در بعضی مواقع علت لکه های سفید روی آلت تناسلی، لیکن اسکلروز است، یک بیماری مزمن التهابی که روی پوست اندام تناسلی تاثیر میگذارد. پزشکان علت این بیماری را نمی دانند اما فکر می‌کنند که یک بیماری خود ایمنی است. راه های درمان این بیماری عبارتند از داروهایی که مستقیما برای ناحیه تناسلی استفاده می شوند، نور درمانی، سرکوب کننده های سیستم ایمنی یا ختنه.
لیکن اسکلروز چیست؟
لیکن اسکلروز یک بیماری پوستی است که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود که روی پوست بخش بیرونی آلت تناسلی مردانه و زنانه، پوست سر آلت، مجرای ادرار و مقعد تاثیر گذار خواهد بود. این بیماری اغلب شبیه به یک لکه پوستی کمرنگ،خارش آور و پوسته پوسته است. همچنین ممکن است براثر این بیماری روی آلت تناسلی تاول بزند یا زخم شود.
اما این علائم به ندرت روی قسمت های دیگر بدن دیده می شوند. لیکن اسکلروز یک بیماری مزمن است و اگر درمان نشودمنجر به زخم می شود و مقاربت جنسی، ادرار یا مدفوع را سخت یا دردناک میکند. علاوه براین، اگر لیکن اسکلروز درمان نشود احتمال پیشرفت یک نوع سرطان پوستی را بیشتر میکند. اسامی دیگر این بیماری تنگی پوست ختنه گاه و بیماری لکه سفید است.
درمان لکه های سفید روی ناحیه تناسلی چیست؟
احتمالا پزشکتان راه های درمانی زیر را به شما پیشنهاد میدهد:
1_ کرم های موضعی کورتیکواستروئید
- این کرم ها دارویی هستند که مستقیما باید در ناحیه آسیب دیده اعمال کنید.
- پزشکان معمولا پماد کلوبتازول را هم تجویز می کنند.
2_ داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
این داروها سیستم ایمنی را از حمله به سلول های سالم باز می دارند. پزشکان پماد تاکرولیموس را تجویز می کنند.
3_ جراحی
پزشک با توجه به اینکه کدام بخش بدنتان تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته است عمل جراحی را به شما پیشنهاد خواهد داد. اگر بیماری لکه سفید آلت تناسلی روی پوست ختنه گاه اثر بگذاردجراحی ختنه و چنانچه این بیماری باعث تنگی مجرای ادرار شود جراحی پلاستیک پیشابراه انجام خواهد شد.
بخش مهم درمان بیماری لکه سفید ناحیه تناسلی چکاپ منظم نزد پزشک است. پزشکان علائم سرطان پوست را تحت نظر دارند و از خراشیدگی و زخم در اطراف ناحیه تناسلی پیشگیری می کند.
چه مدت پس از درمان بهتر می شوم؟
بهبودی شما بستگی به نوع درمان دارد. کورتیکواستروئیدهای موضعی و سرکوب کننده های سیستم ایمنی هفته ها طول میکشد تا بهبودی حاصل کنند. پیش از اینکه نواحی آسیب دیده بهبود یابند، نوردرمانی نیازمند چندین مرحله درمان است و ممکن است تا ۲ ماه هم به طول بینجامد.
پس از ختنه یک هفته و نیم طول میکشد تا بهبودی حاصل شود و باید پس از جراحی ختنه از خواباندن کودکان روی شکم یا بازی روی اسب گهواره ای، الاکلنگ، دوچرخه یا تاب پرهیز کنید.تا زمانی که پزشک دستور نداده است افراد بزرگسال باید از داشتن رابطه جنسی یا خودارضایی خودداری کنند. اگر جراحی پلاستیک پیشابراه کرده اید می بایست به مدت ۳ تا ۴ هفته سوند در مجرای ادرار قرار دهید.
آیا می توان از بروز لکه سفید ناحیه تناسلی جلوگیری کرد؟
هرچندکه نمیتوان از بروز لکه سفید ناحیه تناسلی جلوگیری کرد اما شما می توانید با تغییر شیوه زندگی از شر علائم آن خلاص شوید. برای کاهش حساسیت و سوزش باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- یک روتین مراقبت پوستی مثل شستشوی منظم با صابون، آب سالم و مرطوب کننده داشته باشید و برای داشتن پوستی سالم توصیه های پزشکان متخصص را اجرا کنید.
- لباس و لباس زیر گشاد بر تن کنید.
- از پوشیدن لباس های ابریشمی و پشمی که پوست را آزار می‌دهند خودداری کنید.
