بیضه های نوزاد پسر در دوران بارداری در حفره شکمی او رشد می کنند و در بیشتر موارد، قبل از زایمان درون کیسه بیضه (اسکروتوم) می افتند. در صورتی که بیضه درون کیسه نیافتد، به آن بیضه نزول نکرده می گویند و ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. عمل بیضه نزول نکرده در سنین بالا نیز میتواند در درمان این بیماری موثر واقع شود.
آیا عمل بیضه نزول نکرده تنها راه درمان آن است؟
در صورتی که بیضه های کودک تا شش ماهگی به داخل کیسه بیضه نیفتاده است، بایستی با پزشک خود در مورد درمان صحبت کرد. متخصص اورولوژی، متخصصی است که بیضه های نزول نکرده را درمان می کند.
گزینه های درمان بیضه نزول نکرده عبارتند از:
1_ هورمون درمانی
در موارد نادر – به ویژه زمانی که بیضه ها نزدیک کیسه بیضه هستند – ممکن است پزشک درمان هورمونی را توصیه کند. پزشک به کودک یک سری آمپول های hCG (گنادوتروپین جفتی انسانی) تزریق می کند. این هورمون ها، بیضه ها را تحریک می کنند که به داخل کیسه بیضه بیفتند.
2_ عمل بیضه نزول نکرده
جراحی رایج ترین و مؤثرترین درمان برای بیضه های نزول نکرده است. عمل حرکت بیضه ها به سمت پایین به داخل کیسه بیضه، ارکیوپکسی نامیده می شود. معمولاً بهتر است کودک بین شش ماهگی تا یک سالگی جراحی شود.
عمل بیضه نزول نکرده در سنین بالا
بیضه نزول نکرده چیست؟
در حالیکه نوزاد پسر هنوز در رحم است، بیضه های او در شکم رشد می کنند. قبل از زایمان، بیضه های معمولاً از داخل شکم به داخل اسکروتوم می افتند. اسکروتوم کیسه ای پوستی است که پشت آلت تناسلی آویزان شده و بیضه ها درون آن قرار دارند.
بیضه های نزول نکرده، آنهایی هستند که قبل از زایمان یا طی چند ماه اول تولد به داخل کیسه بیضه نیفتاده اند. به این مشکل، کریپتورکیدیسم نیز می گویند.
علائم بیضه نزول نکرده چیست؟
اکثر کودکان و نوزادان مبتلا به این مشکل، هیچگونه علائمی ندارند. تنها نشانه ی آن، خالی بودن کیسه بیضه است.
آیا عدم نزول بیضه ها به داخل کیسه عوارضی به همراه دارد؟
با به بلوغ رسیدن پسران، بیضه های آنها شروع به تولید اسپرم می کنند. برای تولید اسپرم سالم، بیضه ها بایستی دو تا سه درجه خنک تر از دمای مرکزی بدن باشند. به همین دلیل است که بیضه ها در زیر بدن و داخل کیسه بیضه آویزان می شوند.
در صورتی که بیضه ها داخل اسکروتوم نیافتند، ممکن است عملکردی عادی نداشته و اسپرم سالمی تولید نکنند. این امر می تواند در آینده به ناباروری منجر شود.
همچنین، افرادی که با بیضه های نزول نکرده متولد می شوند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان بیضه قرار دارند. اگر بیضه ها در شکم بوده و درون کیسه بیضه قرار نداشته باشند، این امر تشخیص و درمان را نیز دشوارتر می کند.
دکتر اورولوژی کودکان
بیضه های نزول نکرده چگونه تشخیص داده می شوند؟
پزشک بایستی در هر معاینه، بیضه های کودک را به طور فیزیکی معاینه کند. اگر بیضه ها «غیرقابل لمس» باشند (به این معنی که پزشک نتواند آنها را حس کند)، ممکن است بیضه ها نزول نکرده باشند. احتمال دارد پزشک، کودک را به متخصص اورولوژی کودکان ارجاع دهد. اورولوژیست نیز ممکن است در صورت نیاز، سونوگرافی را تجویز کند.
چگونه می توان از بروز بیضه های نزول نکرده پیشگیری کرد؟
هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از این عارضه وجود ندارد.
پیش آگهی و پیامدهای عدم نزول بیضه برای افراد چیست؟
جراحی برای رفع بیضه های نزول نکرده حدود 98 درصد موثر است. در بیشتر موارد، بیضه ها به طور طبیعی در کیسه بیضه رشد کرده و در آینده اسپرم سالم تولید می کنند. خطر ابتلا به سرطان بیضه در پسرانی که به بیضه های نزول نکرده دچار بوده اند، همچنان بیشتر است. با شروع دوران نوجوانی، آنها باید خودآزمایی ماهانه بیضه را انجام دهند و توسط پزشک خود به صورت معمول معاینه شوند.
چه زمانی می بایست به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که کودک موارد زیر را تجربه کرد، بایستی با پزشک تماس بگیرید:
- خونریزی یا علائم عفونت در محل برش جراحی.
- درد شدید در کشاله ران آنها.
- عوارض هورمون درمانی.
بیضه نزول نکرده چقدر شایع است؟
حدود 3 درصد از نوزادان با بیضه های نزول نکرده به دنیا می آیند، اما این عارضه در کودکان نارس بسیار شایع تر است (تا 30 درصد). در بیش از نیمی از نوزادانی که با بیضه های نزول نکرده متولد شده اند، این مشکل طی چند ماه خود به خود برطرف می شود.
بیضه های جمع شده چیست؟
در برخی موارد، عدم وجود بیضه در کیسه بیضه در نتیجه رفلاکس عضلانی است. این رفلاکس زمانی که شخص احساس سرما کند یا بترسد، بیضه ها را از کیسه بیضه بیرون می کشد و به داخل بدن برمی گرداند. رفلاکس عضلانی موقتی است و معمولاً در دوران بلوغ برطرف می شود.
بیضه های جمع شونده به طور طبیعی به داخل کیسه بیضه فرو می روند. پزشک معمولاً می تواند بیضه های جمع شده را در طول معاینه بدنی به داخل کیسه بیضه هدایت کند. این عارضه عموماً به جراحی یا درمان دیگری نیاز ندارد.
علت عدم نزول بیضه ها چیست؟
دلیل مشخصی در مورد بیضه های نزول نکرده در برخی نوزادان وجود ندارد. در بعضی موارد ممکن است هورمون ها در رشد بیضه ها اختلال ایجاد کرده باشند.
این عارضه در نوزادان نارسی که قبل از زایمان، 9 ماه کامل رشد نکرده اند شایع تر است. با وجود این، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد کارهای مادر در دوران بارداری ممکن است باعث عدم نزول بیضه ها شده باشد.
دکتر شهریار ناطق، جراح و متخصص اورولوژی
