلق و دهان،سرویکس(دهانه رحم)،فرج،واژن و مقعد میباشند.
سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) تزریق این واکسن را در آقایان و بانوان در سنین بین ۹ تا ۴۵ سالگی توصیه میکند. تزریق این واکسن همانند گاردازیل ۴ در سه مرحله انجام میشود.
متاسفانه توزیع این واکسن جهانی نبوده و بیشتر در امریکا،کانادا و معدود کشورهای اروپایی موجود میباشد. قیمت ۳ دوز این واکسن در امریکا حدود ۵۵۰ دلار و در انگلستان حدود ۵۰۰ پوند میباشد.
نکته حائز اهمیت این موضوع است که در امریکا به تمامی افراد بین ۹ تا ۲۶ سال واکسن گارداسیل بطور رایگان تزریق میشود و افراد مسن تر از ۲۶ سال موظف به پرداخت هزینه این واکسن می باشند که این مساله بیانگر اهمیت این موضوع میباشد.
متاسفانه در حال حاضر به دلیل یک سری تحریم ها و قیمت بالای دلار، این واکسن به سختی پیدا می شود، امید است که در کشور عزیزمان ایران نیز شاهد واکسیناسیون گسترده بر علیه ویروس HPV باشیم تا شیوع این ویروس و موارد ابتلا به سرطان دهانه رحم بطور چشمگیری کاهش یابد.
از کجا واکسن گارداسیل تهیه کنم؟
یکی از مراکز تزریق واکسن گارداسیل در تهران ، مطب دکتر شهریار ناطق در ساختمان پزشکان بیمارستان آتیه است. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره های 88367353 یا 88367231 تماس بگیرید.
پس از تایید اثر بخشی این واکسن توسط FDA، برنامه واکسیناسیون بر ضد این ویروس در ۱۹ کشور از ۲۹ کشور اتحادیه اروپا تنظیم شد. هم چنین در امریکا و کانادا نیز برنامه پیشگیری توسط این واکسن تنظیم گردید بطوریکه در کانادا با پرداخت هزینه توسط دولت و برنامه ریزی کشوری، دختران ۹ تا ۱۸ ساله در زیر پوشش واکسیناسیون قرار گرفتند. بعدها این واکسن تا ۲۶ سالگی در اختیار همگان قرار گرفت دختران یا پسران با سن بالاتر می توانستند با هزینه شخصی این واکسن را تهیه کنند.
نشان داده شده است که واکسن گارداسیل در برابر ویروس ها با گونه های مربوط به خود، ۱۰۰٪ اثر پیشگیری کننده دارد ولی در مواردی عکس العملهای پیشگیری کننده در برابر ویروسها غیر از گونه های ویژه ی خود نیز نشان داده است. هم چنین نوع دیگری از واکسن به نام واکسن سرواریکس (واکسن ۲ گانه) وجود دارد که تنها بر علیه نوع ۱۶ و ۱۸ موثر است.
افزون بر گرانی (هر دوز این واکسن یا هر نیم سی سی ان حدود ۱۲۰ دلار است) عوارض متعددی نیز در تزریق این واکسن دیده می شود که شایعترین آن درد گذرای محل تزریق است و همانند هر تزریق دیگری عوارضی چون سردرد، تب، حالت تهوع، سرگیجه و استفراغ نیز گزارش شده است.
موضوع مهم پیدایش عارضه نادر اما خطرناک غش کردن است که گزارشها حدود ۱ مورد در یک میلیون بوده است و چون این عارضه در عرض ربع ساعت پدید می آید، لازم است بیمار پس از تزریق به مدت ربع ساعت بی حرکت و در محلی زیر نظر تیم پزشکی بوده باشد.
در دسامبر ۲۰۱۴ پژوهشگران امریکایی با افزودن گونه های ۳۱،۳۳،۳۵،۵۲ و ۵۸ موفق به ساخت واکسن گارداسیل ۹ شده که این واکسن از ۹۰٪ زگیل ها و ۹۰٪ سرطان های گردن رحم و دیگر مخاط های وابسته به آن جلوگیری می کند.
در پایان یاد آور می شویم که با انجام واکسیناسیون، بانوان نباید هیچوقت از انجام پاپ اسمیر سالیانه صرف نظر کنند، زیرا درست است که واکسیناسیون از پیدایش ۷۰٪ سرطان های مربوطه جلوگیری می کند، اما تا تهیه واکسن ۳۰٪ گونه های دیگر، باید تست پاپ اسمیر و مراقبت های ویژه انجام شود.
دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه و متخصص ارولوژی
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