- برای حمام کردن یا دوش گرفتن از صابون ملایم استفاده کنید و به جای سابیدن پوست با حوله آن را خشک کنید. بلافاصله بعد از خشک کردن پوست برای اینکه به حفظ رطوبت در پوست کمک شود از یک کرم مرطوب کننده یا پماد استفاده کنید.
- دوش بگیرید اما نه با آب داغ
- از استفاده از وان پرکف اجتناب کنید. کف صابون باعث سوزش می شود که خارش را بیشتر میکند.
- از مایع لباسشویی بدون رایحه استفاده کنید.
- از دوچرخه سواری، موتورسواری و اسب سواری پرهیز کنید.
- بلافاصله لباس خیس و مایو را عوض کنید.
- ختنه ی زودهنگام احتمال ابتلا به لیکن اسکلروز را کاهش میدهد.
بیماری لیکن اسکلروز به چه چیزی شبیه است؟
وقتی برای اولین بار لیکن اسکلروز ظاهر میشود شبیه به لکه های سفید، کوچک، براق و کمی برجسته روی آلت تناسلی یا مقعد هستند. با گذر زمان لکه ها بیشتر می‌شوند و در نهایت به هم متصل می شوند و یک لکه ی سفید را تشکیل می دهند. این لکه شبیه به کاغذ پوستی چروک شده یا دستمال کاغذی است.
علائم بیماری لیکن اسکلروز چیست؟
از علائم اصلی این بیماری وجود لکه های سفید و برجسته روی آلت تناسلی زنان، مقعد، پوست ختنه گاه یا نوک آلت تناسلی مرد است. این علائم باعث خارش، درد، کوفتگی و سوختگی می شوند. نشانه های دیگر در زیر ذکر شده اند. زخم، التهاب، ورم، خراش، ترک، درد هنگام ادرار، جریان ضعیف ادرار، احساس درد هنگام سکس، ممکن است ادرار به جای جاری شدن پاشیده شود، سفت شدن پوست ختنه گاه، ناتوانی در پس کشیده شدن پوست ختنه گاه، مایعی که از آلت تناسلی مردانه بیرون می آید و منی یا ادرار نمی باشد.
لیکن اسکلروز به ندرت روی پوست و دیگر قسمت های بدن اثر می گذارد. مثل گردن، قفسه سینه، نیم تنه، کمر، مچ دستان و دهان.
عوامل خطر لکه های سفید روی آلت تناسلی چیست؟
این بیماری می تواند روی همه افراد اثر گذارباشد. اما زنان یائسه به احتمال قوی بین سن ۴۰ تا ۶۰ سالگی به این بیماری مبتلا می شوند. زنانی که به سن بلوغ نرسیده اند هم در معرض خطر هستند. به طور طبیعی لیکن اسکلروز روی افرادی که در بدو تولد جنسیتشان مذکر است و پوست ختنه گاه دارند کمتر اثر می گذارد.
چنانچه حساسیت یا بیماری خودایمنی دارید تا حدودی در معرض خطر بیشتری هستید. در ضمن دیابت و BMI بیشتر از ۳۰ خطر ابتلا به این بیماری را بیشتر میکند.
چه چیزی موجب بیماری لیکن اسکلروز میشود؟
پزشکان و محققان پزشکی مطمئن نیستند که چه چیزی موجب بیماری لیکن اسکلروز میشود. با این حال آن ها تصور می‌کنند که شاید بین این بیماری و بیماری های خود ایمنی ارتباطی وجود داشته باشد. اگر بیماری خود ایمنی دارید، سیستم ایمنی شما به جای محافظت از بدن در برابر ویروس و باکتری، به سلول های سالم حمله می کند.
تغییرات ژنتیکی و هورمونی هم تعیین کننده ی مبتلا شدن به این اختلال هستند. در برخی موارد پس از اینکه شخص دچار آسیب های روانی مثل سواستفاده جنسی یا صدمه ی روحی میشود به این بیماری دچار میشود. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست.
آیا این بیماری واگیردار است؟
این بیماری مسری و واگیردار نیست و شما نمیتوانید آن را به شخص دیگری سرایت کنید.
لیکن اسکلروز چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص این بیماری برعهده پزشک است. پزشکان از شما درباره علائمی که دارید سوال میپرسند و شما را معاینه می‌کنند. این معاینه همان ارزیابی قسمت هایی است که آسیب دیده اند. پزشک به منظور اینکه از تشخیصش اطمینان حاصل کند از بافت بدن نمونه برداری میکند.
دکتر شهریار ناطق، جراح و متخصص اورولوژی در غرب تهران
